ستاره صبح: محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در سی و پنجمین همایش ملی بانکداری اسلامی گفت: ما همانطور که در جنگ تنها هستیم در تامین مالی و اقتصاد نیز تنها هستیم که باعث می شود فشار بر نقدینگی و تقاضای آن افزایش پیدا کند. نهادی که سیاستگذار پولی و مسئول کنترل نرخ تورم و حفظ ارزش پول ملی است؛ نمی تواند با هیچ بهانه ای از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی کند. ستاره صبح در این رابطه با آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان گفت و گو داشت که در ادامه می خوانید:
آلبرت بغزیان درباره تغییر جهت نقدینگی در دوران جنگ گفت: جنگ ناامنی، تحریم، محدودیت اقتصادی، بی ثباتی و تورم سرمایه ایجاد می کند. با شروع درگیری میان ایران و اسرائیل، در بازار طلا و ارز شاهد رفتاری فراتر از رفتار های اقتصادی بودیم. جهت سرمایه هم زمان با جنگ به وضوح تغییر کرد.
وی افزود: اگرجنگ را امری بی ثبات کننده بدانیم در دل این بی ثباتی نگاه ها به سمت دارایی هایی می رود که سرمایه گذار را از نقدشوندگی اش و ارزش ذاتی اش مطمئن می کند. مثل طلای آب شده که نه مالیات دارد، نه اجرت دارد و راحت هم نقد می شود. استراتژی سرمایه گذاری در زمان جنگ دیگر صرفا خرید و فروش نیست، بلکه نوعی تصمیم گیری در دل بحران است که می تواند بحران ساز شود.
بغزیان با اشاره به نقش آمار در تصمیم سازی تاکید کرد: شاید اعداد و ارقام ارائه شده توسط رییس کل بانک مرکزی در نگاه اول نشان دهنده وضعیتی سخت و دشوار در اقتصاد کشور باشد ولی هر چه با اعداد درست سر و کار داشته باشیم بیشتر و بهتر ابعاد مساله را می شناسیم و می توانیم راه حل درست تری ارائه کنیم.
وی گفت: نرخ یعنی نتیجه عملکرد بازار آزاد، یعنی بهایی که در مذاکرات میان خریدار و فروشنده یک کالا به دست می ¬آید. اگر در بازاری با سیاست های دستوری و قرار دادن سقف قیمت، نرخی برای کالا تعیین شود، نمی توان از نظر اقتصادی به آن عدد، نرخ نام داد. واژه مناسب برای آن عدد وجه خواهد بود نه نرخ. نرخ را بازار آزاد تعیین می کند که عرضه و تقاضا تعیین کننده آن است.
این استاد اقتصاد در ادامه خاطرنشان کرد: قیمت ارز همان عددی است که بازار غیر رسمی تعیین می کند. آن نرخ حتی وقتی ملتهب و بی ثبات است بهتر از وجه دستوری وضعیت بازار ها را به ما نشان می دهد. بازار غیر رسمی را نباید کتمان و یا نادیده گرفت آن بازار وجود دارد و رفتارش به طور جدی بر اقتصاد تاثیر می گذارد. بنابر این در اقتصاد اینطور نیست که هر نرخی با ثبات باشد بهتر است و هر نرخی که بی ثبات باشد یعنی وضعیت بدتر است! گاهی آن وضعیت بد یعنی همان وضعیت واقعی و ما باید با نگاه به آن تصمیم سازی کنیم.
وی در این رابطه اضافه کرد: در حقیقت اگر اقتصاد بی ثبات باشد، قیمت ها هم بی ثبات می شود، اما همین بی ثباتی وضعیت اقتصاد کشور را درست تر و دقیقتر از زمانی نشان می دهد که نرخ ها دستکاری شده اند.
این اقتصاددان با اشاره به ماموریت ارزی بانک مرکزی گفت: در سال هایی که واردات بدون انتقال ارز مجاز بود، وارد کنندگان می ¬توانستند از صرافی¬ ها ارز خریداری کنند و با آن واردات کالا و خدمات داشته باشند. بخش قابل توجهی از این خرید و فروش¬ از طریق بازار غیر رسمی ارز تأمین می¬ شود، ولی مشمول عنوان مداخله در بازار غیررسمی ارز به حساب نمی ¬آید. وقتی بازار در جریان عرضه و تقاضا قرار می گیرد نرخ ها تعیین می شوند و شاخص ها وضعیت واقعی را نشان خواهند داد.
آلبرت بغزیان در پایان گفت و گو یادآور شد: رویکرد بانک مرکزی دسترسی به اسکناس را دشوار کرده، در مقاطعی موانع مقرراتی و سامانه ¬ای چنان تشدید شده¬ که متقاضیان از خرید ارز به طور رسمی منصرف شده ¬اند و احتمالا به بازار غیر رسمی رجوع می شود. از این رو بازار غیر رسمی و نرخ این بازار را نمی توان دست کم گرفت.