استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی گفت: مسئله ما کسری ٣٠٠ هزار میلیارد تومانی بودجه و نا ترازی بانکها نیست، امروز مسئله اقتصاد ایران ۵٠٠ میلیارد دلار و با احتساب دلار ۵٠ هزارتومانی معادل ٢۵ هزار هزار میلیارد تومان برای پوشش و جبران نا ترازیهای برق، گاز، آب، بنزین و فرونشستهاست.
وحید شقاقی شهری در گفتوگو با ایرنا درباره تبعات و آثار تورمی کسری 300 هزار میلیارد تومانی بودجه 1403 و تحمیل فشار حاصل از نا ترازیهای آن اظهار داشت: کشور درگیر یک گروه نا ترازی شده و این نا ترازیهای در حال افزایش به بودجه دولت فشار میآورد. نا ترازی برق و گاز جدی است. این نا ترازی در حال تشدید است و اگر تأمین مالی و سرمایهگذاری صورت نگیرد هم صنایع و بنگاهها و هم خانوار را تحت تأثیر قرار میگیرند. به دلیل نا ترازی برق و گاز بهناچار در زمستان گاز شرکتها و صنایع و در تابستان برق آنها قطع میشود. موضوع بعدی نا ترازی آب است، توجه داشته باشید در پایان ماه اول زمستان هستیم اما هنوز شاهد بارش برف نبودیم بنابراین سال آینده در برداشت محصولات کشاورزی با مشکل مواجه خواهیم بود. موضوع دیگر نا ترازی بنزین است که به دولت و مردم فشار خواهد آورد. نا ترازی صندوقهای بازنشستگی و نا ترازی بانکها و بودجه هم مطرح است. چالش اصلی اقتصاد ایران نا ترازی ٢۵ هزار همت برای ٣ تا ۵ سال آینده ایران است. به عبارت دیگر در این مدت سالانه به ١٠٠ تا ١۵٠ میلیارد دلار برای جبران کسری نا ترازیها نیاز داریم. اگر در ۵ سال آینده نتوانیم ۵٠٠ میلیارد دلار به اقتصاد تزریق کنیم، زیست ایرانیها به خطر خواهد افتاد.
خطر فرونشست در شهرها
وی درباره خطر نا ترازیها ناشی از فرونشست اظهار داشت: با این سرعت فرونشست زمین در اصفهان و جنوب تهران و... برخی از شهرها را کاملاً از دست میدهیم. دشت تهران سالانه ١٠٠ برابر میانگین جهانی سرعت در فرونشست دارد. نا ترازی آب و فرونشست به یکدیگر متصل هستند اما محل مبارزه و کنترل اینها متفاوت از هم هستند. سالانه ١۵ میلیارد دلار صرف واردات کالای مصرفی و محصولات کشاورزی میشد و در سالهای آینده با این روند نا ترازی آب این عدد به بیش از ۴٠ میلیارد دلار خواهد رسید.
راهکار مهار نا ترازیها
وی بابیان اینکه هر یک از این نا ترازیها موتور تورم هستند، گفت: دولت مسیر اشتباهی را طی میکند و متوجه نیستند که ریشه تورم نه بانک و نه بودجه بلکه ریشه تورم در این نا ترازیهای گفتهشده است که هر یک از آنها موتور تورم محسوب میشود. جبران نا ترازی 500 میلیارد دلاری لزوماً محدود به شرایط خروج از تحریمها نیست. یکبخشی از این تأمین مالی تأمین از داخل است مانند اوراق بدهی، فروش اموال مازاد، درآمدهای نفتی و معدنی و بازار سرمایه میتوان بخشی از نا ترازی را جبران کند. البته بخش دیگری از نا ترازی محل سرمایهگذاری خارجی و وام خارجی تأمین میشود. بخش دیگری از این نا ترازی هم باصرفهجویی و اصلاح قیمتها قابل پوشش است. موضوع مهم حل مسائل بینالمللی است و با بحث تحریمها و عدم صادرات نفت و عدم برگشت منابع بخش قابلتوجهی از تأمین مالی را از دست خواهیم داد.
اصفهان منبع گردشگری است نه صنایع آب بر
وی افزود: ریشه ایجاد این نا ترازیها نتیجه ۵٠ سال مصرف غلط آب در کشاورزی و صنعت است و در کجای دنیا برای منطقهای مانند اصفهان که منبع خدادادی گردشگری است، صنایع آببر احداث و راهاندازی میکنند. در این شرایط موضوع اصلاحات قیمتی و غیر قیمتی برای الگوی مصرف و صرفهجویی و اصلاح الگوی مصرف مطرح میشود.