جامساز افزود: دعوت ایران برای پذیرش FATF از سوی دبیرخانه این نهاد یک گام به جلو در راستای کاهش موانع تراکنشهای بانکی کشور در سطح بینالمللی محسوب میشود که در پی تصویب کنوانسیون پالرمو توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام در ماه مه سال جاری میلادی از تصویب نهایی این مجمع گذشت. اما قبل از آن باید پیششرطهای دیگر پیوستن به FATF نیز موردپذیرش جمهوری اسلامی قرار گیرد.
ضرورت تصویب CFT
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: ازجمله این شروط، تصویب کنوانسیون CFT است که در دستور کار مجمع قرار دارد و هنوز به تصویب نرسیده، لذا بدون تصویب CFT، تصویب FATF بلاوجه خواهد بود. از دیگر شروط مهم FATF بازتعریف واژه تروریسم بدون اشاره به گروههای خاص برونمرزی است که موردحمایت جمهوری اسلامی قرار دارند و همچنین موافقت با نظارتها و راستی آزمایی اجرای FATF است. در هر دو مورد موضع ایران متفاوت است زیرا گروههای نیابتی که از سوی FATF تروریست تلقی میشوند در تعریف ایران گروههای آزادی محسوب میشوند. در مورد نظارتها و راستیآزماییها نیز بهزعم ایران افشاگریهایی است که موجبات انتشار اطلاعات مالی ایران و تضعیف دور زدن تحریمها را فراهم میکند که در شرایط تحریمی به زیان جمهوری اسلامی است.
منفعت پیوستن به FATF
وی توضیح داد: با تصویب FATF، به دلیل شفافسازی قوانین پولشویی و تأمین مالی تروریسم، مبادلات مالی با بانکهای جهانی تسهیل میشود و تمایل سرمایهگذاران خارجی در ایران به دلیل کاهش ریسکها برای سرمایهگذاری و گسترش تبادلات تجاری شکل میگیرد و اعتبار بینالمللی اقتصادی کشور بازیافت میشود. مشروط بر آنکه با بهرهگیری از ظرفیتهای دیپلماسی هوشمندانه تنش با آمریکا و اروپا کاهش یابد و بهویژه فعالسازی مکانیسم ماشه عقیم شود.
رفع تحریم
جامساز خاطرنشان کرد: پیوستن به FATF تا زمانی که تنشهای با غرب مرتفع نشده، حتی با عضویت رسمی قابلاجرا نیست زیرا در شرایط تحریمی و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه دور زدن تحریمها مدنظر است. این نگرانی هم از جنبه سیاسی و هم از منظر اقتصادی چالشی بزرگ برای جمهوری اسلامی است. جمهوری اسلامی با چالشهای متعددی بهویژه در حوزه سیاسی روبهروست؛ ازجمله تحریمهای حداکثری آمریکا، احتمال بازگشت کلیه تحریمهای شورای امنیت، سیاستهای برونمنطقهای و افزایش سطح تنشها با اسرائیل. فرض موفقیت در مذاکرات باید شامل رفع همه تنشهای بینالمللی باشد.
جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه
جامساز گفت: عضویت در FATF یک گذرنامه مالی بینالمللی است، اما درحالیکه تنش با سه کشور اروپایی در مورد مکانیسم ماشه بالاگرفته و احتمال فعالسازی آن تا پاییز امسال وجود دارد، پیوستن به FATF احتمالاً تا حدودی به تقلیل تنشها میانجامد و فضای مذاکرات را آرام میسازد. این اقدام سیگنالهای مثبتی ناظر بر تعهد به مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم ارسال میکند و دیپلماسی هوشمندانه را تقویت میکند. چنانچه در مواضع هستهای ایران انعطافی حاصل نشود، ممکن است مکانیسم بازگشت تحریمهای شورای امنیت برگردد و تحریمهای آمریکا نیز تشدید شود که در این صورت، عضویت در FATF تأثیر محدودی بر تراکنشهای مالی و بانکی بینالمللی جمهوری اسلامی خواهد داشت.
عدم استقلال وزارت امور خارجه
جامساز درباره تجربه کشورهای مشابه ایران گفت: از روند سیاست خارجی ما مشهود است، گواهی بر عدم استقلال وزارت امور خارجه است. بهعنوانمثال، در برابر بحرانهای خارجی صداهایی فراجناحی شنیده میشود که عملکرد سیاست خارجی را به چالش میکشد، نظیر همزمانی دیپلماسی مذاکره و دیپلماسی تهدید و تقابل که به افزایش تنشها میانجامد. از میان کشورهای عضو سازمان ملل، تنها ۳۹ کشور بهطور رسمی عضو FATF هستند اما همه کشورهای عضو ملل متحد، تحت نظارت مستقیم یا غیرمستقیم این نهاد بیندولتی یا نهادهای منطقهای وابسته به آن هستند.