بهروز بیگی، تحلیلگر سیاسی
درگیری مستقیم بین ایران و اسرائیل نه تنها به معنی تشدید درگیری های کنونی در خاورمیانه، بلکه در چشم اندازی وسیعتر به معنی شروع جنگی در ابعاد جهانی است، جنگی که به دلیل وجود تفاوت های ایدئولوژیک تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه و بین الملل خواهد بود.
حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه اشتباه بزرگ نتانیاهو بود. اگر چه پاسخ ایران به این حمله با هماهنگی کشورهای منطقه صورت گرفت ولی در صورت تکرار حملات اسرائیل می تواند آغازگر چرخه مخوف خشونت و نظامی گری در منطقه باشد.
وقتی تهدید بحرانی شدن شرایط خاورمیانه اینچنین نزدیک است، قدرت های بزرگ سناریو های مختلفی را بررسی کرده اند وقتی آمریکا اعلام می کند در جنگ میان ایران و اسرائیل شرکت نخواهد کرد باید دریافت که تبعات چنین جنگی تا چه حد مخرب پیش بینی شده است که واشنگتن را از حمایت شریک منطقه ای اش منصرف کرده است.
اگر چه برخی از قدرت های جهان از جمله روسیه از هرج و مرج در خاورمیانه سود می برند اما این کشور نیز مایل به بحرانی شدن شرایط خاورمیانه نیستند.
با اینکه جنگ اسرائیل و حماس توجه و تمرکز جهانی را از اوکراین به خاورمیانه منتقل کرد اما به نظر می رسد روسیه در مناقشه میان اسرائیل و ایران سیاست تنش افزایی ندارد. این کشور ابتدا اسرائیل را به دلیل نقض حاکمیت سوریه محکوم کرد و در جلسه شورای امنیت نیز برخورد غرب با ایران را رفتاری دوگانه دانست.
روسیه منافع متفاوتی نسبت به ایران دارد و واکنش های بین المللی خود نسبت به منافع ایران را بازبینی می کند. ولی آنطور که نشان داده به کاهش تنش میان ایران و اسرائیل علاقمند است. البته نمی توان با قاطعیت گفت که در صورت بروز جنگ بین دو طرف در کدام سمت خواهد ایستاد.
روسیه تلاش می کند ایران را از حمله به اسرائیل منع کند، زیرا نمی خواهد ایران وارد جنگی شود که تبعات آن منافع روسیه در خاورمیانه را تهدید کند و روسیه را در موقعیت انتخاب میان تهران و تل آویو قرار دهد.
اگرچه از روسیه به عنوان قدرتی یاد می شود که نظم لیبرال موجود را به چالش کشیده است، اما باید گفت در مورد ایران تضاد بنیادینی میان روس ها و آمریکایی وجود ندارد و برای ایران روسیه بخشی از جهان غرب است. این کشور در مقاطع تاریخی مختلفی صرفا با برگ ایران به دنبال امتیاز گرفتن و شناسائی جایگاه و موقعیت خود به غرب بود.
از این رو بهتر آن است که ایران با در نظر گرفتن منافع ملی تصمیم گیری کند و روی حمایت روسیه حساب نکند. به ویژه که روسیه در شرایط فعلی بخاطر انبوهی از مشکلات اقتصادی اش، خود به دنبال حامی است به همین دلیل به چین نزدیک شده و سعی دارد از شراکت با چینی ها بهره مند شود.
اگرچه روسیه همچنان هم در رده بندی های سیاسی جهان خود را مدعی رتبه ای بالا می داند اما از روحیه و قدرت لازم برای حمایت دوستانش برخوردار نیست.
اگر چه ایران و روسیه تجارب خوبی از همکاری های سیاسی و میدانی در سوریه را در کارنامه دارند ولی در جنگ احتمالی میان ایران و اسرائیل، امکان تکرار چنین همکاری های دو جانبه ای منتفی است. جاییکه پای اسرائیل در میان باشد، مسکو در کنار تهران نخواهد ایستاد.