روند توسعه ناپایدار کشاورزی در بالادست تالاب‌ها ازجمله تالاب‌های «بختگان»، «ارومیه»، «جازموریان»، تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز در حوضه‌های تالابی کشور، احداث بندها و سدهای متعدد روی رودخانه‌های ورودی و محدودیت منابع آبی و در یک‌کلام عدم تأمین حداقل آب موردنیاز تالاب‌ها، موجب کم‌آبی و خشکی آن‌هاست. همچنین وضعیت منابع آب تالابی به دلیل ورود آلاینده‌ها و کاهش کمیت آب به لحاظ کیفی نیز با چالش روبه‌رو شده است.
با توجه به اهمیت این اکوسیستم‌های باارزش و تبعات ناشی از خشک شدن آن‌ها، در قانون تأمین حداقل نیاز آب محیط زیستی تالاب‌ها بعد از آب شرب در اولویت قرارگرفته، ولی متأسفانه با دلایلی همچون تأمین معیشت، این برآورده کردن نیاز آبی تالاب‌ها به‌صورت کامل و با اولویت صورت نگرفته است.
تخصیص حق آبه
برای جبران ناترازی آب و با در نظر گرفتن آمایش سرزمین در طرح‌های توسعه وابسته به منابع آب، بازنگری در اسناد تخصیص منابع و مصارف آب باهدف تخصیص کامل حق‌آبه‌های محیط‌زیستی تالاب‌ها و پایداری جریان رودخانه‌ها امری ضروری است که می‌تواند باعث بهبود وضعیت تالاب‌ها در پایاب حوضه‌ها و پایداری حوضه‌های تالابی و رودخانه‌ای کشور شود.
بر اساس آخرین مطالعات صورت‌گرفته، ۱.۵ میلیون هکتار از تالاب‌های کشور با شدت‌های مختلف به کانون و منشأ برداشت گردوغبار تبدیل‌شده‌اند. ضروری‌ترین راهکار برای جلوگیری از فعال شدن این کانون‌ها، تأمین حداقل‌های نیاز آبی، همچنین جلوگیری از تخریب بستر و پوشش گیاهی تالاب‌ها، حفاظت و مدیریت چرای دام در این عرصه‌ها، حفاظت مشارکتی این زیست‌بوم‌های باارزش با کمک تمامی ذی‌نفعان و جوامع محلی و از همه مهم‌تر مدیریت پایدار منابع و مصارف آب در سطح حوضه آبخیز هر تالاب است.
سازمان حفاظت محیط‌زیست حفاظت از تالاب‌ها را نه‌فقط به‌عنوان عرصه‌های آبی، بلکه عرصه‌هایی با خدمات گسترده زیست‌بومی، اجتماعی و اقتصادی دنبال می‌کند ازاین‌رو، حفاظت زیست‌بومی تالاب‌ها در دستور کار این سازمان قرار دارد. در این رویکرد، مشارکت مردم و همکاری بین دستگاهی نقش مهمی را ایفا می‌کند.
گردش آزاد اطلاعات
«گردش آزاد اطلاعات» یکی از ارکان مهم این رویکرد در حفاظت تالاب‌هاست. سازمان حفاظت محیط‌زیست تلاش دارد پلی ارتباطی بین دستگاه‌های مختلف و بین دولت و جوامع حاشیه‌نشین تالاب‌ها و عموم جامعه باشد. تعدد دستگاه‌های مسئول در این حوزه، گاه این گردش آزاد را با مشکل روبه‌رو می‌کند که سازمان در تلاش برای رفع این مشکلات است چراکه معتقدیم گردش آزاد اطلاعات بی‌معنای دعوت بیشتر برای مشارکت و ظهور ابتکارات جدید و خلاقیت در حفاظت است.
مدیریت و حفاظت از تالاب‌ها
تأکید سازمان، شکل‌گیری همکاری بین دستگاهی، انسجام در سیاست‌گذاری و پرهیز از بخشی نگری، برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های مؤثر و گاهی سخت‌گیرانه در مدیریت تالاب‌ها و حفاظت از آن‌هاست. بی‌شک، از کلیدی‌ترین عوامل موفقیت در مدیریت تالاب‌ها، همکاری نزدیک و تعامل ثمربخش میان نهاده‌ای دولتی و غیردولتی، تعریف و ایفای درست نقش توسط جامعه محلی است؛ موضوعی که در تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریت زیست‌بومی تالاب‌ها نیز دیده‌شده است و امیدوارم که با تلاش مستمر و همکاری‌های مؤثر ملی و بین‌المللی، موفق به کاهش مخاطرات تالاب‌های ایران شویم که امری دشوار و نیازمند زمان، منابع و اراده جمعی است.