سعید لیلاز:
قیمت بنزین نباید آزاد شود
در حال حاضر مهم‌ترین مسئله اقتصاد ایران نا ترازی است که در تمام بخش‌ها دیده می‌شود. در حوزه انرژی، عرضه و تقاضای کالا و خدمات، تجارت خارجی و دیگر بخش‌ها دچار ناترازی بنیادین هستیم. در حال حاضر به یک سری هزینه‌ها دچار شده‌ایم که صرفاً به حوزه مالی دولت محدود نمی‌شود بلکه در بخش انرژی نیز این‌گونه است.
طی سه تا چهار هزار سال اخیر ایران را با توزیع رانت آب اداره شده است. از زمان بهره‌برداری از چاه نفت مسجدسلیمان تا تحریم‌ها کشور بارانت نفت اداره شده است. از شش سال قبل تاکنون کشور با چاپ پول بدون پشتوانه اداره می‌شود که ویژگی این اقدام تورم است. ما طولانی‌ترین موج تورم بالای تاریخ ایران را تجربه می‌کنیم. امروز باافتخار اعلام می‌کنند نرخ رشد نقدینگی را به ۲۶ درصد رسانده‌اند. ما بدون رویکرد اقتصاد درون‌زا نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم. اکنون بین ۱۲ تا ۲۰ میلیارد دلار تراز تجاری منفی داریم باید برای جلوگیری از این خروج سرمایه فکری شود. توده مردم فقیر و دل‌شکسته شده‌اند و نمی‌خواهند وارد اقتصاد شوند. در حال حاضر اصلی‌ترین مسئله چگونگی جلب مشارکت مردم به ویژه در طبقات شهری است. باید بلوغ فرهنگی به رسمیت شناخته شود. در طول ۲۵ سال گذشته ۶۵ درصد دانشجوها دختر بودند الآن که به عرصه مدیریتی رسیده‌اند آنها را نمی‌پذیریم. باید طبقه متوسط را که بالغ شده بپذیریم، اما نشانه‌ای از اینکه حکومت بخواهد طبقه‌ای که محصول انقلاب اسلامی است را به رسمیت بشناسد نمی‌بینیم. وقتی نمی‌توانید تورم را کنترل کنید چگونه می‌خواهید قیمت بنزین را به سطح جهانی برسانید؟ الآن بانک‌های ما ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند که رقم واقعی سه برابر این است. درآمد سرانه ما نسبت به اوایل انقلاب افزایش نیافته بلکه کاهش‌یافته است. من مخالفم که سالیانه ۵۰ درصد رشد نقدینگی داشته باشید و قیمت بنزین آزاد شود. جلوی رشد نقدینگی را بگیرید مرگ بر کسی که بگوید قیمت بنزین باید گران شود. همه بانک‌ها حاکمیتی هستند. قدرت خرید طبقه کارگری ایران را به نصف رساندید.
جبرائیلی: عده‌ای سود می‌کنند و عده‌ای بدبخت می‌شوند
۹۵ درصد معادن این کشور که انفال کشور است و باید دست دولت باشد خصوصی‌سازی شده است. ۸۰ درصد صادرات غیرنفتی دولت همین فولاد و معادن و پتروشیمی است. دلار را گران می‌کنند محصولشان را به دلار به ما می‌فروشند. هزینه مردم دلاری، درآمدشان ریالی است که به نا ترازی می‌انجامد. هزینه دولت دلاری، درآمدش از طریق مالیات، ریالی است. در این شرایط دولت و مردم دچار نا ترازی شده‌اند. تنها بخش تراز، فولادی‌ها و پالایشی‌ها هستند که اطلاعیه دادند علت سود ما افزایش نرخ ارز است. یعنی یک عده سود می‌کنند یک عده بدبخت می‌شوند.
الآن مردم پول دستشان زیاد نیست که به سمت کالا بروند. تورم ما تورم فشار هزینه است. وقتی نهاده گران می‌شود مرغ گران می‌شود. وقتی فولاد را گران می‌کنید. نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی نصف است. یعنی کالا و خدمت در اقتصاد ما دو برابر نقدینگی است. علت اصلی تورم افزایش نرخ ارز و آزادسازی قیمت‌ها است. ۴۰ شرکت بزرگ بورسی سال ۱۴۰۱ مبلغ ۹۵۷ هزار میلیارد تومان سود داشتند که از گران‌سازی حاصل شد. دانه مرغ از ۴۲۰۰ تومان به ۲۸ هزار تومان رسیده، طبیعی است که قیمت مرغ هفت برابر شود.