سابقه استفاده از هنر نقاشی در دنیای مُد و لباس به کی برمی گردد؟
این یک رسم جا افتاده است که طراحان مُد و لباس اغلب، ایده‌هایی را از مکتب‌ها و سبک‌های مختلف هنری وام می‌گیرند وآنها را در دوخت لباس و اکسسوری های جانبی آن منعکس می‌کنند؛ چه در قالب ارجاع‌های ظریف از پالت‌های رنگی نقاشان و چه به صورت انعکاس کامل یک سبک یا اثر هنری. مدیران موفق ویژندهای مختلف، کلکسیون‌های خود را اغلب با همکاری هنرمندان کارکشته به بازار عرضه می‌کنند. همکاری نقاشان با طراحان دنیای مُد و لباس، پیشینه‌ای دست کم یکصدساله دارد و یکی از معروف‌ترین آنها مربوط به همکاری جنجالی بین سالوادور دالی و السا شیا پرلی، طراح برجسته مُد است که در سال 1937 لباسی را طراحی و تولید کردند که شاید شناخته شدهترین همکاری بین این دو باشد. در سال‌های گذشته بسیار از ویژندهای مطرح عرصه مُد و لباس از جمله ایو سَن لوران، الکساندر مک‌کوئین، لوئی ویتون و .... لباس‌ها و منسوجاتی با الهام از نقاشی‌های هنرمندانی همچون پابلو پیکاسو، پیت موندریان، گوستاو کلیمت و .... تولید و عرضه کرده‌اند. راف سیمونز، که مغز متفکر و طراح ویژند «کلوین کلاین» است اغلب در طراحی‌های لباسش، از آثار هنری و نقاشی الهام می‌گیرد. بسیاری از ویژندهای مطرح حتی پا را فراتر می‌گذارند و از میراث بشری در طرح‌های خود استفاده می‌کنند؛ مانند برند «میسونی» که به استفاده از خطوط راه‌راه، زیگزاگ و طرح‌های انتزاعی معروف است، در یکی از کلکسیون‌های جدید خود، از عنخ (ankhs) که یک نویسه در خط هیروگلیف مصری است، بهره گرفته. بنابراین یکی از اصلی‌ترین ملزوماتِ کار یک طراح مُد و لباس آن است که با مبانی هنرهای تجسمی از جمله آناتومی و طراحی فیگور آشنا باشد. اما در کنار مجهز بودن به مهارت در زمینه نقاشی و طراحی، یک طراح مد می‌بایست رؤیاپرداز خبرهای باشد. رالف لورن طراح لباس مشهور آمریکایی معتقد است که لباس طراحی نمی‌کند، بلکه رؤیا طراحی می‌کند. یک طراح مد و لباس باید رؤیا طراحی کند. او باید با شناخت پارچه‌ها، رنگ‌ها، اشکال و بهره گیری از خلاقیت و اصول زیباشناسی برای سلایق انبوه جامعه یا به صورت اختصاصی برای افراد خاصی لباس طراحی کند.
نقش ایده‌های خلاقانه برای استایل هنری را چگونه می‌بینید؟
یک طراح مد و لباس می‌بایست به استایل هنری هم اهتمام جدّی داشته باشد؛ چرا که استایل هنری نمادی از خلاقیت و نوآوری، و دارای یک جوهره صریح بیانی است که شما را به عمق هنر و خلاقیت می‌بَرَد و شاکله آن مبتنی بر رؤیا پردازی است. ایده‌های خلاقانه در استایل هنری، این امکان را به طراح می‌دهد تا از مرزهای سنتّی و تکراری مُد بیرون رفته و با بهره گیری از عناصر بصریِ متفاوت، به جستجویی هنرمندانه و خلاقانه بپردازد. این جاست که طراح، با ترکیب‌ها و فرم‌های خاص و طرح‌های نوآورانه می‌تواند به بیانی شخصی و منحصر به فرد از هنر برسد.
بسیاری از طراحان مُد از راهکارهایی بهره می‌جویند که معمولاً به هنر معاصر مرتبط می‌شود تا به جهانِ مُد؛ چراکه لباس‌های تولیدی آنان بیشتر برای نمایش در گالری‌های هنری و موزه‌ها مناسب است تا برای پوشیده شدن یا عرضه در فروشگاه. فکر می‌کنید در طراحی مد و لباس کدام مهم‌تر است؛ گالری یا فروشگاه؟!
طراحی مد و لباس هنگامی که به هنر معاصر ربط پیدا می‌کند، از آن اغلب تحت عنوان «مُد مفهومی» یاد می‌شود. هنر مفهومی پیشینه‌ای حدوداً شصت ساله دارد و در واقع از دهه 60 میلادی به بعد بود که هنر مفهومی، به عنوان یک شیوه و زبان هنری مطرح شد. توجه کنید که به عنوان یک «شیوه و زبان هنری» و نه پایین‌تر از هنرهای اُبژکتیو نظیر نقاشی! در هنر مفهومی، ایده یا مفهوم، مهم‌ترین جنبه اثر هنری را تشکیل می‌دهد. وقتی که یک هنرمند از فرم مفهومی هنر استفاده می‌کند؛ معنی آن این است که همه برنامه‌ریزی‌ها و تصمیمات، از قبل انجام شده و در نتیجه، اجرای این ایده، امری ظاهری و سرسری است. یعنی ایده تبدیل می‌شود به ماشینی که هنر را می‌سازد. از آن جا که پایه و اساس هنر مفهومی بر ایده و خلاقیت استوار است؛ خواه ناخواه در مُد مفهومی نیز همچون هنر مفهومی، هنر به مفهوم تبدیل می‌گردد. من فکر می‌کنم اینکه طراح مد و لباس کار خود را در گالری و موزه نمایش دهم یا در فروشگاه عرضه کند، بستگی به نیاز بازار و شرایط حاکم بر صنعت مد و لباس دارد. به شخصه ترجیحی بین گالری یا فروشگاه قائل نیستم و معتقدم هر دو اهمیت دارند.
در کنار تاکید بر تجهیز طراح مد و لباس به هنر نقاشی، رویکرد و نگاه خودتان به مقوله حوزه طراحی مد و لباس چیست؟
طبیعتاً از یک سو به ریشه‌ها و داشته‌های خودمان متکی هستم و از سوی دیگر نگاهی به تاریخ هنر ایران و جهان دارم. در برخی طرح‌هایم سبک سوررئال را دنبال می‌کنم و جالب است بدانید که من در مجموعه قبلی‌ام در فشن شوی دبی از نگاره‌های استاد محمود فرشچیان استفاده کرده بودم. من نقاشی روی پارچه انجام می‌دهم و اگر لازم باشد نقاشی روی بوم نیز انجام می‌دهم و آنها را به عنوان کلاژ روی لباس یا هر چیز دیگر حتی گل مصنوعی متصل می‌کنم. به شخصه در طراحی مُد و لباس علاقه مند هستم که لباس‌هایی متناسب با فرهنگ ایرانی -اسلامی طراحی کنم. نباید فراموش کنیم که استفاده از نشانه‌ها و عناصرِ مبتنی بر اصالت‌های فرهنگی و میراث تمدنی و بشری در طراحی مُد و لباس به شکلی کاملاً هنرمندانه، می‌تواند به غنا و ماندگاری این رشته کمک شایانی کند.