الهه شمس: رمان «باقی عمرمان» (The Rest of Our Lives)، نوشته بنجامین مارکوویتس که در ماه مارس ۲۰۲۵ از سوی انتشارات Faber & Faber منتشر شد با نقطه عزیمتی ساده اما عمیق آغاز می‌شود: لحظه‌ای که کوچک‌ترین فرزند خانواده خانه را ترک می‌کند. تام لیوارد، استاد حقوق ۵۵ ساله نیویورکی، دخترش میریام را تا دانشگاه در پیتسبورگ همراهی می‌کند و به یاد عهدی قدیمی می‌افتد؛ دوازده سال پیش، پس از ماجرای خیانت همسرش اِیمی، تصمیم گرفته بود به محض هجده‌ساله شدن دختر کوچک، ازدواج را ترک کند. اما مسیر بازگشت به خانه به سمت غرب منحرف می‌شود و او حرکت در جاده را ادامه می‌دهد.
مارکوویتس در این سفر جاده‌ای، روایتی پیوسته میان گذشته و اکنون می‌سازد. تام به دیدار دوست قدیمی دانشگاه، برادرش، پسرش و شاید مزار پدر در کالیفرنیا می‌رود. این خط روایی، که فاقد رویدادهای اکشن و پرهیاهو است، با تأملات درونی و خاطرات تودرتو غنی شده. جزئیات به ظاهر پیش‌پاافتاده، از گفت‌وگوهای کوتاه با غریبه‌ها گرفته تا تماشای آرام یک رودخانه از پنجره هتل، بلوک‌های اصلی معماری داستان را شکل می‌دهند. تام نه صرفاً به‌عنوان یک شخصیت داستانی، بلکه به‌عنوان شاهدی بر فرسایش امید و شکل‌گیری عادت، در برابر خواننده می‌ایستد.
لایه‌های موضوعی: ازدواج، گذر زمان و فروپاشی اراده
در محور موضوعی، باقی عمرمان بیش از هر چیز بر فرآیند تدریجی فرسایش اراده تمرکز دارد؛ تمرکزی که الکس پرستون در گاردین آن را «سفت و سخت شدن شکست‌ها و ماندگار شدنشان با گذر زمان» توصیف می‌کند. نقش ازدواج به‌عنوان بستر تلاقی عشق، ناامیدی و مصالحه، در تمام طول روایت حاضر است. مارکوویتس به‌جای تصویر صریح از بحران، به لایه‌های پنهان و مبهم آن می‌پردازد: تماس‌هایی که انجام نمی‌شوند، گفت‌وگوهایی که ناتمام رها می‌شوند و پیوندهایی که نه کامل می‌گسند و نه کاملاً حفظ می‌شوند.
بخش‌هایی از کتاب، همچون گفت‌وگوهای خیالی تام با اِیمی یا جملات قصار پراکنده‌اش درباره روابط انسانی، نشان می‌دهند که چگونه فاصله میان ذهن و واقعیت می‌تواند دستور زبان یک ازدواج را تعیین کند.
نقدها و بازخوردها
هیئت داوران بوکر در بیانیه خود، رمان را «یک سفر جاده‌ای فوق‌العاده رضایت‌بخش» نامیدند که توانسته همزمان گرما، صداقت و بی‌پیرایگی را در روایت حفظ کند. آنها تأکید کردند که مارکوویتس در استفاده از کوچک‌ترین رفتارهای انسانی برای پرداختن به مضامینی چون مرگ، بیماری و عشق، مهارت ویژه‌ای دارد و سبک او یادآور استادی محبوب با کلاس‌هایی همیشه پر است.
در سطح بین‌المللی، واکنش منتقدان هم‌راستا و مثبت بوده است. پرستون (گاردین) کتاب را «پیروزی آرام» و «شاهدی بر شایستگی نویسنده برای توجهی بیش از این» توصیف کرد. جورج کوکران (تلگراف) به نثر روان و نگاه ژرف رمان به خانواده و میانسالی اشاره کرد و فیلیپ وومک (تایمز لیتریری ساپلمنت) یادآور شد که رمان با زبانی آرام و طنزآلود، نقش عشق خانوادگی را به‌عنوان نیروی مقاوم در برابر بی‌اهمیتی ناشی از تغییرات اجتماعی و فناوری نشان می‌دهد.
نظر گاردین درباره همتایی این اثر با All Fours میراندا جولای، زاویه مهم دیگری به نقد اضافه می‌کند: هر دو رمان، مطالعه موردی صبورانه‌ای درباره میانه عمر ارائه می‌دهند، با این تفاوت که باقی عمرمان از دیدگاه و ریتم مردانه‌ای روایت می‌شود که به‌جای انقلاب‌طلبی ناگهانی، به حرکت تدریجی و فروپاشی آرام متکی است.
جایگاه در کارنامه مارکوویتس و ژانر رمان جاده‌ای
انتشار باقی عمرمان نه‌تنها ادامه منطقی مسیر ادبی مارکوویتس است، بلکه نشان‌دهنده چرخشی ظریف در ژانر رمان جاده‌ای آمریکایی است: حرکت از فضای بازنمایی ماجراجویی بیرونی به کشف محدوده‌های ذهنی و عاطفی. این اثر از الگوسازی‌های معمول ژانر فاصله می‌گیرد و به‌جای تکیه بر حادثه و مقصد، بر فرآیند حرکت و تغییر درونی متمرکز می‌شود.
مارکوویتس با کنار گذاشتن پیرنگ‌های پرتنش، به زبان تصویر و مشاهده اعتماد می‌کند. به همین دلیل، توقفگاه‌ها از زمین بسکتبال تا پنجره هتل مشرف به رودخانه حکم نقطه‌های اتصال برای کشف دوباره خود را پیدا می‌کنند. این انتخاب روایی، به گفته منتقدان، به نثر «بی‌ادعا اما دقیق» کتاب عمق بیشتری می‌دهد و به خواننده اجازه می‌دهد بدون فشار احساسی مستقیم، به پرسش‌های کتاب درباره تعریف زندگی خوب و سرنوشت تعهدات شخصی پاسخ دهد.
با این رمان، مارکوویتس جایگاه خود را به‌عنوان یکی از نویسندگانی که می‌تواند روایت آرام را در سطح تجربه انسانی بالا بکشد، تثبیت کرده است. باقی عمرمان، با برگزیدگی به‌عنوان «بهترین کتاب تابستان» توسط فایننشال تایمز و پیش‌بینی آبزرور به‌عنوان اثری مهم در ۲۰۲۵، نشان می‌دهد که حتی در ژانرهای کهنه‌کار، می‌توان هنوز شیوه‌ای تازه برای تعریف داستان یافت.
منابع: آمازون، گاردین و بوک پریزرس