ستاره صبح - فائزه صدر: دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز پنجشنبه در کاخ سفید با خبرنگاران گفتوگو کرد و گفت: «خیلی دوست دارم با ایران توافق کنم.» شواهد و قرائن نشان میدهد که امکان مذاکره به حداقل رسیده است. ستاره صبح در گفتوگو با قاسم مؤمنی، کارشناس و تحلیلگر سیاسی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه میخوانید:
قاسم مؤمنی با اشاره به تناقض در رفتار و گفتار رئیسجمهور آمریکا، تغییر موضع گیری طرفین را لازمه رسیدن به توافق در مذاکرات دانست و گفت: گفتوگوها ایران انعطاف بیشتری نشان داد اما زورگویی و خواستههای حداکثری آمریکا اولین عاملی است که در مسیر توافق چالش ایجاد کرد. این چالشها تنشهای موجود را تشدید کرد و اندک اعتماد بین دو طرف مذاکره را از بین برد. ترامپ مذاکره و محاصره ایران را با هم دنبال میکند. این سیاست در مورد ایران به توافق منتهی نمیشود.
مؤمنی در ادامه افزود: وقتی دو کشور از مخاصمه به سمت گفتوگو حرکت میکنند باید رفتارها و تصمیمات دو دولت در حاشیه مذاکرات نشان از تمایل به توافق داشته باشد. افزایش تحریم علیه ایران با میل دستیابی به توافق سازگاری ندارد. وی در ادامه اضافه کرد: تهدید اسرائیل و ایالات متحده به اقدام نظامی و اجرای این تهدیدات تیر خلاصی به توافق بود. درحالیکه تصور و انتظار این بود که آمریکا برای رسیدن به توافق با ایران زبان دیپلماتیک نرمتری در پیش میگیرد اما آنچه در عمل شاهدش بودیم زورگویی و خواستههای حداکثری بود. این کارشناس سیاسی ضمن یادآوری نیاز کشور به توافق و رفع تحریمها اظهار داشت: ایران سال سختی را پشت سر میگذارد.
اگرچه مذاکرات برای ایران یک ضرورت است اما با توجه به شرایط و رویکرد ایالات متحده، ایران نیز بر خطوط قرمز نظام پافشاری خواهد کرد. در چنین فضای تقابلی و پر تنشی نمیتوان مذاکره کرد و به توافق رسید چون اعتماد دو طرف نسبت به هم به صفر میل میکند. وی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه گفت: حمله اسرائیل به ایران و آغاز جنگ دوازده روزه، حمله به مذاکرات ایران و آمریکا بود. اسرائیل اعلام میکند که خواهان رفع تحریمهای ایران نیست و توافق از سوی ایران با هدف رفع تحریمها انجام میگیرد.
مؤمنی افزود: اگرچه دولت ترامپ در ابتدا اصرار داشت اعلام کند که درگیر نیست، اما در ادامه با حمله هوایی به تأسیسات هستهای ایران و در روزهای اخیر با اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر همکاری آمریکا با اسرائیل در جنگ 12 روزه و مطلع بودن ایالات متحده از جزئیات حملات اسرائیل؛ فرصت مذاکره و توافق سوخت شد. به نظر میرسد سخنان روز پنجشنبه دونالد ترامپ برای تغییر همین فضا است.
این تحلیلگر سیاسی دستیابی به توافق را بدون تغییر نگاه به مذاکرات ناممکن دانست و گفت: در حال حاضر نیز تهدید حمله دوباره به ایران پابرجاست، در چنین وضعیتی چطور میتوان طرف مقابل را نسبت به مذاکره تشویق و ترغیب کرد؟! قبل از دعوت به مذاکره، دو کشور باید تصمیم بگیرند که آیا به دنبال امضای توافقی جامع هستند یا نه؟! توافقی که امروزمی توان دربارهاش صحبت کرد دیگر آن متنی نخواهد بود که ایران در دوره برجام به آن دست یافته بود.
آمریکا هم باید از زورگویی و نگاههای حداکثری دست بردارد و به تهران فرصت تنفس بدهد. وی در ادامه خاطرنشان ساخت: پنج دور مذاکرات ناموفق پیش از جنگ 12 روزه نشان داد که دامنه مذاکرات هستهای و توافق احتمالی به مسائلی محدود شده است. برای واشنگتن، این مسائل به امنیت، سطح غنی سازی، ذخایر اورانیوم، بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی و گروههای نیابتی منطقهای محدود میشد. اما برای تهران موضوع فرق میکند و ایران به خاطر مسائل و مشکلات اقتصادی وارد مذاکرات میشود. مسئله ایران تحریم، داراییهای مسدود شده و صادرات نفت است.