امان الله قرائی مقدم با اشاره به شخصی بودن انگیزه مهاجرت در رابطه با تبعات مهاجرت های گسترده گفت: مهاجرت تصمیمی شخصی است که یک شبه گرفته نمی شود و فرد مهاجر و خانواده اش مدت ها در رابطه با موضوع تحقیق می کنند تا بهترین انتخاب را داشته باشند. هر انسانی حق دارد محل زندگی خود را انتخاب کند. حتی مهاجرت به منظور کسب علم و یافتن محیط مناسب برای زندگی در دین نیز توصیه شده است.
وی در ادامه افزود: نظام سلامت با بحران رو به رو شده است. متاسفانه نوع مهاجرت ها و گسترش مهاجرت در میان برخی اقشار از جمله کادر درمان تبعات سنگینی برای کشور و جامعه دارد. چرا که در صورت ادامه مهاجرت پزشکان و پرستاران با کمبود نیروی متخصص در شبکه بهداشت و درمان روبرو خواهیم شد.
این استاد دانشگاه در رابطه با لزوم حفظ نیروهای توانمند در کشور گفت: تعداد پزشکان و پرستاران در ایران از استانداردهای جهانی کمتر است و فشار روی شبکه بهداشت و درمان بالا است. اگر دولت برای جلوگیری از مهاجرت این قشر روش های تشویقی در نظر نگیرد، جمعیت متخصصین و نیروهای توانمند در شبکه بهداشت و درمان کاهشی خواهد بود.
وی تاکید کرد: مهاجرت کادر درمان به طور مستقیم با سختی کار و وضعیت معیشتی نامناسب این طیف مرتبط است. رویای رسیدن به زندگی با کیفیت، رفاه بالا، ساختن آینده بهتر و کسب درآمد بیشتر از مهمترین علل مهاجرت پزشکان و پرستاران است. برخی مشاغل مانند پزشکی و پرستاری در بازار کار جهانی و منطقه ای مشتری دارند و درآمد دلاری این شغل در خارج از مرزهای ایران وسوسه کننده است.
این جامعه شناس با اشاره به تبعات نارضایتی شغلی در میان نیروهای شبکه بهداشت و درمان گفت: البته نارضایتی کادر درمان فقط به صورت مهاجرت نمود پیدا نمی کند و می توان با بی انگیزگی، کاهش وجدان کاری، تشخیص‌‌های غلط، درمان های ناموفق، ویزیت های فله ای، عمل های جراحی پر آسیب و کم توجهی به بیماران به عمق ماجرا پی برد.
وی تصریح کرد: مساله مهم افزایش ترک کار، افسردگی و تمایل به خودکشی در کادر درمان نیز ما را متوجه وخیم بودن شرایط کاری این گروه می کند. اگر چه نارضایتی پزشکان گزینه های مختلفی را پیش روی آنها قرار داده، اما فقط عده ای مهاجرت را انتخاب می کنند.
قرائی مقدم با تاکید بر لزوم توجه به آمار خودکشی در میان فعالان سلامت گفت: آمار خودکشی رزیدنت ها از حاد بودن مشکلات خبر می دهد و نیاز به رسیدگی به این موضوع حتی از بررسی بحران مهاجرت کادر درمان الزامی تر است. دولت و وزارت بهداشت و درمان در این زمینه نقشی تعیین کننده دارد، به ویژه که رییس جمهور خود عضوی از بدنه سلامت است. می توان با تغییر حکمرانی در نظام اداری و شایسته سالاری و رفع نابرابری، تحصیل کردگان ناراضی را به ماندن در کشور تشویق کرد.
وی افزود: این نیرو ها 15 تا 30 سال از عمر خود را صرف علم آموزی کرده اند شکی نیست که جایگاه آن ها در جامعه باید متفاوت باشد. همانطور که از دیر باز مردم به پزشکان احترام می گذاشتند و آرزوی جوانان و نوجوانان این بود که در بزرگسالی پزشک شوند.
امان الله قرائی مقدم در پایان سخنان خود متذکر شد: فراموش نکنیم که این گروه در میانسالی وارد بازار کار می شوند و در شرایطی که فرصت اموختن حرفه ای دیگر را از دست داده و رفتن به سمت شغلی دیگر برایش ممکن نیست، متاسفانه حقوق و درآمد خود را در شان سختی و مسئولیت بالایی که بر دوش دارد، نمی بینند. باید کادر درمان جزو نخبگان هستند که سختی کار بالایی دارند و بپذیریم که افراد متخصص باید درآمدی بالاتر از متوسط جامعه داشته باشند.