علی اکبر نیکو اقبال در تشریح علل و عوامل افزایش نرخ ارز گفت: عامل اصلی افزایش نرخ ارز در اقتصاد رشد نقدینگی است که به افزایش تورم منجر می‌شود. همچنین تحولات منطقه و ریسک‌های سیاسی مربوط به این وقایع نیز در افزایش نرخ ارز تأثیر آشکاری دارند.
وی در ادامه افزود: اما نام بردن از این عوامل دلیل نمی‌شود که سیاست‌ها و اقدامات دولت و بانک مرکزی را که منجر به افزایش التهاب در بازار می‌شود نادیده بگیریم.
این اقتصاددان با اشاره به تناقض میان مصوبه دولت و مأموریت ارزی بانک مرکزی تشریح کرد: با وجود مخالفت بانک مرکزی، مصوبه‌ای در رابطه با ترخیص کالاهای غیر اساسی از گمرک ابلاغ شد که منجر به افزایش تقاضا واردات نتیجه فشار بر تقاضای ارز و بالا رفتن قیمت ارز شده است.
وی در این رابطه گفت: یکی از علل نوسانات ارزی اخیر این است که وارد کنندگان کالاهای غیر اساسی می‌توانند بدون ثبت منشأ ارز بانکی، ۹۰ درصد کالاهای منتخب را ترخیص کنند.
این استاد اقتصاد با اشاره به لزوم همراهی تمام ارگان‌ها در آرام سازی بازار ارز گفت: مصوبه وزارت صمت می‌تواند ابزار تخصیص ارز بانک مرکزی را دور بزند و تنها ثبت سفارش وزارت صمت برای ترخیص کالا کافی است. در این شرایط تجمع واردات کالاهای باقی مانده از سال‌های قبل موجب بروز نوسان در بازار ارز می‌شود. وی با معرفی عوامل سیاسی به عنوان سبب سازان تشدید التهابات در بازار ارز گفت: سیاست بر نوسانات نرخ ارز تأثیر مستقیم دارد، مسائل سیاسی است که بر مذاکرات ایران و آمریکا و سرنوشت پرونده هسته‌ای ایران تأثیر می‌گذارد. بازار روی این اخبار حساس است و مطرح شدن این مسائل در فضای رسانه بر بازار ارز و قیمت دلار تأثیر دارد.
وی در این رابطه افزود: به خصوص که این روزها مساله ایران در جلسات و دیدارهای نماینده دولت آمریکا و حاکمان منطقه در حال بررسی است. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا برای تصمیم گیری در مورد جنگ اوکراین و موضوع هسته‌ای ایران وارد عربستان شد. خروجی این دیدارها می‌تواند به نوسانات بازار جهت بدهد.
علی اکبر نیکو اقبال در پایان سخنان خود با اشاره به نقش انتظارات تورمی در افزایش نرخ ارز یادآور شد: ایران از نظر تاریخی و زمانی در برهه حساس و سرنوشت سازی قرار دارد. آمریکا آستانه تحمل جمهوری اسلامی را نشانه گرفته است. اگر دولت واکنش مناسبی به سیگنال‌های دریافت شده نشان ندهد، بازارها واکنش نشان می‌دهند و انتظارات تورمی افزایش پیدا می‌کند. نرخ ارز واکنش بازار به بن بست های سیاسی است.