بازار ارز و طلا در ایران طی هفتههای اخیر شاهد روند صعودی چشمگیری بوده است. دلار آمریکا با عبور از مرز ۱۰۵ هزار تومان و سکه امامی که از مرز ۱۰۳ میلیون تومان گذشت، بار دیگر نگاه سرمایهگذاران و مردم را به خود معطوف کرده است. کارشناسان اقتصادی تاکید میکنند که این جهشها تنها یک نوسان کوتاهمدت نیست و ریشه در ضعف سیاستهای اقتصادی، کاهش ارزش پول ملی و نرخ بالای تورم دارد.
فعالان بازار همچنین درباره اثر روانی اجرای مکانیسم ماشه هشدار میدهند. اگرچه این اقدام ممکن است در کوتاهمدت قیمتها را مهار کند، اما فشار روانی ناشی از آن موجب تشدید رفتار هیجانی معاملهگران میشود و در نهایت، پس از رفع محدودیتها، روند صعودی دوباره بازمیگردد. به گفته تحلیلگران، چنین مکانیسمهایی بدون کنترل تورم و اصلاحات ساختاری، تنها باعث ایجاد نوسانات مقطعی و تشدید عدم اطمینان در بازار میشوند.
در همین رابطه، اصغر سمیعی، کارشناس بازار ارز و طلا، وضعیت فعلی بازار ارز و طلا را نتیجه ضعف سیاستهای اقتصادی و مدیریت ناکارآمد تورم دانست. او گفت که افزایش نجومی قیمت دلار، سکه و طلا، از جمله رسیدن دلار به مرز ۱۰۵ هزار تومان و سکه به بیش از ۱۰۳ میلیون تومان، موضوعی غیر طبیعی نیست و ریشه در تضعیف پول ملی و تورم دارد.
سمیعی در ادامه گفت: با توجه به نرخ تورم جاری، قیمت دلار در طول سال روند صعودی منظمی خواهد داشت. او گفت: «اگر دلار ۱۰۰ هزار تومان را در ابتدای سال در نظر بگیریم، با توجه به افزایش روزانه یک در هزار ناشی از تورم، پیشبینی میشد دلار در تابستان به حدود ۱۱۰ هزار تومان برسد، تا اوایل پاییز حدود ۱۲۰ هزار تومان، و تا آغاز زمستان به ۱۳۰ هزار تومان یا بیشتر برسد. بر اساس همین تحلیل، نرخ دلار برای ابتدای سال آینده ممکن است به بیش از ۱۴۰ هزار تومان برسد.» سمیعی ضمن اشاره به این که نرخ سکه و طلا نیز به دلیل تورم داخلی و بینالمللی از دلار تبعیت میکند، تاکید کرد: «سقف قیمتها محدودیت مشخصی ندارد و تنها با کنترل تورم میتوان از رشد غیرمنطقی جلوگیری کرد.»
وی تصریح کرد که دو عامل اصلی در این روند موثر هستند: نخست ایجاد تورم و تضعیف ارزش ریال و دوم تزریق بیش از تقاضای ارز توسط بانک مرکزی. سمیعی توضیح داد: «این اقدامات مانند فشار بر یک فنر عمل میکند؛ قیمتها برای مدت کوتاهی کنترل میشوند اما به محض کاهش این فشار، نرخ ارز و طلا به سطح طبیعی خود بازمیگردد.»