به گزارش ایلنا، محمد طبیبیان (کارشناس مسائل اقتصادی) در خصوص بحران معیشت امروز و سیاست‌هایی که منتج به چنین بحرانی شده است، گفت: سیاست‌هایی که ما را به اینجا رسانده را می‌توانیم به دو بخش تقسیم کنیم؛ اول سیاست‌های داخلی و دوم سیاست‌های بین‌المللی و شرایط ما در عرصه‌ی جهانی. در مورد شرایط داخلی باید بگویم که ما اقتصاد کارکردی نداریم و همه چیز تحت کنترل دولت و نهادهای بالادست است و تکلیف مردم مشخص نیست. از طرفی این بخش‌ها قسمت بزرگی از اقتصاد را در دست خودشان گرفته‌اند و از طرف دیگر هزینه‌های مختلفی از طریق مالیات و تورم و نا اطمینانی به مردم و بخش خصوصی تحمیل می‌شود. در خصوص مشکلات بین‌المللی نیز باید بگویم ماتحت تحریم هستیم و این وضعیت، کشور را از جوانب مختلف در مضیقه قرار داده است.
تحریم‌ها وضع عده‌ای را
در بالای هرم خوب کرده
طبیبیان در ادامه بیان کرد: سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا چنین وضعیتی اجتناب‌ناپذیر است؛ باید بگویم که خیر، ملت ایران شایستگی بیش از این‌ها را دارد؛ مردم چه از لحاظ سرمایه انسانی و چه ثروت‌های فیزیکی و طبیعی موجود در کشور باید بهتر از این‌ها نصیبشان شود اما متأسفانه مجموع سیاست‌ها ما را به اینجا کشانده است. این کارشناس اقتصادی در خصوص اقداماتی که باید در این وضعیت انجام داد، گفت: این سؤال را البته نباید از من بپرسید بلکه باید از مسئولان بپرسید که چرا اقدامات لازم را انجام نمی‌دهند. آیا باید گمان کنیم که برای آن‌ها مهم نیست که مردم تحت چه شرایطی هستند؟ وقتی پاسخ مسئولان به چرایی شرایط و فشارهای موجود مکرر این است که باید مقاومت کرد، یعنی مردم باید پیامد حاصل از هر تصمیمی که اتخاذ می‌شود را پذیرند و هر اتفاقی که می‌افتد را تحمل کنند. خب در این وضعیت اگر این گمان ایجاد شود که مسئولان به دنبال راه‌حل نیستند، نباید تعجب کرد. من دو سال پیش با یک شخصیتی صحبت می‌کردم که او می‌گفت تحریم‌ها وضع عده‌ای را در بالای هرم خوب کرده و همین عده در مقابل تغییر مقاومت می‌کنند.
رفع تحریم‌ها برای خروج از بحران فعلی ۷۰ درصد حائز اهمیت است
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که رفع تحریم‌ها و برقراری رابطه با کشورهای دیگر برای خروج از این بحران چقدر حیاتی است، اظهار کرد: من درصد اهمیت آن را حدود ۷۰ درصد تعیین می‌کنم؛ به زبان ساده بگویم بدون اینکه این مشکل حل شود ما نمی‌توانیم کار درخوری انجام دهیم. با وجود تحریم‌ها و بدون برقراری ارتباط با کشورهای دیگر ما توانایی مانور در حیطه‌ی اقتصاد داخلی را هم نداریم.
