این حادثه، علاوه بر ایجاد نگرانی امنیتی داخلی، ابعاد ژئوپلیتیکی قابل توجهی نیز دارد. پاکستان، که پیش از این عمدتاً با تهدید شبهنظامیان در مناطق مرزی غربی مواجه بود، اکنون با حملهای در قلب پایتخت خود روبهرو شده است؛ رخدادی که زنگ خطری برای کل کشور محسوب میشود. وزیر دفاع پاکستان هشدار داده است که «هرکس فکر میکند جنگ فقط در مناطق مرزی جریان دارد، باید حمله امروز را بیدارباشی برای کل پاکستان بداند.»
تحلیلگران امنیتی تأکید دارند که این انفجار نشاندهنده بازگشت فعالیتهای گروههای تروریستی، به ویژه تحریک طالبان پاکستان (TTP)، به مناطق شهری است. هرچند این گروه ابتدا مسئولیت حمله را پذیرفت، اما سخنگوی رسمی TTP دخالت خود را رد کرده است، الگویی که پیشتر نیز در حملات مشابه سال ۲۰۲۳ تکرار شده بود. این وضعیت باعث افزایش تنش میان پاکستان و افغانستان شده است؛ اسلامآباد طالبان افغانستان را به حمایت و پناه دادن به رهبران TTP متهم میکند، در حالی که کابل این اتهام را رد کرده است. گفتوگوهای دو کشور که با میانجیگری قطر و ترکیه انجام میشد، تاکنون به نتیجه نرسیده است.
همزمان با حمله در اسلامآباد، نیروهای پاکستانی در غرب کشور درگیر نبرد سنگین با شبهنظامیان TTP در یک دانشکده نظامی هستند. ارتش پاکستان بیش از ۳۵۰ نفر را تخلیه کرده، اما حدود ۳۰۰ نفر همچنان در محاصرهاند. این تحولات نشان میدهد که تهدیدها دیگر محدود به مناطق مرزی نیست و احتمال گسترش درگیریها به مناطق شهری نیز وجود دارد.
موضع رسمی پاکستان به صراحت اعلام کرده است که کشور «هرگز آغازگر ماجراجویی نظامی نخواهد بود، اما اجازه نخواهد داد هیچ عمل تجاوزگرانهای بیپاسخ بماند.» وزیر دفاع پاکستان همچنین هشدار داده است که عملیات نظامی علیه گروههای تروریستی مستقر در افغانستان ممکن است در آینده صورت گیرد، به ویژه اگر طالبان افغانستان اقدامات کافی برای کنترل TTP انجام ندهد.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که منطقه به ثبات نسبی دست نیافته است و روابط میان کابل و اسلامآباد تحت تأثیر سابقه طولانی اختلافات مرزی، حمایت از گروههای مسلح و رقابتهای ژئوپلیتیکی ایران و آمریکا پیچیده شده است. کارشناسان معتقدند درگیریهای اخیر ممکن است موجی تازه از خشونت را در پاکستان و مرزهای افغانستان به همراه آورد و بر امنیت شهروندان، مهاجران و نهادهای دولتی تأثیر مستقیم بگذارد.
با توجه به شدت تنشها و پیامدهای انسانی و سیاسی، تحولات اخیر نیازمند نظارت دقیق جامعه بینالمللی و دیپلماسی فعال میان دو کشور است. در حالی که پاکستان خود را در موقعیت دفاعی قرار داده و تهدید به پاسخ نظامی میکند، آینده منطقه به توانایی دولتهای دو کشور برای مدیریت بحران و محدود کردن نفوذ گروههای شبهنظامی بستگی دارد. سؤال اصلی این است که آیا این وضعیت تنها یک موج مقطعی خشونت است یا پیشدرآمد یک جنگ فراتر از مرزهای مرزی بین افغانستان و پاکستان؟