این جنگل زیبا سال ۲۰۱۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبتشد. مشکل این است که سازمان حفاظت از محیطزیست با کمبود تجهیزات برای مهار آتش روبهرو بوده و هست.به گفته مسئولان افراد با قاطر آب به ارتفاعات صعب العبور جنگل میبرند تا آتش را مهار کنند! یک نماینده مجلس خبر داد که هواپیماهای مهار آتش که از ترکیه آمدند توانستند بخشی از آتش را خاموش کنند. پرسش این است که چرا تجهیزات هوایی کشور نتوانسته آتش را مهار کند؟ مشکل دیگر این است که این جنگل ۲۱ روز است که در آتش میسوزد. بعضی خبرها حاکی از آن است که به دلیل وزش باد بر شدت آتش افزودهشده است. فعالان محیطزیست با انتقاد از «تعلل ۲۰ روزه» میگویند: «هواپیمای ایلیوشین اعزامی هر بار باید برای بارگیری آب به مهرآباد تهران بیایند و برگردند. این موضوع اثرگذاری عملیات اطفاع حریق را کند میکند.» دولت با صدای بلند باید از کشورهای جهان و همسایه بخواهد که به کمک ایران در خاموش کردن حریق بیایند. جمهوری آذربایجان اعلام کرده آماده کمک است.
خاموشی قطعی آتش تضمینشده نیست
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیطزیست، در گفتوگو با رویداد ۲۴ میگوید: «در الیت، آتش درشیبهای نزدیک به ۹۰ درجه رخداده و کاملاً طبیعی است که خاموش کردن آن دشوار باشد. حتی اگر ۵۰ هواپیما همزمان روی این آتش آبپاشی کنند، خاموشی قطعی آتش تضمینشده نیست، چون احتمال ادامه آن بهصورت لکهای وجود دارد. در هر بار پرواز هواپیما تنها ۲۰ مترمکعب از جنگل آبپاشی میشود، این پاشش در شرایطی که دود مانع پایین رفتن هواپیما میشود هم تأثیری ندارد و قبل از رسیدن به آتش در هوا تبخیر میشود، اما بارش طبیعی باران تأثیر بیشتری دارد.
ما درباره یکمیلیون و ۸۰۰ هزار هکتار جنگل باقیمانده هیرکانی حرف میزنیم، اما فراموششده که در همین سالها بیش از یکمیلیون و ۳۰۰ هزار هکتار از جنگلهای هیرکانی درنتیجه توسعه شهری از بین رفته و کسی صدایش درنیامده است.
هشدار درباره نابودی میراث طبیعی
کاوه مدنی، کارشناس محیطزیست، نیز هشدار داده است: «ما میراثی طبیعی را از دست میدهیم که از تمدن ایرانی هم کهنتر است.»
برخی از اهالی منطقه نیز از تخریب گسترده گلایه کردهاند: «این ثروت ملی را سوزاندیم، بریدیم، فروختیم و ویلا ساختیم. طبیعت بخشنده است، اما تا کی؟»
دود در جان مرزنآباد
شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، گفته که با کشور ترکیه برای اعزام دو هواپیما و یک بالگرد اطفای حریق توافق شده و احتمال کمک از روسیه نیز وجود دارد. «هواپیمای اعزامی تنها یک نوبت عملیات انجام داده است و بالگردها به دلیل دود غلیظ قادر به پرواز نیستند. آتش در برخی مناطق مهارشده، اما به نقاط جدیدی گسترشیافته است. دود به جاده مرزنآباد رسیده و شرایط تنفسی ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است.»
