دانشمندان یک شبکه رایانهای را برای شناسایی تنظیمکنندههای مهم ژن ایجاد کردهاند که تمایز سلولی را کنترل میکنند و میتوان آنها را برای کمک به معکوس کردن سرطان هدف قرار داد.
«BENEIN» یک شبکه رایانهای است که میتواند تنظیمکنندههای اصلی عامل سرطانی شدن سلولهای طبیعی را شناسایی کند.
به گزارش ایسنا از ادونسد ساینس نیوز، یک گروه پژوهشی به سرپرستی «کوآنگ هیون چو»(Kwang-Hyun Cho)، پژوهشگر «مؤسسه علم و فناوری پیشرفته کره جنوبی»(KAIST) برای ایجاد این شبکه رایانهای، سیستمی را مبتنی بر «جبر بولی» توسعه دادند. جبر بولی نوعی چارچوب ریاضی است که در آن دادهها فقط دو حالت ممکن مانند درست یا نادرست دارند. در این پژوهش، ژنها به عنوان روشن یا خاموش مدلسازی شدند و به پژوهشگران کمک کردند تا بفهمند چگونه رفتار سلولی را تنظیم کنند.
این سیستم قادر به بازسازی شبکههای تنظیمکننده ژن و تنظیمکنندههای اصلی است که میتوانند به سرطانی شدن سلولها منجر شوند. پژوهشگران این شبکه رایانهای را «استنتاج و کنترل شبکه بولی»(BENEIN) نامیدند.
چو گفت: تمایز سلولی فرآیندی است که طی آن سلولهای پیشساز نابالغ به انواع خاصی از سلولها مانند سلولهای عضلانی، عصبی یا روده تبدیل میشوند و عملکردهای بیولوژیکی مشخصی را انجام میدهند. این فرآیند توسط شبکههای تنظیمکننده ژن و سیگنالدهی آنها دقیقا تنظیم میشود، اما سرطان، جهشهای ژنتیکی این شبکهها را مختل میکند و باعث میشود سلولها عملکرد تخصصی خود را از دست بدهند.
این امر میتواند به ورود سلولها به یک حالت نابالغ منجر شود که تعداد آنها را به سرعت افزایش میدهد. ایده گروه چو این است که ویژگیهای سلولی طبیعی را میتوان در فرآیندی به نام «تمایز مجدد» بازیابی کرد و روند سرکوب را روی ویژگیهای خاص سرطان انجام داد. با فعال یا سرکوب کردن تنظیمکنندههای اصلی ممکن است سلولهای سرطانی بتوانند به حالت عادی بازگردند. معکوس کردن سرطان یک رویکرد درمانی نسبتا جدید برای این بیماری و ارائه یک جایگزین امیدوارکننده برای درمانهای مرسوم آن است. هدف از این رویکرد، بازگرداندن سلولهای سرطانی به حالت تمایز و غیر سرطانی با القای بیان مجدد این ژنهاست. برای انجام دادن این کار باید تنظیمکنندههای اصلی که برای اولین بار به ایجاد تمایززدایی منجر شدند، شناسایی شوند.