به نظر شما بلینکن در سفر خود به خاورمیانه چه اهدافی را دنبال میکند؟
آمریکا اعلام کرده است که بلینکن به منطقه سفر کرده تا مانع از گسترش جنگ در خاورمیانه شود. این مسئله یکی از اهداف سفر بلینکن به منطقه است.
به نظر میرسد آمریکاییها طرحی در دست دارند که میخواهند ابعاد مختلف آن را با کشورهای منطقه مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند. زیرا ترکیه، قطر، عربستان، مصر و اسرائیل کشورهایی هستند که میتوانند در تحولات منطقه نقش داشته باشند. بلینکن ممکن است طرحی داشته باشد که به نحوی هم آتش جنگ در منطقه را کم کند و هم اینکه طرح مربوط به دو دولت را در منطقه تئوریزه کرده و مقدماتی را برای آن فراهم کند.
همچنین بلینکن در این سفر تلاش میکند با کشورهایی که رابطه نزدیکی با ایران دارد وارد مذاکره شود تا بتواند به نوعی ایران را هم در هر مشورت و تصمیم گیری دخالت دهد.
روز گذشته سفیر ایران در دمشق اعلام کرده که 10 روز پیش یک پیام از جانب آمریکاییها به ایران داده شده است. در آن پیام از ایران خواسته شده تا برای جلوگیری از تنش در منطقه تلاش کند.
بلینکن مدتی بود که در منطقه حضور نداشت. روزهای ابتدایی جنگ فعالیت او بیشتر بود اما پس از آن وزیر دفاع آمریکا، لوید آستین در منطقه فعال شد.
یک احتمال دیگر هم وجود دارد که تمام اهداف سفر مربوط به جنگ غزه و فعالیتهای انصارالله یمن نباشد بلکه امکان دارد در ارتباط با روسیه و اوکراین هم با ترکیه و یونان مذاکراتی صورت گیرد زیرا تحولات در آن منطقه دچار دستخوش شده است.
با توجه به تعدد مقاصد به نظر شما ممکن است این سفر حامل یک پیام برای ایران هم باشد؟
همانطور که عرض کردم پیامی 10 روز پیش به ایران مبنی بر تلاش برای عدم گسترش جنگ داده شده است. اما بنده معتقدم پیامهای متعددی تبادل شده است. حداقل در سه ماه که جنگ غزه شروع شده تبادل پیام صورت گرفته است.
حدود 4 یا 5 روز است که شرایط جنگ در غزه نسبت به گذشته متفاوت شده است. به رغم اینکه مقامات اسرائیل اعلام کردهاند که تا رسیدن به همه اهدافشان عملیات نظامی خود را ادامه میدهند اما از شدت حملات هوایی کمتر شده و صحبت از تاکتیک جدید در منطقه مطرح میشود. ممکن است اسرائیل شیوه عملیاتهای خود را تغییر دهد اما تعدادی از سربازان ذخیره را آزاد کرده است.
من تصور میکنم آمریکا به اسرائیل فشار میآورد و هشدار میدهد که شرایط مطلوب نیست. اسرائیل نمیتواند بدون داشتن دستاوردی فقط روزی 200 نفر را در غزه بکشد. در هفتههای اخیر ائتلاف بیست کشور برای محافظت از کشتیها در دریای سرخ واکنشهای زیادی به دنبال داشت و خبر آن در سطح جهان پخش شد. حتی انگلیس هشدار داد که در آستانه حمله به یمن است اما در واقعیت اتفاقی نیفتاد.
این مسائل نشان میدهد که آمریکا نمیخواهد وارد جنگی شود که عاقبتش مانند عراق و افغانستان نامشخص باشد. عراق و افغانستان یک درس برای آمریکاییها بود.
*به نظر شما تحولات خاورمیانه میتواند ارتباطی به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا داشته باشد یا خیر؟
بله ، سفر بلینکن بی ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیست. آمریکا در تنشهای اخیر منطقه گاهی واکنش نشان داد و گاهی از خود بردباری نشان داد. این موضوع نشان میدهد مواضع آمریکا در مورد تنشهای منطقه بیشتر تبلیغاتی بوده و نه عملیاتی. بنابراین معتقدم مسئله انتخابات و مسئله اوکراین و روسیه و چین برای آمریکا مهم است.
آمریکا میداند که روسها از جنگ غزه بهره بالایی بردند و یک دفعه در اوکراین و اروپا شرایط تغییر کرد. اروپا 55 میلیارد یورو و آمریکا 50 میلیارد دلار کمکهای خود به کی یف را متوقت کردند و اجازه ندادند که به اوکراین برسد این موضوع نشان از یک پیام دارد.
از سوی دیگر اختلافاتی که در اوکراین بین رهبران سیاسی ایجاد شده نکته قابل تاملی است. روسها به نحو احسن از این مسائل بهره بردند. آمریکا نمیخواهد به روسیه امتیاز دهد اما از سوی دیگر هم نمیتواند با روسیه درگیر شود.
مردم آمریکا نیز نگران هستند که ترامپ و یا فردی مانند ترامپ بر سر کار بیاید و با پوتین متحد شود و مواضع آمریکا را به خطر بیندازد.
آمریکا تلاش میکند هم مانع گسترش جنگ شود و هم تکلیف اداره غزه پس از جنگ را روشن کند و هم گوشه چشمی به طرح دو دولتی در منطقه داشته باشد.