هواپیمای ترکیه
عبدالوحید فیاضی، نماینده نور و محمودآباد درباره آتشسوزی جنگل الیت مرزنآباد و اطفاء حریق آن، گفت: این آتشسوزی حدود ۱۸ روز است که اتفاق افتاده و در سطح وسیعی هم رخداده است و مناطق بالادستی را هم در برگرفته است. بالگردهای مخصوص را به منطقه آوردهاند تا حدودی توانستهاند اطفاء حریق کنند. اطفاء حریق در سطح وسیعی بوده است و دود ناشی از خاموشی زیاد بود. کار عمدهای صورت گرفته است. هواپیماییهایی که از کشور ترکیه آوردهاند توانسته تا حدی آتش را خاموش کند و الا با آن امکانات قبلی تا چند روز پیش آتش قابلمهار نبود.
شعلهور شدن جنگل
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور میگوید: باوجود شرایط صعبالعبور منطقه و برگریزان پاییزی اما گروههای اعزامی کار اطفاء حریق را به نحوی پیش بردند که تا روز چهارشنبه ۲۸ آبان، آتشسوزی کنترلشده و گروههای امدادی در حال لکهگیری بودند. اما وزش باد شدید در ساعت ۳ بامداد روز پنجشنبه باعث شعلهور شدن دوباره منطقه و وخیمتر شدن اوضاع شد. هادی کیا دلیری، معاون سازمان محیطزیست اما در گفتوگو با رسانهها ۲۰ روزه بودن آتش الیت را تأیید کرده است. به گفته او اگر آتشی که در تاریخ ۱۰ آبان ماه شروع شد، درست خاموش شده بود، به درههای دیگر نمیکشید: «گروههای زمینی اطفای حریق پنج ساعت پیادهروی کردند تا به نقطه آتشسوزی برسند. اگر همان موقع که توسط داوطلبان و مردم محلی هشدار داده شد که اینجا آتشی درگرفته، بالگرد میآمد و آتش بهطور کامل خاموش میشد، جای دیگر را درگیر نمیکرد اما این کار را نکردند برای همین وقتی باد شدید شد، به دره و صخرههای دیگر سرایت کرد».
خاموش کردن آتش با کمترین تجهیزات
چند روز پیش علیاکبرید الهی، معاون توسعه مدیریت، منابع و حقوقی سازمان حفاظت محیطزیست استان مازندران، به ایلنا توضیح داده بود که برای انتقال آب به کانونهای آتش، از قاطر برای حمل مخازن ۲۰ لیتری آب استفاده میشود و در قسمتهایی که قاطر توان حرکت ندارد نیروهای با گرفتن یک دبه آب، به سمت کانون آتش حرکت میکنند. او عنوان کرده بود که تازه روز ۲۶ آبان بالگرد به منطقه اعزام میشود اما به دلیل شدت باد، نمیتواند مأموریت خود را به پایان برساند. از اواسط هفته گذشته همگروههای مردمی و فعالان محیط زیستی مطالبه خود را مبنی بر ضرورت استفاده از هواپیمای ایلیوشن مطرح و حتی کارزاری در این رابطه راهاندازی کردند، اما این هواپیما تازه صبح روز جمعه ۳۰ آبان ماه عملیات خود را در منطقه آغاز کرده است.
هشت هکتار از اراضی جنگلی سوخت
حسین ظفری، سخنگوی مدیریت بحران کشور به خبرنگار ایلنا میگوید: آتشسوزی این منطقه از شنبه هفته گذشته یعنی ۲۴ آبان ماه به ما و سازمان منابع طبیعی آتشسوزی اعلام شد. همان روز هم ۴۰۰ نفر از گروههای اطفای حریق زمینی متشکل از گروههای مردمی و تیمهایی تخصصی از سازمان منابع طبیعی و سازمان محیطزیست به محل حادثه اعزام شدند. روز جمعه بالگردهای ارتش و هواپیمای ایلیوشین متعلق به سازمان هوا و فضای سپاه اقدام به عملیات و آبپاشی کردند. این هواپیما ظرفیت حمل و پخش ۴۰ تن آب را دارد. حدود هشت هکتار از اراضی جنگلی سوخته است.