نصف ایرانیها خودرو ندارند
دادههای هزینه درآمد خانوار نشان میدهد حدود ۵۴ درصد از خانوارهای شهری از خودروی شخصی استفاده میکنند و حدود ۴۶ درصد از خانوارهای کشور فاقد خودروی شخصی هستند. مطابق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، ۱۱ درصد از خانوارهای ایرانی دارای حداقل ۲ خودرو هستند که این تعداد با حدود ۳ میلیون خانوار برابری میکند. دادههای هزینه درآمد خانوار که هرساله توسط مرکز آمار ایران منتشر میکند، نشان میدهد در سال ۱۴۰۱ حدود نیمی از خانوارهای شهری فاقد خودروی شخصی هستند. طبق این آمار ۵۳.۷۲ درصد از خانوارهای شهری از خودروی شخصی استفاده میکنند و حدود ۴۶.۲۸ درصد از خانوارهای کشور فاقد خودروی شخصی هستند. همچنین طبق آماری که مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به نقل از پایگاه رفاه ایرانیان منتشر کرده است، ۱۱ درصد از خانوارهای ایرانی دارای حداقل ۲ خودرو هستند که این تعداد برابر با حدود ۳ میلیون خانوار است. از سوی دیگر، حدود ۳ درصد از خانوارهای ایرانی حداقل سه خودرودارند که این تعداد برابر با حدود ۸۰۰ هزار خانوار هست. از سوی دیگر، ۱۲.۵۵ درصد از خانوارهای شهری از موتور به عنوان وسیله نقلیه استفاده میکنند. این نرخ در سال ۱۳۹۱ برابر با ۱۶.۶۳ درصد گزارششده است. همچنین در بین خانوارهای روستایی، ۳۷.۰۹ درصد از کل خانوارها از خودروی شخصی استفاده میکنند و حدود ۶۲.۹۱ درصد از خانوارهای روستایی فاقد خودروی شخصی میباشند. از سوی دیگر، ۲۳.۳۶ درصد از خانوارهای روستایی از موتور به عنوان وسیله نقلیه استفاده میکنند. این دادههای بیانگر استفاده بیشتر موتورسیکلت در روستاها نسبت به شهر هست. همچنین شهرنشینها بیشتر از روستانشینها از خودروی شخصی استفاده میکنند. نکته آن است که ممکن است یک خانواده بهطور همزمان دارای خودروی شخصی و موتورسیکلت باشد.
توزیع خودروی شخصی
در بین دهکهای درآمدی
طبق دادههای هزینه درآمد خانوار در سال ۱۴۰۱، تنها ۱۲.۹۹ درصد از خانوارهای شهری عضو دهک اول، به عنوان کمدرآمدترین گروه در جامعه دارای خودروی شخصی بودهاند. درواقع میتوان گفت حدود ۸۷ درصد از خانوارهای شهری در دهک اول فاقد وسیله نقلیه شخصی بودهاند. از سوی دیگر، حدود ۸۳.۳۳ درصد از خانوارهای شهری در دهک دهم درآمدی دارای اتومبیل شخصی بودهاند. درواقع تنها حدود ۱۶.۶۷ درصد از خانوارهای شهری در دهک دهم از اتومبیل شخصی استفاده نمیکنند.
توزیع ناعادلانه یارانه سوخت
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در مورد چند خودرویی بودن برخی از خانوارها، میتواند بیانگر ناکارآمدی اساسی در توزیع یارانههای مربوط به خودرو باشد. بهعنوانمثال، سهمیه بنزین در شرایط فعلی به حدود ۸۷ درصد از خانوارهای شهری در دهک درآمدی اول تعلق نمیگیرد. با این حال، ۸۳ درصد از خانوارهای شهری در دهک دهم درآمدی از آن استفاده میکنند. طبق دادههای هزینه درآمد خانوار، ۳۱.۹۶ درصد از خانوارهای شهری در دهک دوم درآمدی، ۴۰.۸۲ درصد از خانوارهای شهری در دهک سوم درآمدی، ۴۸.۷۱ درصد از خانوارهای شهری در دهک چهارم درآمدی، ۵۷.۶۲ درصد از خانوارهای شهری در دهک پنجم درآمدی، ۵۶.۷۷ درصد از خانوارهای شهری در دهک ششم درآمدی، ۶۱.۶۹ درصد از خانوارهای شهری در دهک هفتم درآمدی، ۶۷.۸۷ درصد از خانوارهای شهری در دهک هشتم درآمدی، و ۷۵.۴۵ درصد از خانوارهای شهری در دهک نهم درآمدی دارای اتومبیل شخصی هستند.