وی افزود: ببینید مسئله این است که امروز دنیا به‌گونه‌ای است که هیچ کشوری در انزوا نمی‌تواند زندگی کند؛ البته کشورهایی سعی کردند این‌گونه زندگی کنند، مثل کره‌ی شمالی مفلوک هستند و مردمش در وضعیت بدی زندگی می‌کنند. کشورهایی هم هستند که دلشان نمی‌خواهد این‌گونه باشند و به دنبال انجام اصلاحاتی بودند، مثل کوبا، اما بنا به دلایلی در این وضعیت گرفتارشده‌اند. در زمان اوباما با وساطت پاپ قرار بود روابط کوبا و آمریکا عادی شود اما برخی از افراد وابسته به قدرت‌های دیگر و گروه‌هایی که از تحریم وعدم ارتباط این دو کشور نفع می‌بردند، مانع از برقراری ارتباط شدند. چون عده‌ای از این وضعیت نفع می‌برند مانع از خروج از این وضعیت می‌شوند. در کشور ما هم عده‌ای از این وضعیت سود می‌برند و همین‌ها اجازه نمی‌دهند مسئله‌ی روابط خارجه‌ی ما حل شود مگر اینکه یک قدرت سیاسی و اجتماعی مقابل این ذی‌نفعان بایستد.
عده‌ای از در تنگنا قرار گرفتنِ مردم بهره می‌برند
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد که الآن درصد بسیار زیادی از مردم ما به زیر خط فقر کشیده شده‌اند و صرفاً تعدادی میلیاردر به وجود آمده است. درواقع متأسفانه باید بگوییم که به ازای هر میلیاردری که در این وضعیت به وجود آمده شاید صد هزار نفر فقیر شده‌اند. طبیبیان در خصوص نقش فساد در ساختار اقتصادی برای رسیدن به این وضعیت بیان کرد: ببینید همه‌ی عواملی که ما را به اینجا رسانده‌اند رابطه‌ی تنگاتنگی باهم دارند؛ به‌طور مثال رانت‌هایی که وجود دارد به محدودیت‌ها برمی‌گردد؛ وقتی مردم در تنگنا باشند وعده‌ای در این شرایط امتیاز داشته باشند از آن امتیازات استفاده می‌کنند تا از این وضعیت مردم هر چه بیشتر بهره ببرند. درواقع هر چه مردم در تنگنا باشند عده‌ای بیشتر می‌توانند ثروت جمع کنند. بنابراین تا وقتی تنگناها را برطرف نکنیم امکان از بین رفتن رانت و فساد هم وجود ندارد.
اگر به مردم می‌گوییم در خانه بمانید باید کمک معاش هم بدهیم
این استاد دانشگاه در رابطه با لزوم حمایت‌های اقتصادی فراگیر دولت در این وضعیت از اقشار ضعیف جامعه گفت: ببینید دولت خود محروم و مجبور است، نهاد دولت، نهاد در تنگنا و عصرت است و از کجا می‌تواند چنین حمایتی انجام دهد؟ بیشتر ثروت عمومی به شکل‌های مختلف تحت کنترل بخش‌هایی است که متأسفانه برای مردم خرج نمی‌شود. طبیبیان اظهار کرد: در این وضعیت باید مقداری از این ثروت را در اختیار مردم قرار می‌دادند. ببینید در آمریکا که اتفاقاً کشور سرمایه‌داری نیز است در دورانِ بحران کرونا و به دلیل تعطیلی‌ها، دولت ۲۴۰۰ دلار به‌حساب مردم برای هر فرد واریز کرد و برای افرادی که فرزند داشتند این مقدار حمایت بیشتر هم بود. ثبت‌نام و درخواست و فرم پر کردن هم لازم نبود، بلکه از طریق سابقه و شماره‌ی مالیاتی‌ای که همه دارند، این پول به حسابشان واریز شد. حمایت‌های مختلف مالی از کسب‌وکارهای تعطیل‌شده نیز انجام شد. واضح است که در کشور ما هم این حمایت در این وضعیتی که مردم در گرفتاری هستند باید انجام می‌شد اما همان‌طور که گفتم دولت ما خود در تنگنا است و ثروت در جای دیگری است. اگر به مردم می‌گویند در خانه بمانید باید کمک معاش هم می‌دادند. آن وقت مقابله با کرونا هم ساده‌تر و مؤثرتر بود.