بیستمین روایت از مجموعه «کاوشی در گنجینه کتابخانه ملی ایران» به معرفی نشریه «دانش»، نخستین روزنامه ویژه زنان در ایران که انتشار آن در سال ۱۳۲۸ قمری آغاز شده است، اختصاص دارد.
مجموعه «کاوشی در گنجینه کتابخانه ملی ایران» با رویکرد معرفی منابع شاخص و کمتر شناختهشده گنجینه نسخ خطی، منابع چاپی و پیایندهای سازمان طراحی شده است و در هر روایت، یکی از آثار برجسته این گنجینه را پیشروی مخاطبان قرار میدهد. بیستمین روایت این مجموعه که به همت معاونت کتابخانه سازمان منتشر میشود، به معرفی نشریه «دانش» اختصاص یافته است.
نشریه «دانش» بهعنوان نخستین نشریه ویژه زنان در ایران، نخستین شماره خود را در دهم رمضان ۱۳۲۸ قمری، چهار سال پس از انقلاب مشروطه، بهصورت هفتگی در هشت صفحه و به قطع وزیری با چاپ سربی منتشر نمود. صاحبامتیاز و مدیر این نشریه عفت سیاح سپانلو، معروف به بانوکحال، همسر دکتر حسینخان کحال، بود و انتشار آن در مطبعه روسی انجام میشد.
مطالب این نشریه بر موضوعاتی چون اخلاق، علم خانهداری، بچهداری، شوهرداری و آموزش دختران و زنان تمرکز داشت و بهصراحت از ورود به مباحث سیاسی پرهیز میکرد. هدف اصلی «دانش» تربیت زنان و دوشیزگان و تصفیه اخلاق زنان عنوان شده است.
در سرمقاله شماره نخست این نشریه، به حقوق و برتری مادری، ضرورت اخلاقمند شدن مادران و امکان فراگیری علوم جدید از طریق روزنامهها برای زنان بزرگسال اشاره شده و در پایان تأکید شده است: «خانمهایی که سواد خواندن ندارند، بر آقایان محترم فرض است که این جریده را برای آنها هر هفته بخوانند تا آنها نیز از این فیض محروم نمانند، بلکه همین معنی سبب شود که تحصیل سواد نیز بفرمایند.»
آخرین شماره موجود از این نشریه در مخازن سازمان، شماره ۲۵ مورخ ۲۷ ربیعالثانی ۱۳۲۹ قمری است؛ هرچند بنا بر برخی منابع، انتشار آن تا شماره ۳۰ نیز ادامه داشته است.
در انتهای این خبر، نسخه دیجیتال شماره ششم نشریه «دانش» برای استفاده پژوهشگران، در بخش «فایلها» بارگذاری شده است.