همایون ارشادی، بازیگر نام‌آشنا و چهره‌ای ماندگار در سینمای ایران، یکی از معدود هنرمندانی بود که مسیر حرفه‌ای خود را نه از کودکی، بلکه در میانسالی و به شکلی کاملاً اتفاقی آغاز کرد. او با فیلم «طعم گیلاس» ساخته عباس کیارستمی به شهرت جهانی رسید و تا پایان عمرش از چهره‌های تأثیرگذار سینمای هنری ایران باقی ماند. در ادامه با زندگینامه، آثار شاخص و جزئیات مراسم تشییع و خاکسپاری همایون ارشادی آشنا می‌شویم.
زندگینامه همایون ارشادی
همایون ارشادی در ۵ فروردین ۱۳۲۶ در شهر اصفهان متولد شد. دوران کودکی و نوجوانی خود را در آبادان گذراند و پس از دریافت دیپلم برای ادامه تحصیل به ایتالیا رفت. او در رشته معماری تحصیل کرد و حدود ۱۱ سال در خارج از کشور زندگی نمود. بازگشت او به ایران در دهه ۱۳۵۰ هم‌زمان با آغاز فعالیت‌های معماری‌اش بود، اما سرنوشت برایش مسیر دیگری رقم زده بود.
ورود تصادفی به دنیای بازیگری
ورود همایون ارشادی به سینما، داستانی متفاوت و الهام‌بخش دارد. روزی در یکی از خیابان‌های تهران پشت چراغ قرمز ایستاده بود که عباس کیارستمی او را دید و برای بازی در فیلم جدیدش دعوت کرد. همان دیدار کوتاه آغازگر یکی از ماندگارترین همکاری‌های سینمای ایران شد.
فیلم «طعم گیلاس» (۱۳۷۶) با بازی او، توانست نخل طلای جشنواره کن را به سینمای ایران هدیه کند و ارشادی را در سطح بین‌المللی مطرح سازد.
آثار شاخص همایون ارشادی
پس از «طعم گیلاس»، ارشادی در فیلم‌های متعددی درخشید و توانست چهره‌ای آرام، فلسفی و متفکر از خود به نمایش بگذارد.
از جمله آثار مهم او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
🎬 درخت گلابی (داریوش مهرجویی – ۱۳۷۷)
🎬 پارتی (سامان مقدم – ۱۳۷۹)
🎬 واکنش پنجم (تهمینه میلانی – ۱۳۸۱)
🎬 زندگی با چشمان بسته (رسول صدرعاملی – ۱۳۸۸)
🎬 کفش‌هایم کو؟ (کیومرث پوراحمد – ۱۳۹۴)
او همچنین در سینمای بین‌المللی نیز فعال بود و در فیلم‌هایی چون The Kite Runner (بادبادک‌باز، ۲۰۰۷) و A Girl Walks Home Alone at Night (دختری در شب تنها به خانه می‌رود، ۲۰۱۴) ایفای نقش کرد.
میراث و جایگاه در سینمای ایران
همایون ارشادی نمونه‌ای کم‌نظیر از هنرمندی بود که بدون پیشینه خانوادگی در سینما، تنها با استعداد، درک هنری و شخصیت خاص خود در ذهن تماشاگران ماندگار شد.
او نماینده نسلی از بازیگران بود که حضورشان در سینمای ایران رنگی از آرامش، تفکر و عمق انسانی به آثار سینمایی بخشید.
فیلم‌هایی که با بازی او همراه بود، معمولاً درون‌مایه‌های فلسفی و اجتماعی داشتند و از دغدغه‌های انسان معاصر سخن می‌گفتند.
بی‌تردید نقش‌آفرینی او در «طعم گیلاس» برای همیشه در تاریخ سینمای ایران و جهان ثبت خواهد شد.
درگذشت همایون ارشادی نه تنها فقدان یک بازیگر برجسته، بلکه از دست رفتن چهره‌ای آرام و متین از نسل روشنفکران سینمای ایران است.
از پشت چراغ قرمز تا نخل طلای کن، مسیر زندگی او پر از الهام و معناست؛ مسیری که نشان می‌دهد برای درخشش، هیچ‌گاه دیر نیست.
درگذشت و تشییع همایون ارشادی
همایون ارشادی پس از تحمل یک دوره بیماری، در تاریخ ۲۰ آبان ۱۴۰۴ چشم از جهان فروبست.
مراسم تشییع پیکر او روز چهارشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۹:۳۰ صبح در باغ‌بهشت سکینه کرج برگزار شد.
به گفته خانواده‌اش، علت انتخاب این محل آن بود که پدر و مادر وی نیز در همان مکان به خاک سپرده شده بودند.
این مراسم با حضور جمعی از هنرمندان، شاگردان و دوستداران سینمای ایران برگزار شد.