توانمندی هسته ای
یک گروه دیدهبان غربی مدعی شده که ایران آنقدر اورانیوم با درجه تسلیحاتی دارد که بتواند اولین سلاح هستهای خود را در عرض یک هفته ومجموعا شش بمب هستهای را در عرض یک ماه تولید کند؛ سناریویی که به احتمال زیاد با اوجگیری درگیریهای خاورمیانه ، آشکارتر خواهد شد.
«مؤسسه علوم و امنیت بینالملل» با انتشار گزارشی در ادامه ادعای خود آورده است که «وضعیت ناآرام در منطقه فرصت بینظیری برای ایران فراهم کرده، بهطوری که در داخل این کشور توجیه برای ساخت سلاحهای هستهای افزایش یافته است، این در حالی است ظرفیتهای ایالات متحده و اسرائیل برای شناسایی و بازداشتن ایران از [رسیدن به سلاح هستهای] به شدت کاهش یافته است.» این گروه کارشناسی که برنامه اتمی تهران را در گزارشهای خود دنبال میکند هشدار داد که «توانمندیهای تسلیحات هستهای ایران خطرناکتر از همیشه شده است و این در شرایطی است که روابط ایران با غرب در سطح پایینی قرار دارد.»
ایران هراسی
در گزارش قبلی «مؤسسه علوم و امنیت بینالملل» که در ماه مه ۲۰۲۳ منتشر شد، امتیاز کل تهدید ایران ۱۴۰ از ۱۸۰ محاسبه شد که در گزارش تازه آن، این امتیاز به ۱۵۱ رسید.
امتیاز ۱۵۱ در حال حاضر در بالاترین دسته از درجهبندی خطر قرار دارد. در این درجه بندی ۶ متغیر در نظر گرفته شده است که هر کدام حداکثر ۳۰ امتیاز دارند و به عبارت دیگر بالاترین درجه تهدید بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ امتیاز است.
نقطه گریز هستهای
بر اساس این گزارش، ایران توانایی «گریز هستهای و تولید اورانیوم غنی شده با درجه تسلیحاتی به قدر کافی برای ساخت یک سلاح هستهای را در یک هفته دارد که تنها با استفاده از کسری از اورانیوم ۶۰ درصدی آن خواهد بود. اگر ایران بخواهد دسترسی بازرسان را به تاخیر بیندازد، تشخیص سریع این گریز هستهای برای بازرسان دشوار خواهد بود.»
آمار سازی
ایران با استفاده از ذخایر فعلی اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد و باقیمانده اورانیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصدی خود، «در مجموع ایران میتواند در عرض یک ماه اورانیوم کافی با درجه خلوص تسلیحاتی برای ساخت شش سلاح هستهای و بعد از پنج ماه برای ساخت ۱۲ عدد [سلاح هستهای] را داشته باشد.»
این وضعیت توام با امتناع ایران از اعطای دسترسی کامل بازرسان هستهای بینالمللی به سایتهای مورد بحث غنیسازی، باعث شده تا نگرانیهای غرب دو چندان شود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هشدار داد که تهران از نظارت امتناع میکند.
توانمندی غنی سازی اورانیوم
این مؤسسه اشاره میکند که «ایران اهداف بلندپروازانهای برای افزایش برنامه غنیسازی خود دارد و هدفگذاری خود را بر روی نصب دهها هزار سانتریفیوژ پیشرفته، تولید طیف وسیعی از سطوح غنیسازی و دهها هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده قرار داده است.» این گزارش مینویسد که «ایران توانایی تولید مقادیر زیادی اورانیوم غنی شده و دستیابی به سطوح غنیسازی تا ۹۰ درصد یا همان اورانیوم با درجه تسلیحاتی را دارد.»
در همین حال، ایران روز دوشنبه (۱۶ بهمن) اعلام کرد که ساخت چهارمین رآکتور هستهای خود را آغاز میکند که نشاندهنده تمایل تهران برای ادامه ساخت زیرساختهای اتمی است.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی در این رابطه گفت: «سایت هستهای اصفهان به عنوان یکی از قطبهای هستهای در جهان با دارا بودن سه رآکتور هستهای و با در دستور کار داشتن ساخت رآکتور چهارم، مرکز موفق هستهای است.»
این رآکتور جدید یک راکتور تحقیقاتی چند منظوره ۱۰ مگاواتی است. آقای اسلامی پیشتر تصریح کرده بود که «داشتن سلاح کشتار جمعی هرگز در دکترین دفاعی ایران جایگاه نداشته و ندارد.»
رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده و نامزد جمهوریخواه انتخابات ۲۰۲۴ روز یکشنبه در گفتگو با شبکه آمریکایی فاکس نیوز در یک گمانهزنی شخصی ادعا کرده بود که به اعتقاد او، ایران میتواند ظرف ۶۰ روز به سلاح هستهای دست پیدا کند.
دکترین هسته ایران
جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است که گسترش فعالیت های هسته ای کاملا مسالمت آمیز است.غنی سازی اورانیوم برای تولید انرژی و اهداف پزشکی حقی است که ایران می خواهد از آن برخوردار باشد.به رغم همکاری ایران با ان پی تی و نظارت های آژانس انرژي اتمی رهبر انقلاب بارها اعلام کرده که تولید،نگهداری و استفاده از بمب اتم حرام شرعی است.با این حال برخی گروه های غربی تلاش می کنند با بهانه های هسته ای علیه ایران اقدام کنند.اما این نکته مهم است که افزایش توان هسته ای ایران می تواند قدرت چانه زنی تهران در مذاکرات بین المللی را افزایش دهد.