با توجه به حواشی نشست خبری وزرای خارجه ایران و عربستان شما تا چه میزان قراردادن سردیس شهید سلیمانی در یک بازی فوتبال را مناسب میدانید؟
اتفاقی که پیش از بازی تیم اصفهانی با تیم عربستانی افتاد در چارچوب مسائل ارزشی یک کشور است. متأسفانه سعودیها و فیفا از این مورداستفاده کرده و آن را بزرگنمایی کردند. گذاشتن یک سردیس از یک قهرمان ملی در کشوری مانند ایران اتفاق میافتد و امری طبیعی است. اما این موضوع نباید بهانهای برای عربستان باشد تا بخواهد با این بهانه مسابقه ای را لغو کند. این موضوع نشان میدهد سعودیها قصد دارند حاکمیت خود را منطقه اعمال کنند و شرایطی را فراهم کنند تا نقطه نظرات خود را به دیگران دیکته کنند. گذاشتن یک سردیس در استادیوم ورزشی حرکتی است که صورت گرفته و نباید عربستان از آن سوءاستفاده کند. به نظر میرسد عربستان میخواهد از موضع بالا با ایران برخورد کند درحالیکه در مسابقات مختلفی که در عربستان برگزارشده عکس پادشاه عربستان و محمد بن سلمان گذاشته میشود و واکنشی از سوی تیمهای دیگر صورت نمیگیرد اما عربستان در پی جریان سازی علیه ایران است. وزارت خارجه باید به موضوع ورود کند و موضع خود را رسماً اعلام کند.
با توجه به جدیت ایران برای عادیسازی روابط با عربستان به نظر شما چالشهای پیش روی دو کشور برای روابط فیمابین چیست؟
روابط ایران و عربستان تابع سلسله شرایط محیطی، مکانی و زمانی است. زیرا سعودیها بعد از 8 سال جنگ در یمن به این نتیجه رسیدند که ادامه این جنگ به سود آنها نیست. عربستان علاوه بر خسارتهای جانی حدود 350 میلیارد دلار برای این جنگ بیحاصل هزینه کرد. عربستان در شرایط خاصی به ایران نزدیک شد تا توازنی ایجاد کند و بتواند با اسرائیل وارد رابطه شود. به همین دلیل به نظر میرسد سعودیها بهصورت ریشهای حل مشکلات خود با ایران را دنبال نمیکنند و تلاش میکنند بهصورت تاکتیکی عمل کنند. آنها میخواهد ابتکار عمل سیاسی در دست داشته باشند و از موضع بالا با ایران برخورد کنند. اما ایران تلاش میکند بهصورت ریشهای و واقعی با عربستان مسائل را حل کند تا پای رژیم اشغالگر از منطقه کوتاه شود. عربستان یک گام به سمت عادیسازی رابطه با اسرائیل برداشت و این نشان میدهد که روابط ایران با عربستان تاکتیکی است و عمیق نیست. بن سلمان به دنبال این است که طرح 2030 خود را عملیاتی کند و در تاریخ مقرر آن را به بهرهبرداری برساند. برای این موضوع نیاز به حاشیه امن دارد و به همین دلیل انگیزه بن سلمان برای برقراری رابطه با ایران مسائل داخلی عربستان است. برای حل ریشهای روابط ایران با عربستان نیاز به زمان است که در آینده طولانی مشخص خواهد شد که آیا عربستان جدیت لازم را دارد یا بهصورت تاکتیکی به ایران نزدیک شده است.
عادیسازی روابط ریاض-تل آویو چه تأثیری بر روابط ایران با عربستان دارد؟
طبیعی است که اگر عربستان اسرائیل را به رسمیت بشناسد مناسبات تهران-ریاض تحت تأثیر قرار میگیرد. در طول سه هفته گذشته دو وزیر اسرائیلی از ریاض دیدن کردن و با مقامات سعودی دیدار داشتند و مقدمات برقراری رابطه را فراهم کردند. محمد بن سلمان در گفتگویی با شبکه فاکس نیوز اعلام کرده که خواهان رابطه با اسرائیل است. چنین فضایی روابط تهران-ریاض را غبارآلود میکند. اما ایران حقیقتاً به دنبال حفظ رابطه خود با عربستان است.
نظر شما در ارتباط با بنرهای شهرداری تهران که به سرعت در واکنش به بازی فوتبال دوشنبه شب در سطح شهر نصب شد چیست؟
تصاویر شهید سلیمانی جزوی از ارزشهای دینی و ملی ایران است. شهید سلیمانی نماد یک قهرمان ملی برای ایرانیان است. او خدمات امنیتی و نظامی بسیاری برای کشور داشت. اما باید ملاحظات زمانی و مکانی را در نظر گرفت. نباید دیگران را تحریک کرد. اما گذاشتن بنر و تجلیل از یک شخصیت ملی نباید موجب شود که فضای مناسبات ایران با سایر کشورها که حساسیت دارند تحت تأثیر قرار گیرد. عربستان باید به نمادها و ارزشهای دینی احترام بگذارد. همچنان که عربستان در مناسبتهای مختلف مهمانان خود را وادار به رقص شمشیر میکنند. این رقص، ریشه تاریخی دارد و نماد خشونت در جزیره العرب است اما مهمانان برای احترام به کشور میزبان در این مراسم شرکت میکنند و تن به رقص شمشیر میدهند درحالیکه این موضوع نماد خشونت جاهلی اعراب است. بنابراین ایران هم دارای الگوها و ارزشهای دینی است که مهمانان باید به آن احترام بگذارند.