همزمان با ششمین سالگرد درگذشت مهندس علی‌اکبر معین‌فر و به مناسبت انتشار کتاب «زلزله شناسی در ایران» که به کوشش مهدی زارع تدوین شده است، مراسمی به همت انتشارات نگارستان اندیشه در سالن اجتماعات پژوهشکده هنر و معماری جهاددانشگاهی برگزار شد. این مراسم با حضور جمعی از شاگردان، همکاران قدیمی و علاقه‌مندان به مهندس معین‌فر برگزار شد. در این برنامه مهدی زارع به چگونگی شکل‌گیری کتاب پرداخت و از گفتگوهای پراکنده و منسجمی که با مرحوم معین‌فر درباره کارهای علمی و اجرایی او در جریان تدوین کتاب داشت، سخن گفت. او صحبت خود را با ذکر خاطره‌ای از نیکلاس امبراسیز استاد کالج سلطنتی لندن و همکار مرحوم معین‌فر در زلزله سال ۱۳۵۱ قیر و کارزین آغاز کرد که به گفتۀ او، در حالی که با هلیکوپتر عازم منطقه بودیم، وضعیت خطرناکی رخ داد و در آستانه سقوط بودیم ولی معین‌فر با آرامش مشغول خواندن روزنامه بود. به گفتۀ امبراسیز، وقتی که به معین‌فر گفتم داریم سقوط می‌کنیم و تو نشستی روزنامه می‌خوانی! گفت که اگر وقت رفتن رسیده باشد، می‌رویم و اگر هنوز وقت رفتن نباشد، اتفاقی نمی‌افتد. او معین‌فر را مرد نستوهی می‌دانست.
امیدوار به آینده
پروفسور ثبوتی، معین‌فر را انسانی امیدوار به آینده و بسیار دور از گله و شکایت معرفی کرد و گفت: در این کتاب، پرسش‌ها به گونه‌ای است که می‌تواند معین‌فر را تحریک به گله و شکایت کند اما مهندس معین‌فر علی‌رغم آنکه در سالیان دراز مورد بی‌مهری قرار گرفت، هرگز گلایه نمی‌کند و با نهایت تواضع آنچه را که صلاح می‌داند بیان می‌کند و به آینده ایران می‌اندیشد. وی سخن خود را با یادکردن از کتابخانه دانشگاه علوم پایه زنجان که به همت مرحوم محمدنقی ترکمان تأسیس شده، پایان داد. در ادامه فریدون سحابی، استاد پیشکسوت دانشگاه تهران و نخستین رئیس سازمان انرژی اتمی پس از انقلاب که از دوستان و همکاران قدیمی و صمیمی مرحوم معین‌فر بودند سخن گفتند. سحابی به شکل‌گیری انجمن اسلامی دانشجویان مهندسی در دوران تحصیل معین‌فر در دانشگاه تهران و سپس تشکیل انجمن اسلامی مهندسین به عنوان مهم‌ترین جریان مقابل حزب توده اشاره کرد. به گفتۀ او، انجمن اسلامی مهندسین، از بدو امر مسایل تخصصی و علمی را خیلی باز و حرفه‌ای دنبال کرده و در عین حال به وجه اسلامی تأکید داشتند.
خارج از چارچوب عمل نمی‌کرد
معین‌فر خیلی دقت داشت که برای هر مطلب و رشته‌ای یک محدوده و کادر مشخصی قایل بود از هر انحرافی در بررسی هر مسأله‌ای جلوگیری می‌کرد. در مجموع مرحوم معین‌فر، یک فرد مسئول فارغ از مبانی اعتقادی و یک فرد مسلمان فارغ از مبانی علمی بود. پس از انقلاب که مسایل سیاسی هم به وجه دیگر شخصیت ایشان اضافه شد و در شورای انقلاب مشغول شد، تمام تلاشش ایستادن در برابر اظهار نظرهای غیرکارشناسی و نظم دادن به مداخلات اشتباه بود و من این موضوع را به نظم بسیار زیاد وی در ذهن و شخصیت او مرتبط می‌دانم. ایشان در شورای انقلاب هم به اصول علمی و اجتماعی قضای توجه داشت. زمانی که ایشان مسئولیت تدوین بودجه را برعهده داشت و من هم مسئولیت سازمان انرژی اتمی را برعهده داشتم، گمان می‌کردم که بشود از ایشان بودجۀ بیشتری گرفت اما مرحوم معین‌فر دقت فراوانی در مسألۀ بودجه داشت و خارج از چارچوب عمل نمی‌کرد.
همه‌جانبه‌نگر بود
سخنران پایانی جلسه، دوست و همکار مرحوم معین‌فر، مهندس احمد نادرزاده، پژوهشگر ارشد زلزله بود. به گفتۀ نادرزاده، مهندس معین‌فر هر شنبه، به صورت داوطلبانه برای سرکشی از وضعیت شبکه به مرکز تحقیقات زلزله سر می‌زدند و در اولین روز کاری خودم، همکاری‌ام با ایشان آغاز شد و سی و اندی سال ادامه یافت. ایشان هرگز مسایل مختلف را با هم قاطی نمی‌کرد و وارد بحث‌های هیجانی و حاشیه‌ای نمی‌شدند. از ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی ایشان، باید به چند نکته اشاره کرد. معین‌فر شخصیت کاریزماتیک و همه‌جانبه‌نگر داشت که در مسایل مختلف وارد می‌شد، با همه همکاری می‌کرد اما مسایل را از هم تفکیک می‌کرد. کتاب زلزله‌شناسی در ایران در گفتگو با مهندس علی‌اکبر معین‌فر، نخستین مهندس زلزله در ایران، به کوشش دکتر مهدی زارع به تازگی از سوی انتشارات نگارستان اندیشه و در قالب مجموعه کتاب‌های سرگذشت علم در ایران منتشر شده است.