ستاره صبح، فائزه صدر: روزهای پایانی سال 1398 به دنبال شیوع بیماری کویید، مدارس تعطیل شد و آموزش غیرحضوری به رسمیت شناخته شد. از آن روزها تا امروز دانشآموزان از گوشی موبایل و تبلت استفاده میکنند، تغییری اجباری در سبک زندگی که برای برخی از خانوادهها ناخوشایند بود.
نیمه دوم سال 1401 به دنبال فیلترینگ گسترده، گوشیها و تبلتها به انواع فیلترشکن مجهز شد و کودکان و نوجوانانی که والدینشان همچنان درباره استفاده آنها از فضای مجازی تردید داشتند؛ از آن پس با فیلترشکن از شبکههای مجازی، گروههای درسی و کلاسهای آموزشی بهره مند شدهاند. گردش مالی فیلترشکنها در سال 50 هزار میلیارد تومان است. این پول به جیب کمپانی های فیلترشکن و فروشنده های آن در داخل میشود. آقای پزشکیان به جای اینکه با این فساد مقابله کند و فیلترینگ را بردارد گفته : دستور دادم سیمکارتهای سفید را سیاه کنند. چرا اینترنت را سفید نمیکنید و مهر تأیید بر فیلترینک و اینترنت سیاه میگذارید. وزیر ارتباطات گفت: 85 درصد کاربران از فیلترشکن استفاده میکنند. این یعنی شکست سیاست فیلترینگ. ستاره صبح در گفتوگو با حسین کنعانی مقدم، کارشناس و تحلیلگر سیاسی به بررسی کارنامه دولت در خصوص فیلترینگ پرداخته که در ادامه میخوانید:
حسین کنعانی مقدم با تشریح لزوم استفاده جامعه از اینترنت آزاد گفت: در دورانی زندگی میکنیم که عصر انفجار اطلاعات نام دارد. به روز بودن اطلاعات برای هر کسی حیاتی است و دور بودن از این فضا به زندگی با تنفس مصنوعی میماند.
کنعانی مقدم در این رابطه افزود: چون مخالفان اینترنت آزاد عموماً تندروها هستند من با نگاهی قرانی به سؤالات شما پاسخ میدهم. خداوند میتوانست در ماجرای حضرت یوسف و زلیخا، از پیش آمدن خلوت جلوگیری کند. مگر خدا نمیتواند چنین خلوتهایی را فیلتر و ممنوع کند؟!
وی در ادامه اضافه کرد: خداوند در آیه 53 سوره یوسف میفرماید: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّی إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَحیمٌ» فیلترینگ از مفاسد جلوگیری نمیکند بلکه ایمان و تقوا مانع از لغزش بشر در زندگی است.
این کارشناس سیاست ضمن انتقاد از فیلترینگ، با اشاره به صدمات اجرای این طرح گفت: سیاست فیلترینگ در کشور به ایجاد بازار سیاهی برای سودجویان و رانتخواران تبدیل شد. فیلترینگ مردم را محدود کرد تا عدهای با فروش فیلترشکن کسب درآمد کنند. به هر کسی نگاه کنید بدون فیلترشکن نمیتواند دسترسی آزاد پیدا کند و از اینترنت استفاده کند. مردم میخواهند از دنیا خیر داشته باشند و با جهان ارتباط برقرار کنند و بدون اینترنت آزاد نمیشود. در چنین شرایطی محدود کردن اینترنت چه دلیلی میتواند داشته باشد جز منفع عدهای سودجو؟!
وی افزود: برخلاف مطالبات مردم فیلتر ایجاد شد و بعد راه برای فروش فیلترشکن باز شد تا عدهای سوداگری کنند و منفعت دلاری ببرند. اگر هدف کمک به جامعه و خانوادهها است میتوان با استفاده از تجربه جهانی عمل کرد استرالیا اینترنتی مناسب کودکان و نوجوانان دارد که ضمن محدود بودن کار راه انداز است. ولی بچههای ایرانی با فیلترشکن به هر سایتی دسترسی دارند!
این تحلیلگر سیاسی با اشاره به لطمات فیلترینگ در حوزه فرهنگی و تربیتی اظهار داشت: شورای عالی فضای مجازی با سیاستگذاری غلط بازار سیاه برای سوداگران پدید آورده است. گویی فیلترینگ مخصوصاً کودکان، نوجوانان و جوانان را هدف قرار داده تا با تهاجم فرهنگی فیلترشکنها به این قشر آسیب بزند.
کنعانی مقدم در این رابطه خاطرنشان ساخت: تصمیمات شورای عالی فضای مجازی جمعی است و اگر جمع به نتیجهای نرسد از رئیسجمهور به عنوان رئیس این شورا کاری ساخته نیست. دستهایی پشت پرده در کار است که اجازه میدهد در خصوص اینترنت و حذف فیلترینگ تصمیمی عقلانی گرفته نشود. میتوان در این زمینه به نقش مافیای فیلترشکن اشاره کرد که چند سال است درآمد مردم را به تاراج میبرد. وقتی به آمار میلیونها کاربر داخلی توجه کنیم میبینیم سود حاصل از فروش فیلترشکن عدد وسوسه کنندهای است. صحبت از بازاری بزرگ و سودآور است، این افراد در میان تصمیم گیران نفوذ کردهاند و اجازه نمیدهند اینترنت آزاد و ارزان داشته باشیم.
وی با یادآوری جنگ 12 روزه در رابطه با نقش فیلترشکنها در تسهیل فرایند جاسوسی گفت: امروز عموم مردم و تصمیمگیران میدانند که بدافزارهای جاسوسی درون فیلترشکنهای مجانی کار میکنند و ماجرای فیلترینگ به نوعی با مسائل امنیتی کشور گره خورده است در چنین شرایطی نباید در متوقف کردن این تصمیم غلط تعلل کرد. تجربه جنگ 12 روزه نشان داد بدافزارها چه نقش مهمی در تخلیه اطلاعاتی داشتند. آسیبهای جنگ سایبری موضوعی شناخته شده است و دیگر در نقش فیلترشکنها تردیدی نیست. در خصوص فیلترینگ ما نه فقط با سودجویی و رانت خواری، بلکه با یک معضل امنیتی روبهرو هستیم.
این کارشناس و تحلیلگر سیاسی ضمن انتقاد از عدم تحقق شعار برداشتن فیلترینگ در دولت چهاردهم، گفت: آقای پزشکیان در انتخابات شعارهایی دادند که متأسفانه اختیار محقق کردن آنها را نداشتند. فیلترینگ یک نمونه آن است. ایشان نمیتواند مسئولیت این کار را بپذیرد ولی با وعده انتخاباتی مطالبه کاذب ایجاد کرده است. مطالبه مردم برای برداشته شدن فیلترینگ واقعی است ولی وعده رئیسجمهور عملی نبود.
حسین کنعانی مقدم در پایان گفتوگو متذکر شد: رئیسجمهور اگر چه رئیس شورای عالی فضای مجازی است ولی اختیار صدور فرمان برداشته شدن فیلترینگ را ندارد. مجموعه اعضای آن شورا باید تصمیم بگیرند. وعدهای که محقق کردن آن از دایره اختیارات رئیسجمهور خارج است به سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به حاکمیت لطمه میزند.