کتاب «درمان شناختی-رفتاری برای پیشگیری از اقدام به خودکشی» به‌تازگی با ترجمه و نظارت علمی جمعی از روان‌شناسان برجسته منتشر شده است؛ اثری کاربردی که تلاش می‌کند راهکارهای عملی برای مدیریت بحران خودکشی ارائه دهد. به گزارش ایبنا، سعید پورعبدل، روان‌شناس بالینی و سرپرست مترجمان و مترجم اول این اثر، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره این اثر می‌گوید؛ این کتاب تلاش می‌کند فنون رفتاردرمانی شناختی کوتاه‌مدت را برای افراد خودکشی‌گرا در موقعیت‌های مختلف، به شکلی کاربردی و مبتنی بر شواهد علمی ارائه دهد.
این اثر چه کمکی به متخصصان حوزه سلامت روان می‌کند؟
هدف از ترجمه این کتاب ارائه اثری کاربردی به جامعه روانشناسی و مشاوره بود تا متخصصان سلامت روان بتوانند در مراکز مختلف از آن برای مراجعانی که اقدام به خودکشی کرده‌اند یا احتمال مواجهه با آن‌ها را دارند، استفاده کنند. همان‌طور که جابس و همکاران (۲۰۱۲) مطرح کرده‌اند، اگرچه برخی از مداخلات مشخصاً برای اقدام به خودکشی طراحی شده‌اند، اما در حوزه رویکردهای مبتنی بر شواهد برای پیشگیری از خودکشی همچنان کاستی‌هایی وجود دارد. مداخلات موجود نیز به‌طور محدود به کار گرفته شده‌اند. بنابراین، با وجود افزایش دانش در زمینه عوامل خطر و همبسته‌های اقدام به خودکشی، ابزارها و روش‌های عملی و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای کاهش مرگ ناشی از خودکشی در اختیار نداریم. در واقع این کتاب با هدف ارائه فنون رفتاردرمانی شناختی کوتاه‌مدت برای افراد در معرض خودکشی در موقعیت‌های گوناگون تألیف شده است، همراه با تبیین منطق هر تکنیک و پشتوانه‌های پژوهشی آن.
مخاطب این اثر باید دانشگاهیان و پژوهشگران حوزه روانشناسی بالینی باشند، آیا ادبیات آن در ترجمه به گونه‌ای نگارش یافته است که مورد اقبال عموم مردم قرار گیرد؟
این اثر تخصصی است و بی شک کتابی که ویژه متخصصان باشد، واژگان و اصطلاحاتش برای عموم قابل درک نخواهد بود. روانشناسی نیز از آن دسته رشته‌هایی نیست که با خواندن یکی دو جلد کتاب بتوان درمانگر خود شد. بنابراین، مخاطبان اصلی این کتاب روان‌شناسان، روان‌پزشکان و مشاوران هستند. توصیه می‌کنیم متخصصان سلامت روان این کتاب را در ویترین آثار منتخب خود قرار دهند، چرا که می‌تواند تا حد زیادی نیاز آن‌ها را در زمینه شناسایی عوامل خطر خودکشی و پیشگیری از اقدام به آن برطرف کند.
نگاهتان نسبت به عمومی‌سازی دانشی که در این کتاب درج شده است چیست؟
خودکشی پدیده‌ای است که در بافت اجتماع رخ می‌دهد و می‌تواند گریبان‌گیر هر کسی شود. حتی ممکن است افرادی که در حال حاضر با خیال آسوده به گفتگو می‌پردازند، در آینده‌ای بسیار نزدیک دچار افکار یا رفتار خودکشی شوند. واقعیت این است که بسیاری از افراد ممکن است افکار خودکشی داشته باشند، اما مسئله اصلی این است که چه چیزی باعث می‌شود یک نفر اقدام کند و دیگری نه. با این توصیف، متخصصان سلامت روان در دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و سایر مراکز باید بتوانند مفاهیم و فنون این کتاب را به زبان ساده به مردم منتقل کنند. چه‌بسا یک دوست، عضو خانواده یا والدین با دانستن همین نکات ساده بتوانند فردی را که در معرض خطر خودکشی است، در لحظه بحرانی قانع کنند و جلوی یک فاجعه را بگیرند. یکی از باورهای نادرست رایج در جامعه این است که فردی که قصد خودکشی دارد «نمی‌آید بگوید می‌خواهم خودکشی کنم». این تصور غلط باعث می‌شود هشدارهای فرد جدی گرفته نشود و در نهایت اتفاقی رخ دهد که قابل جبران نیست. باید بدانیم فردی که به خودکشی فکر می‌کند و می‌خواهد بمیرد، همزمان نمی‌خواهد بمیرد. این حالت در روانشناسی «دوسوگرایی» نام دارد. بنابراین ما معتقدیم که دانش تخصصی درباره خودکشی باید عمومی شود تا از وقوع حوادث ناگوار پیشگیری کنیم.
این کتاب چگونه می‌تواند خلأهای موجود در دانش و عمل در حوزه پیشگیری از خودکشی را برای متخصصان سلامت روان برطرف کند؟
اگرچه در حوزه پیشگیری از خودکشی پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما هنوز مسیر طولانی و پرچالشی پیشِ‌رو داریم. متخصصان بالینی در رشته‌های روانشناسی، مشاوره، مددکاری اجتماعی و روان‌پزشکی نیاز دارند آگاهی بیشتری نسبت به نظریه‌های مرتبط با علل خودکشی و مداخلات مبتنی بر شواهد برای مدیریت مؤثر افراد در معرض خطر، به‌ویژه در مراکز درمانی گوناگون، پیدا کنند. در همین راستا، این کتاب می‌تواند به دانش موجود در این زمینه افزوده و پاسخ‌گوی بخشی از این نیاز باشد. در این اثر، تکنیک‌ها با زبانی ساده و روشن همراه با توضیح منطق نظری و پشتیبانی پژوهشی ارائه شده‌اند. همچنین، انواع مداخلات با توجه به نیازها و ویژگی‌های جمعیت‌ها و مراکز مختلف درمانی، به شکلی کاربردی و متناسب معرفی شده‌اند.