اقتباس از آثار ادبی همواره یکی از راههای جذاب برای پیوند بین دنیای ادبیات و سینما بوده است. این بار نوبت به هاروکی موراکامی، نویسنده ژاپنی، رسیده تا داستانهای کوتاهش به سینما راه پیدا کنند. مجموعه داستان «پس از زلزله»، نوشته موراکامی، با موضوع زلزله کوبه ژاپن، توسط کارگردان ژاپنی، اینوئه تسویوشی، به تصویر کشیده میشود و قرار است قصههای آن از نگاهی نو بازگو شوند. در سال ۲۰۰۰، موراکامی مجموعه داستانهای کوتاهی با نام «پس از زلزله» را منتشر کرد که شامل شش داستان مستقل بود. این داستانها با محوریت زلزله کوبه به بررسی تأثیرات این رویداد و بحرانهای مشابه بر زندگی شخصیتهای گوناگون میپردازند. تسویوشی در اقتباس خود از این کتاب، چهار داستان از این مجموعه را انتخاب کرده و قصد دارد تأثیرات عمیق زلزله و بحرانهای جهانی را از طریق این شخصیتها به تصویر بکشد. این فیلم اکنون مراحل پایانی تولید خود را طی میکند و گمان میرود که در نیمه اول سال ۲۰۲۵، در یکی از جشنوارههای بزرگ اروپایی به نمایش درآید.
قصههای پس از زلزله؛ روایتی از زندگی پس از فاجعه
هاروکی موراکامی، در آثارش بهویژه در مجموعه «پس از زلزله»، بیشتر از بُعد روانشناختی به موضوعاتی مانند فاجعهها و بحرانها میپردازد. او از زلزله کوبه نه بهعنوان یک واقعه طبیعی، بلکه بهعنوان یک نماد استفاده کرده تا تغییراتی را که در عمق روح و روان انسانها پس از بحران رخ میدهد، نشان دهد. همین جنبه روانشناختی باعث شده آثار او، پتانسیل بالایی برای اقتباسهای سینمایی داشته باشد، زیرا سینما نیز میتواند با قدرت بصری خود این پیچیدگیها و عمق را به شکلی ملموس به تصویر بکشد.
کارگردانی که با نگاه خاص به سراغ موراکامی رفته است
اینوئه تسویوشی، کارگردانی که این پروژه را هدایت میکند، در آثار قبلیاش نیز نشان داده که به موضوعات انسانی و روانشناختی علاقهمند است. او با انتخاب چهار داستان از مجموعه «پس از زلزله»، نشان داده که میخواهد بیشتر به جنبههای عاطفی و تأثیرات روانی حوادث بپردازد، تا اینکه تنها به جنبههای فیزیکی و آشکار زلزله محدود شود. همین نگاه عمیق و انسانی تسویوشی به شخصیتها و حوادث، او را به کارگردان مناسبی برای اقتباس از آثار موراکامی تبدیل کرده است.
چرا اقتباس از آثار موراکامی دشوار است؟
آثار موراکامی، بهویژه داستانهای کوتاه او، معمولاً با زبان و لحنی خاص نوشته شدهاند که به نوعی تخیل و فضای ذهنی مخاطب را درگیر میکند. شخصیتهای او اغلب با بحرانهای درونی روبرو هستند و بهجای رفتارهای ظاهری، درگیر جدالی درونی هستند. بنابراین، اقتباس از این آثار به معنای انتقال این فضای ذهنی به مدیومی است که ذاتاً بصری است و این کار از سوی کارگردان نیاز به دقت و حساسیت بسیاری دارد. تسویوشی با ساختن این اقتباس نشان داده که تلاش دارد تا این فضا و حال و هوای خاص را به بهترین شکل ممکن حفظ کند.
انتظار برای اکران جهانی و تأثیرگذاری بر مخاطبان
این فیلم که در مراحل پساتولید قرار دارد، اکنون برای اکران آماده میشود و بسیاری از علاقهمندان به سینما و ادبیات در انتظارند تا ببینند که این اقتباس تا چه اندازه به داستانهای موراکامی وفادار بوده و آیا توانسته است آن حال و هوای منحصربهفرد او را به خوبی در فیلم منتقل کند یا نه. گفته میشود که فیلم «پس از زلزله» گزینهای قوی برای اکران در جشنوارههای معتبر اروپایی است و میتواند مخاطبان جهانی را با قصههای پس از زلزله و مواجهه انسانها با بحرانهای عظیم آشنا کند.
سینما و ادبیات؛ پیوندی ناگسستنی
اقتباسهای سینمایی از آثار ادبی، بهویژه آثار نویسندگان معروفی چون موراکامی، همواره توجه علاقهمندان به هر دو حوزه سینما و ادبیات را به خود جلب کرده است. این فیلم نه تنها نمایشی از داستانهای موراکامی، بلکه فرصتی است تا مخاطبان سینما با دنیای ادبی و نگاه متفاوت او آشنا شوند. اگر این فیلم بتواند با کیفیت و دقت به اثری وفادارانه و زیبا تبدیل شود، میتوان امیدوار بود که پیوند میان سینما و ادبیات، با اقتباسهای دیگری از آثار موراکامی یا نویسندگان دیگر تقویت شود و به نگاهی جامعتر و عمیقتر به مسائل انسانی برسد. این اقتباس از «پس از زلزله»، برای دوستداران موراکامی و کسانی که علاقهمند به تماشای مواجهه انسانها با بحرانهای روحی و روانی هستند، میتواند تجربهای منحصربهفرد و تأثیرگذار باشد.