بهجت مجتهدزاده، مدیر بازنشسته آموزش و پرورش:
آموزش رایگان و برابر برای تمام افراد جامعه در زیر مجموعه عدالت تعریف می‌شود. از این رو سرمایه گذاری در حوزه آموزش یکی از مهمترین وظایف دولت‌ها در مسیر مبارزه با نابرابری، استقرار عدالت اجتماعی و همچنین توسعه پایدار بوده است.
به عقیده نگارنده عدالت آموزشی زمانی محقق می‌شود که اگر دو دانش آموز در یک سن را از دو نقطه کشور به صورت تصادفی انتخاب و مورد ارزیابی قرار دادیم. به این نتیجه برسیم که هر دو از مدرسه، بهره آموزشی و تربیتی برابری اخذ کرده‌اند.
به این منظور نظام آموزشی باید تمام تنوع‌ها و تفاوت‌ها را به رسمیت بشناسد و از نظر فرهنگی تمامی فرزندان کشور را به یک چشم دیده شوند و تبعیض بین دانش‌آموزان نباشد.
مدرسه فقط محل یادگیری سر فصل‌های طبقه بندی شده دروس نیست. مدارس در کشور باید مرکز و نمادی برای نمایش عدالت آموزشی باشند.
متاسفانه در کشور بار وزارت آموزش و پرورش آنقدر سنگین است که به جای پرداختن به وظایف ذاتی‌اش به مواردی خارج از حوزه آموزش می‌پردازد.
آموزش و پرورش مجموعه‌ای با بودجه محدود است که در حقیقت بار چهار وزارتخانه و نهاد مستقل را به دوش می‌کشد و وظایف آنها را انجام می‌دهد.
ساخت مدارس جدید و تجهیز مدارس قدیمی در حیطه وظایف شهرداری‌ها است که در کشور این بار بر دوش آموزش و پرورش گذاشته شده است.
تربیت معلمین هم از جمله مسئولیت‌های سنگین آموزش و پرورش است که در حقیقت وظیفه آموزش عالی است.
تدوین و نشر مواد آموزشی از دیگر مسئولیت‌های وزارت آموزش و پرورش است که کار و هزینه این نهاد را سنگین کرده و این مجموعه را از کار اصلی‌اش باز داشته است.
با وظایف سنگینی که برای این وزارت تعریف شده چه انتظاری از آن می‌توان داشت؟! امروز آموزش و پرورش دچار روزمرگی شده و نتیجه عملکرد اش در مقاطع مختلف مشخص شده است.
انتشار نتایج آزمون تیمز و پرلز نشان دهنده افت کیفیت آموزش در کشور است. کشورهایی که در این آزمون شرکت می‌کنند از رتبه آزمون تیمز و پرلز برای دریافت نقاط قوت و ضعف برنامه‌های آموزشی خود استفاده می‌کنند.
نتایج آزمون پرلز ۲۰۲۱ که تازه منتشرشد نشان می‌دهد دانش آموزان ما در توانایی خواندن، در میان ۵۷ کشور شرکت کننده در قعر جدول قرار گرفته‌اند.
آمارهای منعکس شده از این آزمون در رسانه‌ها نشان می‌دهد از هر سه دانش آموز ایرانی، یک نفر به کف یا حداقل یادگیری نمی‌رسد.
متاسفانه کنکور به عنوان ارزشیابی سراسری که در پایان دوره ۱۲ ساله تحصیل در مدرسه برگزار می‌شود نیز نتایج تأمل برانگیزی نشان می‌دهد.
وقتی تنها ۲ درصد از دانش آموزان مدارس عادی موفق به کسب رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ شده‌اند باید دریافت که دو دهه در حوزه آموزش عمومی دچار قصوری جدی بوده‌ایم که امروز با نتایج اش روبرو هستیم.
به عقیده نگارنده برای بازگشت به ذات آموزش و عدالت آموزشی در قدم اول باید وظایف وزارت آموزش و پرورش را سبکتر کرد و سپس ارزش‌های حاکم بر این مجموعه را از نو بازسازی کرد و با نگاهی معطوف به عدالت به امر آموزش نگریست.