مرتبکردن و نظافت خانه برای بسیاری از افراد کاری زمانبر، خستهکننده و گاهی حتی استرسزا است. اغلب ما زمانی که با حجم زیادی از کارهای عقبافتاده مواجه میشویم، نمیدانیم از کجا باید شروع کنیم یا چطور میتوانیم این کار را سریعتر و اصولیتر انجام دهیم. یکی از رویکردهای مؤثر برای حل این مشکل، دستهبندی کارها و انجام مرحلهبهمرحلهی آنهاست. این روش نهتنها به مدیریت بهتر زمان کمک میکند، بلکه باعث میشود خانه همیشه در وضعیت مرتبتری باقی بماند و نظم پایدارتر باشد.
چرا دستهبندی کارها مؤثر است؟
دستهبندی کارها به این معنی است که بهجای برخورد با نظافت خانه بهعنوان یک حجم کلی، آن را به بخشهای کوچکتر، قابلکنترل و با اهداف مشخص تقسیم کنیم. وقتی کارها تقسیم میشوند، ذهن تمرکز بیشتری پیدا میکند و حس پیشرفت پس از هر مرحله، انگیزه ادامه کار را بالا میبرد. علاوه بر این، با این روش میتوان وظایف روزانه، هفتگی و ماهانه را از هم جدا کرد و بهطور منظم آنها را پیش برد تا کارها روی هم انباشته نشوند.
۱. دستهبندی بر اساس نوع کار
اولین و سادهترین روش دستهبندی، تقسیم کارها بر اساس نوع فعالیت است. برای مثال:
*کارهای مربوط به گردگیری
*کارهای مربوط به جابهجایی و مرتبسازی وسایل
*کارهای مربوط به شستوشو
*کارهای آشپزخانه
*کارهای سطحی و سریع (کارهای ۵ دقیقهای)
با این روش، شما میتوانید یک نوع فعالیت را در همه بخشهای خانه انجام دهید و سپس سراغ دسته بعدی بروید. مثلا ابتدا همه خانه را گردگیری کنید، سپس سراغ جمعکردن وسایل بروید. این روش به این دلیل کارآمد است که مغز شما روی یک نوع فعالیت متمرکز میماند و سرعت عمل افزایش پیدا میکند.
۲. دستهبندی بر اساس فضاهای خانه
یکی دیگر از روشهای موثر، دستهبندی کارها بر اساس بخشهای مختلف خانه است. برای مثال:
*آشپزخانه
*پذیرایی
*اتاق خوابها
*سرویس بهداشتی و حمام
*ورودی خانه
در این روش، شما یک فضا را انتخاب میکنید و فقط همان قسمت را تمیز و مرتب میکنید تا کامل شود. این کار برای افرادی که از بینظمی زیاد خسته میشوند بسیار مفید است، زیرا با دیدن نتیجهی کار در یک فضا، انگیزه ادامه پیدا میکند. همچنین این شیوه کمک میکند که انرژی شما بیش از حد پخش نشود و کار نیمهتمام باقی نماند.
۳. دستهبندی بر اساس زمان
اگر وقت کمی دارید یا نظافت را بهصورت روزانه میخواهید کنترل کنید، دستهبندی بر اساس زمان بهترین گزینه است. این روش شامل سه نوع فعالیت میشود:
*کارهای روزانه: مثل مرتبکردن تخت، جمعکردن وسیلههای پخش، شستن ظرفها
*کارهای هفتگی: مثل تمیزکردن کامل سرویس بهداشتی، شستوشوی ملافهها، تیکشیدن کف
*کارهای ماهانه: مثل تمیزکردن داخل کابینتها، شستن پنجرهها، مرتبسازی انبار
وقتی به این شکل برنامهریزی کنید، هیچ کار مهمی فراموش نمیشود و خانه همیشه در شرایط قابلقبول باقی میماند بدون اینکه تحت فشار نظافتهای سنگین قرار بگیرید.
۴. تکنیک «اول مرتبسازی، بعد نظافت»
بسیاری از افراد بدون دستهبندی صحیح، همزمان هم مرتب میکنند و هم نظافت انجام میدهند و همین باعث آشفتگی ذهنی و اتلاف وقت میشود. یکی از اصول مهم در روش دستهبندی این است که همیشه اول مرتبسازی انجام شود: وسایل سر جای خود قرار بگیرند، آشغالها دور ریخته شوند و فضای اصلی آماده شود. سپس عملیات نظافت مانند گردگیری، جارو یا شستوشو آغاز شود. این توالی باعث میشود از دوبارهکاری جلوگیری شود.
۵. ساخت چکلیست دستهبندیشده
تهیه یک چکلیست دستهبندیشده باعث میشود کارها برنامهریزیشده و قابل مدیریت شوند. این چکلیست میتواند شامل موارد زیر باشد:
*فهرست کارهای فوری
*فهرست کارهای قابلانجام در کمتر از ۱۰ دقیقه
*فهرست کارهای سنگین
*فهرست کارهای دورهای
وجود چکلیست باعث کاهش استرس میشود، زیرا دقیقاً مشخص است که چه کاری باید انجام شود و از کجا باید شروع کرد.