حامد روحانی- پژوهشگر توسعه سیستمها
انتخاب رئیسجمهور آمریکا فرآیندی پیچیده و چندمرحلهای است که بهصورت غیرمستقیم انجام میشود. این سیستم به نام «کالج الکترال» شناخته میشود و هدف آن ایجاد تعادلی بین قدرت ایالتها و رأی مردم است. در این مقاله، به بررسی مراحل این فرآیند از انتخابات مقدماتی تا تحلیف رئیسجمهور میپردازیم.
فرآیند انتخاب رئیسجمهور با انتخابات مقدماتی و مجامع حزبی آغاز میشود. احزاب سیاسی اصلی (دموکرات و جمهوریخواه) در هر ایالت انتخابات مقدماتی یا مجامع حزبی برگزار میکنند تا نامزد خود را برای انتخابات ریاستجمهوری انتخاب کنند. نمایندگان منتخب در این انتخاباتها در کنوانسیونهای ملی حزبی شرکت میکنند و بهصورت رسمی نامزد حزب خود را معرفی میکنند.
پس از معرفی نامزدها، انتخابات عمومی در اولین سهشنبه پس از اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار میشود. در این انتخابات، مردم بهصورت غیرمستقیم به رئیسجمهور و معاون رئیسجمهور رأی میدهند. رأیدهندگان درواقع به گروهی از نمایندگان به نام «الکتورها» رأی میدهند که متعهد به حمایت از یک نامزد خاص هستند. تعداد الکتورها برای هر ایالت برابر با مجموع نمایندگان آن ایالت در کنگره (مجلس نمایندگان و سنا) است.
الکتورها در ماه دسامبر پس از انتخابات عمومی گرد هم میآیند و بهصورت رسمی به نامزدهای ریاستجمهوری و معاونت ریاستجمهوری رأی میدهند. نامزدی که حداقل 270 رأی الکترال (اکثریت مطلق) را کسب کند، بهعنوان رئیسجمهور انتخاب میشود. نتایج رأیگیری کالج الکترال در اوایل ژانویه توسط کنگره تأیید میشود و رئیسجمهور منتخب در 20 ژانویه، روز تحلیف، رسماً کار خود را آغاز میکند.
سیستم رأیگیری الکترال
رأی الکترال در آمریکا بخشی از سیستم انتخاباتی غیرمستقیم است که برای انتخاب رئیسجمهور و معاون رئیسجمهور استفاده میشود. هر ایالت تعداد مشخصی الکتور دارد که برابر با مجموع نمایندگان آن ایالت در کنگره (مجلس نمایندگان و سنا) است. بهعنوانمثال، کالیفرنیا 55 رأی الکترال دارد، درحالیکه ایالتهای کوچکتر مانند وایومینگ فقط 3 رأی دارند.
در انتخابات عمومی که در ماه نوامبر برگزار میشود، مردم به نامزدهای ریاستجمهوری رأی میدهند. اما درواقع، آنها به گروهی از الکتورها رأی میدهند که متعهد به حمایت از یک نامزد خاص هستند. در بیشتر ایالتها، سیستم «برنده همه را میبرد» اعمال میشود. این بدان معناست که نامزدی که بیشترین آرای عمومی را در یک ایالت کسب کند، تمام آرای الکترال آن ایالت را به دست میآورد.
انتخابات همزمان با ریاستجمهوری
همزمان با انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، چندین انتخابات دیگر نیز برگزار میشود که شامل انتخابات کنگره و برخی انتخابات ایالتی است. در انتخابات کنگره، تمامی 435 کرسی مجلس نمایندگان و 34 کرسی از 100 کرسی مجلس سنا در معرض رقابت قرار میگیرند. این انتخاباتها بهمنظور تعیین نمایندگان جدید برای دورههای دوساله در مجلس نمایندگان و دورههای ششساله در مجلس سنا برگزار میشوند. علاوه بر این، در برخی ایالتها انتخابات فرمانداری و قانونگذاری ایالتی نیز همزمان با انتخابات ریاستجمهوری برگزار میشود. این انتخاباتها شامل انتخاب فرمانداران جدید و نمایندگان مجالس قانونگذاری ایالتی است که نقش مهمی در مدیریت و سیاستگذاریهای محلی ایفا میکنند.
مزیتها
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا دارای چندین مزیت است که آن را از دیگر سیستمهای انتخاباتی متمایز میکند. یکی از مهمترین مزایای این سیستم، توازن قدرت بین ایالتها و رأیدهندگان است. سیستم کالج الکترال بهگونهای طراحی شده است که هر ایالت، صرفنظر از جمعیت، در فرآیند انتخاب رئیسجمهور نقش مهمی ایفا کند. این امر باعث میشود که نامزدها بهجای تمرکز صرف بر ایالتهای پرجمعیت، بهتمامی ایالتها توجه کنند و سیاستهای خود را بهگونهای تنظیم کنند که نیازهای مختلف مناطق مختلف کشور را در بر گیرد.
مزیت دیگر این سیستم، پیشگیری از تمرکز قدرت در یک منطقه خاص است. با توجه به اینکه هر ایالت تعداد مشخصی الکتور دارد، نامزدها نمیتوانند تنها با کسب آرای چند ایالت پرجمعیت به پیروزی برسند. این امر باعث میشود که انتخابات بهصورت گستردهتری برگزار شود و تمامی مناطق کشور در فرآیند انتخاب رئیسجمهور مشارکت داشته باشند. همچنین، فرآیند چندمرحلهای انتخابات آمریکا، از انتخابات مقدماتی تا تحلیف، بهگونهای طراحی شده است که شفافیت و دقت در شمارش آرا و تأیید نتایج را تضمین کند. این مراحل شامل انتخابات مقدماتی، کنوانسیونهای ملی حزبی، انتخابات عمومی و رأیگیری کالج الکترال است. هر یک از این مراحل بهگونهای طراحی شدهاند که از تقلب و سوءاستفاده جلوگیری کنند و اطمینان حاصل شود که رئیسجمهور منتخب نماینده واقعی مردم است. درنهایت، همزمانی انتخاباتهای مختلف با انتخابات ریاستجمهوری، ازجمله انتخابات کنگره و انتخابات ایالتی، باعث میشود که رأیدهندگان بتوانند در یک روز به چندین مقام مختلف رأی دهند. این امر نهتنها کارایی فرآیند انتخابات را افزایش میدهد، بلکه مشارکت عمومی را نیز تقویت میکند و به رأیدهندگان این امکان را میدهد که تأثیر گستردهتری بر سیاستهای ملی و محلی داشته باشند.