چگونه مردم می‌توانند انتقاد، گلایه و اعتراض خود را در موضوعی بیان کنند؟
ما در جمهوری اسلامی ایران به نهاد اعتراض نیاز داریم و باید هر چه سریع‌تر به این سمت حرکت کنیم؛ نهاد اعتراض شامل فراهم کردن شرایط کنش اعتراضی برای شهروندان معترضی است که می‌خواهند در چارچوب نظام جمهوری اسلامی اعتراض خود را بیان کنند. آنها ولو به‌غلط به موضوعی معترض‌اند که باید برای آنها سازوکاری تعریف کرد. بخشی از این سازوکار به تعریف مکانی برمی‌گردد که مردم بتوانند در آنجا اعتراض خود را بیان کنند پس باید در وهله اول امنیت جانی معترضین حفظ شود همچنین حفظ امنیت و آزادی بیان آنها نیز ضروری است؛ البته که باید اعتراضات در چارچوب قانون باشد. اقشار مختلف مردم به خصوص فرودست در حاکمیت صدا ندارند که این خطرناک است. این موضوع در درجه اول خطرناک است؛ باید کسانی این اقشار را در حاکمیت نمایندگی کرده و صدای آنها شنیده شود لذا وجود نهاد اعتراضی در کشور امری ضروری و لازم است. اعتراضات اخیر در دو فاز قابل‌بررسی است، یکی جنبش اجتماعی و دیگری ترور، وحشت و ارعاب؛ در فاز اول شاهد حضور نوجوانان و جوانان و بخشی از مردم در کف خیابان بودیم کسانی که حرفی برای گفتن داشتند و کف خواسته‌شان داشتن زندگی متفاوت بود؛ باید حرف معترضان به خصوص جوانان را شنید و با آنها گفت‌وگو کرد و به یک فهم مشترک رسید تا بتوان سیاست‌گذاری درستی داشت. فراموش نکنیم نسل جدید تحت تأثیر فضای رسانه‌ای و به‌طور خاص رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جدید اعم از توییتر، اینستاگرام، واتساپ و تلگرام است و سبک زندگی آنها با سبک زندگی رسمی با قرائت جمهوری اسلامی و حتی نسل سوم انقلاب یعنی همان دهه شصتی‌ها همخوانی ندارد.
برای اعتراض به کندی سرعت اینترنت و فیلترینگ باید به کجا مراجعه کرد؟
باید تحولات جدی در سیاست فیلترینگ به وجود آید؛ تلاشمان هم نمایندگی کسانی است که به سیاست فیلترینگ اعتراض دارند امیدواریم نهادهای مربوطه به سمت تجدیدنظر در این سیاست حرکت کنند در همین راستا هم باید اجازه بیان اعتراض به مخالفان سیاست فیلترینگ را داد.
آیا فیلترینگ اینترنت در راستای اجرای طرح صیانت یا طرح‌هایی همچون اینترنت طبقاتی است؟
چیزی به اسم طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس وجود ندارد؛ با توجه به اختلاف نظر در مجلس ترجیح داده شد که این طرح کنار گذاشته شود لذا به شورای عالی فضای مجازی ارجاع داده شد. بخش‌هایی از این طرح در این شورا به تصویب رسید و قاعدتاً وارد مرحله اجرا می‌شود. بخش‌هایی باقی‌مانده که در حال بررسی هستند ولی درنهایت ما چیزی به نام «صیانت» نداریم.
البته ما به حکمرانی مجازی نیاز داریم. در تمامی دنیا حکمرانی مجازی اعمال می‌شود که نمونه آن را می‌توان در اروپا، آمریکا، چین و روسیه دید بدین شکل که قواعدی برای استفاده از فضای مجازی در نظر گرفته‌شده اما در ایران نه‌تنها هیچ قاعده‌ای، بلکه سیاست‌گذاری درباره اینترنت نیز وجود ندارد؛ اینکه چه طور باید حکمرانی درباره فضای مجازی را اجرایی کرد، موضوع قابل‌بحث است. نکته مهم اینکه حکمرانی صرفاً به معنای اعمال محدودیت و بگیر و ببند نیست حتی باید در موارد مختلف تسهیلات و مشوق‌هایی داده شود پس حکمرانی دو جنبه سلبی و ایجابی دارد.
