کتاب «طنزپردازان و اسمهای مستعارشان: دانشنامۀ تحلیلی کوچک» نوشته محمدرضا اصلانی منتشر شد.
این کتاب در ۱۳۱ صفحه با شمارگان ۲۲۰ نسخه و قیمت ۱۹۰ هزار تومان در انتشارات مروارید عرضه شده است.به گزارش ایسنا، در مقدمه کتاب آمده است: یکی از درخشانترین جلوههای طنز در ادبیات فارسی، اسمهای مستعاری است که بسیاری از طنزپردازان برای امضای نوشتههای خود برگزیده بودند. نوآوری، خلاقیت و هوشمندی در ساخت واژگانی و جنبههای معنایی این اسمها بهقدری فراگیر، هیجانبرانگیز و قابلتوجه است که هر یک از آنها میتواند عرصه جذابی برای مطالعه و بررسی باشد.
اسمهای مستعار طنز به آن دسته از اسمهایی گفته میشود که طنزپردازان در متون ادبی و مطبوعاتی، طی سالهای طولانی به دلایل مختلف برای آثار خود برگزیدند. عدهای بنا به مقتضیات شغلی ترجیح میدادند تا هویت آنها ناشناخته بماند. وزیر، سناتور، وکیل یا پزشک مشهوری را تصور کنید که تمایل نداشته باشد تا مخاطبان عام مطالبش دریابند که او در حوزه طنز، با مضامین سیاسی، اجتماعی یا عاطفی قلم میزند. البته این وضعیت محدود به افراد بلندپایه نیست و چهبسا کارمندان ساده یا دونپایه هم نخواهند تا مدیران ذینفوذ اداری آنها دریابند که آنها در خارج از محیط کار، فعالیتهایی نوشتاری دارند. طنزنویس قهاری را در نظر بگیرید که با تیغ طنز خود مدام فسادها، رشوهخواریها، فامیلبازیها و ناکارآمدی نظام اداری را که در آن کار میکند، برملا میسازد و مدیران عالیرتبه پرقدرت آنجا را به چالش میکشد. پُر واضح است که در این وضعیت، شناسایی هویت آنها، مشکلات زیادی را در برخواهد داشت.
مورد دیگر آنکه برخی از نویسندگان در ژانرهای گوناگون قلم میزدند. ولی فقط در یک مورد شهرت داشتند. در بسیاری موارد آنها علاقهای نداشتند تا نام آنها با ژانرهای دیگر تداعی شود، پس برای طنزهای خود اسم مستعار برمیگزیدند.
بعضی از طنزنویسان گاهی به دلیل مشکلات مالی، یا روابطی که با افراد گوناگون داشتند، به طور همزمان با نشریات و روزنامههایی همکاری داشتند که بعضاً خط فکری کاملاً متناقض داشتند. در این حالت برای خواننده خوشایند نبود تا یک اسم را به طور مدام در چند نشریه مشاهده کند. استفاده از اسمهای گوناگون مستعار طنز، راهکار مناسبی بود تا طنزنویس، خود را از این وضعیت نجات دهد.