دلار به کدام سمت میرود؟
نرخ دلار در روز تحلیف مسعود پزشکیان ۵۸ هزار و ۲۰۰ تومان بود که در حال حاضر به ۷۰ هزار تومان رسیده است. تنشهای منطقهای باعث شده قیمت دلار یک رکورد تاریخی بزند. در دوره پیشین ریاست جمهوری ترامپ، فروش نفت ایران در برههای به زیر ۴۰۰ هزار بشکه کاهش یافت. بسیاری بر این عقیدهاند که پیروزی ترامپ به معنای تشدید تحریمهای اقتصادی خواهد بود. تأثیر نرخ دلار در تورم و افزایش قیمت کالاها بالاست. سجاد بور تحلیلگر بازار ارز در خصوص عدممداخله بانک مرکزی در جهش نرخ ارز به آفتابنیوز گفت: سیاست بانک مرکزی از سال ۸۳ تا ۹۶ تزریق پرفشار ارز به بازار برای سرکوب نرخ دلار بود، بهگونهای که گفته میشود در سالهای ۸۹ و ۹۰ این نهاد سالانه ۵۰ میلیارد دلار ارز به بازار تخصیص میداد تا نرخ ارز کاهش یابد. ولیالله سیف در دادگاه در پاسخ به این سال که چرا این مقدار سکه به بازار تزریق کردید؟ گفت: این مقدار سکه در مقابل میزان تزریق ارز اصلاً حساب نمیشود.
ارزش ذاتی دلار ۶۱ هزار تومان است
بور بور با اشاره به نرخ ۶۸ هزار و ۸۰۰ تومانی دلار در بازار آزاد گفت: اکنون نقدینگی حدود ۹۰۰۰ همت است و میتواند به ۱۰ هزار و ۵۰۰ همت هم برسد، با توجه به رشد اقتصادی ناپایدار ۳ و نیم درصد، ارزش واقعی دلار روی کاغذ همان ۶۱ هزار تومان است. اگر بانک مرکزی هر چه قدر ارز به بازار بریزد، در درازمدت تأثیری ندارد، چون نرخ ارز خودش حباب مثبت دارد، زمانی که بانک مرکزی ارز در بازار تزریق میکرد، ارزش بازار دلار از ارزش واقعی آن کمتر بود. مثلاً در سال ۹۶ قیمت بازار دلار حدود ۴ هزار تومان بود، درحالیکه ارزش ذاتی دلار بالای ۱۰ هزار تومان بود. وقتی دلار حباب مثبت دارد، دلیلی ندارد ما با ارزیاشی، بیتالمال را به باد بدهیم، چون هر زمان که تنشهای منطقهای فروکش نمایید، دلار خودش خودبهخود کاهشی خواهد شد. ازاینرو معتقدم که بانک مرکزی در اینجا درست عمل کرده است.
تغییر سیاست ترامپ
بور بور گفت: ترامپ ۲۰۲۴ با ترامپ ۲۰۲۰ فرق کرده است، در حال حاضر سیاست اقتصادی در آمریکا انبساطی است و نرخ بهره بینبانکی در این کشور ۵ درصد است. هر یکدلاری که قیمت نرخ نفت بالا برود، عملاً باعث تورم اقتصاد آمریکا و کسری بودجه این کشور میشود، به همین دلیل فدرال رزرو چند ماه قبل نرخ بهره را نیم درصد کاهش داد. اگر دراینبین تنش منطقهای خاورمیانه تشدید شود و قیمت نفت بالا برود، مسیر اقتصادی آمریکا سنگلاخی خواهد شد. اقتصاد آمریکا به قیمت جهانی نفت وابسته است. آمریکا و چین علاقهای به تنش و جنگ و رشد قیمت نفت ندارند. بازار در میانمدت و درازمدت به سمت ثبات حرکت میکنند، هرچند ممکن است با پیروزی ترامپ به دلیل انتظارات تورمی فعلی در ایران در کوتاهمدت کمی جهش ارزی رخ دهد. این درست است که اگر در پینگپنگ موشکی زیرساختهای انرژی ما آسیب ببیند ممکن است جهش ارزی رخ دهد، اما توجه داشته باشید که هم اروپا و هم آمریکا به دلایل اقتصادی با اسرائیل لابی کردند که این اتفاق رخ ندهد، چون جهش نرخ نفت در حال حاضر به زیان اقتصادهای غربی است.
وضعیت اقتصادی بدتر خواهد شد
«موسی غنی نژاد» اقتصاددان و استاد دانشگاه در رابطه باروی کار آمدن ترامپ و تأثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: ترامپ در مناظرات انتخاباتی خود بیان کرد که جلوی صادرات نفتی ایران را خواهد گرفت و احتمال میرود که این سیاست دنبال شود. ترامپ تاجری است اهلمعامله و نمیتوان به حرفهای گذشته آن اکتفا کرد. بعضی از سیاستها غیرقابل متعارف و پیشبینی است. بنابراین اگر سخنان گفتهشده در راستای اعمال تحریم حداکثری باشد، میتوان گفت وضعیت اقتصادی کشور بدتر خواهد شد. وضعیت اقتصادی تعیینکننده شرایط بورس است. اگر وضعیت اقتصاد مطلوب باشد وضعیت بورس بهتر خواهد شد اما اگر وضع اقتصاد خوب نباشد نمیتوان انتظار داشت که وضعیت بازار سهام بهبود پیدا کند. بورس ابزار بازار سرمایهای است که برای بخش خصوصی اهمیت دارد، اما بهصورت کلی در مجموعه اقتصاد ملی سهم بخش خصوصی واقعی در بورس بالا نیست و بیشتر شرکتهای لیدر دولتی هستند.
کاهش نرخ بهره بانکها
برخی کارشناسان بازار طلا میگویند بهاحتمالزیاد بعد از مراسم تحلیف ترامپ که تا دو ماه آینده انجام خواهد شد نرخ بهره آمریکا از سوی فدرال رزرو بازهم کاهش خواهد یافت و همین مسئله میتواند قیمت طلا در بازارهای جهانی را دستخوش تغییر و ریزش بیشتر کند. چراکه قیمت طلا در بازارهای جهانی بهمحض انتخاب ترامپ ریزش داشت.
واکنش مثبت بازار به پایان مناقشات
با توجه به سخنان ترامپ مبنی بر پایان دادن به مناقشات و تنش در خاورمیانه این موضوع برافت قیمت جهانی طلا و ارز در داخل تأثیر میگذارد. از طرفی طبق بررسیها بهای تمامشده تولید طلا، پایینتر از نرخی است که در بازارهای جهانی اعلام میشود. چنانچه مسئله خاورمیانه حل شود طلا وارد فاز اصلاح قیمت خواهد شد .