اقتصاد سرکوب شده
رتبه‌بندی شاخص آزادی اقتصادی نیز وضعیت ایران در آخر جدول جهانی باقی مانده است. شاخص میزان آزادی عمل اقتصادی، شفافیت نهادها و کارآمدی ساختارهای حکمرانی، نشان می‌دهد که ایران با نمره پایین ۴۲.۵ از ۱۰۰، همچنان در زمره کشورهای «سرکوب‌شده» قرار دارد. ایران در قعر
گزارش اتاق بازرگانی تهران با استناد به آخرین داده‌های «بنیاد هریتیج» در سال ۲۰۲۵، وضعیت ایران در شاخص آزادی اقتصادی را نیز بررسی کرده است. بر اساس این گزارش، ایران با نمره ۴۲.۵ از ۱۰۰، در رتبه ۱۶۹ جهان از میان ۱۸۴ کشور قرار گرفته و همچنان در دسته کشورهای «سرکوب‌شده» طبقه‌بندی می‌شود. این رتبه در مقایسه با کشورهای منطقه نیز نگران‌کننده است: امارات (رتبه ۲۳)، قطر (۲۷)، عمان (۵۸)، عربستان (۶۲) و حتی ترکیه (حدود ۱۱۱) جایگاه‌های به‌مراتب بهتری دارند. حتی چین و روسیه نیز به‌ترتیب در رتبه‌های ۱۵۱ و ۱۳۵ قرار گرفته‌اند.
ضعف مؤلفه‌های ایران در این شاخص مربوط به آزادی سرمایه‌گذاری، آزادی مالی و تمامیت دولت است؛ حوزه‌هایی که نشان‌دهنده نبود شفافیت، نااطمینانی نهادی و تسلط ساختارهای غیررقابتی در اقتصاد کشور هستند.
تراز شکننده اقتصاد
در فروردین ۱۴۰۴، ارزش کل تجارت کالایی غیرنفتی ایران به ۸.۵ میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۸.۷ میلیارد دلار) حدود ۳ درصد کاهش داشته است. با این حال، صادرات غیرنفتی سهمی ۵۱ درصدی از کل تجارت را به خود اختصاص داد که نسبت به سال قبل افزایش حدود ۳ درصد داشته است. صادرات به ۴.۳ میلیارد دلار و واردات به ۴.۲ میلیارد دلار رسیده‌اند که موجب تراز تجاری مثبت ۱۷۰ میلیون دلاری شده است.
هرچند در نگاه اول این تراز مثبت می‌تواند نشانه‌ای امیدوارکننده تلقی شود، اما تحلیل‌ها نشان می‌دهد که فروردین همواره ماهی کم‌رمق برای واردات است و نمی‌توان برتری صادرات را به‌عنوان روندی پایدار تلقی کرد. همچنین ترکیب صادرات کشور که عمدتاً شامل مواد خامی نظیر پروپان، قیر نفت و متانول است، حکایت از آن دارد که افزایش ارزش صادرات بیشتر متأثر از نوسانات بازار جهانی بوده و به تحولات بنیادین در تولید یا سیاست‌گذاری صادراتی مربوط نیست.
تضعیف برند ملی
از منظر جغرافیایی نیز ترکیب مقاصد صادراتی ایران تغییرات قابل توجهی داشته است. هنگ‌کنگ که در سال ۱۳۹۹ بزرگ‌ترین واردکننده زعفران ایران با رقم ۴۸.۶ میلیون دلار بود، در سال ۱۴۰۳ از میان پنج مقصد اول حذف شده است. امارات متحده عربی با واردات ۵۰.۳ میلیون دلار به جایگاه نخست صعود کرده، اسپانیا با ۴۰.۲ میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد و چین با ۳۰ میلیون دلار در جایگاه سوم است. افغانستان و تایوان نیز به ترتیب با ۱۳.۱ و ۱۱.۱ میلیون دلار در رتبه‌های چهارم و پنجم جای گرفته‌اند. ( اکو ایران)