ستاره صبح-ترور دانشمند هسته‌ای ایران، دست رئیس‌جمهور منتخب جو بایدن برای مذاکره با ایران را از هم‌اکنون و قبل از ورود به کاخ سفید، بسته است. این ممکن است هدف اصلی عملیات بوده باشد. مقامات اطلاعاتی می‌گویند که تردیدی وجود ندارد که اسرائیل عامل ترور بوده است. اسرائیلی‌ها تلاشی برای از بین بردن این تردید انجام نداده‌اند. نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو مدت‌هاست که ایران را تهدید می‌داند، اما نتانیاهو دستور کار دیگری نیز دارد. وی اندکی پس از مشخص شدن این نکته که بایدن رئیس‌جمهور بعدی ایالات‌متحده خواهد بود، اظهار داشت: «دیگر نباید به توافق هسته‌ای قبلی بازگشت». مارک فیتزپاتریک، یک مقام سابق منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای وزارت امور خارجه، روز جمعه در توییتی نوشت: «دلیل ترور فخری زاده جلوگیری از توانایی جنگ ایران نبود، بلکه جلوگیری از دیپلماسی بود». انگیزه‌ها هر چه باشد، بایدن باید قطعات بهم ریخته را فقط در طول 7 هفته در کنار هم قرار دهد. سؤال این است که آیا توافق هسته‌ای که رئیس‌جمهور منتخب قول پیوستن به آن در صورت بازگشت ایران را داده بود همراه با ترور دانشمند هسته‌ای ایران ناممکن خواهد شد؟ پاسخ در نحوه واکنش ایران در چند هفته آینده نهفته است. از ابتدای سال تاکنون ایران سه بار، در معرض تهاجم قرار گرفته است. اول ترور قاسم سلیمانی، فرمانده ایرانی که نیروی نخبه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را اداره می‌کرد، در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین در عراق. سپس، در اوایل ماه ژوئیه، انفجار مرموزی که در یک مرکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژ در نطنز، چند صد متری از مرکز تولید سوخت زیرزمینی رخ داد. همان محلی که ایالات‌متحده و اسرائیل بیش از یک دهه پیش نیز به آن حمله سایبری کرده بودند و اکنون ترور فخری‌زاده. ژنرال محمد باقری، رئیس ستاد نیروهای مسلح ایران ترور فخری‌زاده را ضربه تلخ و سنگینی به سیستم دفاعی کشور توصیف کرد و گفت که انتقام سخت در راه خواهد بود. ژنرال حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران نیز گفت: «ترور دانشمندان هسته‌ای ایران جنگی آشکار و خشن علیه توانایی ما در دستیابی به دانش مدرن است». نیکلاس برنز، معاون سابق وزیر امور خارجه و مذاکره کننده هسته‌ای ایران از سال‌های 2005 تا 2008 در زمان ریاست جمهوری جورج بوش می‌گوید: «حملات نظامی باعث توقف طولانی‌مدت برنامه هسته‌ای ایران نمی‌شود». برنز که اکنون در مدرسه دولتی کندی هاروارد تدریس می‌کند، گفت: «دیپلماسی و مذاکرات هوشمند بهترین گزینه برای رسیدن به هدف است تا گزینه نظامی که می‌تواند جنگ گسترده‌ای را در خاورمیانه دامن بزند».
28 نوامبر 2020
تارنمای نیویورک‌تایمز
برگردان و خلاصه کننده علی‌اصغر شهدی
[email protected]