فیلترینگ گسترده ارتباطی با طرح صیانت دارد؟
فیلترینگ فعلی ربطی به صیانت ندارد؛ در چند ماه اخیر در بستر فضای مجازی تحرکاتی رخ داد که به واسطه آن شرایط کشور خاص شد پس در چنین وضعیتی دسترسی به فضای مجازی همچون شرایط عادی نیست. سیاست فیلترینگ فعلی ادامه فضای چندماهه اخیر در کشور است منتها با توجه به آرام شدن فضا باید منتظر تصمیم مسئولان در نهادهای مربوطه بود.
نظر شما درباره علت افزایش آلودگی هوا چیست؟
شاهد اصرار بر ادامه تولید خودروهای داخلی با مصرف سوخت بالا و آلودگی زیاد هستیم. مصوبه مجلس برای واردات خودرو هم به درستی اجرا نشد؛ به‌طور که آیین‌نامه واردات هم چیز دیگری مخالف با مصوبه نوشته شد که نتیجه آن را می‌توان در واردات تنها ۲۲ خودروی خارجی دید که توهینی به ملت ایران است حال اینکه واردات خودرو به‌صرفه است.
ما ملت را قربانی ناکارآمدی دو شرکت خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا کرده‌ایم که زیان انباشته وحشتناکی ناشی از سوء مدیریت نسل‌های متمادی مدیران این دو شرکت داشته و همواره موردحمایت بی‌جای حاکمیتی و دولتی برخوردار بودند؛ چرا باید ۸۵ میلیون ایرانی را گروگان دو خودروساز بی‌کیفیت، ضعیف و ناکارآمد کنیم؟
نظر شما درباره چرایی فرار نخبگان چیست؟
فرار نخبگان تابعی از وضعیت اقتصادی هم است، تا زمانی که ثبات اقتصادی در کشور فراهم نشود بسیاری از کارها در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی عقیم می‌ماند؛ حداکثر حقوق استاد دانشگاهی ۵۰۰ دلار است حال اینکه همان فرد می‌تواند در کشور دیگری تا ۱۰ هزار دلار حقوق دریافت کند که این خود مشوقی برای مهاجرت استاد دانشگاه است. چنین وضعیتی برای دانشجویان و نخبگان هم وجود دارد.
نظر شما درباره وضعیت اقتصادی نامطلوب چیست؟
نیازی نبود دولت سیزدهم در اولین سال کاری‌اش به جراحی اقتصادی بپردازد که آسیب‌های زیادی وارد کرد؛ به عنوان یک مردم‌شناس و جامعه‌شناس گفتم که در اتخاذ سیاست‌های اقتصادی نمی‌توان تبعات اجتماعی را نادیده گرفت؛ مردم در زمان دولت حسن روحانی حداقل دو یا سه شوک اقتصادی را پشت سر گذاشتند پس برای جراحی اقتصادی باید تاب آوری اجتماعی را سنجید منتها برخی آگاهانه و عامدانه این پوست خربزه زیر پای رئیس‌جمهور انداختند تا دولت را زمین بزنند. تیم اقتصادی دولت هم دارای ناکارآمدی است و در همین راستا رئیس بانک مرکزی تغییر کرد. باید چند نفر دیگر در تیم اقتصادی دولت آقای رئیسی تغییر کند. البته اینکه نرخ دلار نیمایی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام‌شده بدان معناست که دولت به این نتیجه رسیده که باید سیاست‌گذاری درستی در موضوعات اقتصادی داشت.
ارزیابی شما درباره اعلام وصول تقاضاهای استیضاح وزیران چیست؟
اکنون بیش از ۱۹ مورد استیضاح به هیئت رسیده که تعداد آن بیشتر از تعداد وزرای کابینه است مثلاً در مورد یک وزیر ۸ تقاضای استیضاح مطرح است منتها ما این مصلحت را می‌بینیم که به دولت انقلابی آقای رئیسی کمک کرده تا بتواند از مشکلات و شرایط فعلی عبور کند. ما با نمایندگان صحبت کرده و سعی می‌کنیم آنها را قانع کرده در همین راستا فرصتی برای حل مشکل به وزیر مربوطه داده می‌شود. منتها نباید چنین رویکردی منجر به این شود که وزرا اهتمام لازم برای انجام وظایفشان نداشته باشند.