بخشی از پیش گفتار کتاب:
انسانیت، غریزی نیست - آموختنی است
این اندیشه که انسانیت باید یاد گرفته شود، نه نشانه نومیدی، بلکه فراخوانی است برای تلاش اخلاقی، آموزشی، و مدنی. آنچه ما ‘طبیعت انسانی’ میخوانیم، در بسیاری موارد چیزی نیست جز امکان بالقوه برای انسانیشدن و به فعل درآمدن. فرهنگ، نهاد، تجربه، و بهویژه الگوهای انسانی واقعی، این امکان را به فعلیت میرسانند.
ما با متولد شدن ‘انسان’ نمیشویم؛ انسانیت را، چنانکه سعدی گفته است بایستی بیاموزیم، ‘هم از آدمی شنیدیم حدیث آدمیت’ - اگر حاضر باشیم ببینیم، گوش دهیم، و در برابر یکدیگر، با مسئولیت و توجه، زندگی کنیم. در جهان امروز آموزش فنون انسانیت بسیار متنوع و غنی و ساختارمند است از جمله فراگیری اقتصاد و سایر علوم انسانی، حقوق، سیاست، جامعه شناسی مردم شناسی، روانشناسی، تاریخ، ادبیات را هم شامل میشود.
این حیطهها هم در مواردی بسیاربهم نزدیک شدهاند. کتاب حاضر تلاشی برای گام نهادن در همین راه است. به همین دلیل عنوان عمومی کتاب ‘اقتصاد و دیدگاه انسانی’ انتخاب شده است، و فحوای کلام هم همین است. اقتصاد در نقش خود شرایطی را کنکاش و بررسی میکند که انسانها در چارچوب ساختار رجحانها، محدودیت منابع و تکنولوژی، محدودیتهای نهادی و سازمانی و محدودیتهای زیست در جامعه و در کنارهم و محدودینهای محیط زیست سعی میکنند آنچه باشند که خود میخواهند. اقتصاد سعی میکند بفهمد زیاده رویها کجا و چگونه هستند و تعارضها چگونه ظاهر میشوند و چگونه ممکن است حلوفصل گردند. بخشی از این روایتگری موضوع کتاب حاضر است. تاکید کتاب حاضر بر معرفی کاربرد و مصادیق عینی است، لیکن درک کاربرد هیچ علمی بدون درک عمیق تئوریهای آن علم ممکن نیست. به همین دلیل نیز بخش قابل توجهی از صفحات پیشِ رو به معرفی تئوریهای اقتصاد تخصیص یافته. تئوریها جعبه ابزار ذهن هستند فراگیری آنان امکان استفاده در مصداقهای متنوعی را مقدور میسازد.
ویرایش حاضر اولین ویرایش کتاب است و عاری از خطا هم نیست، امید که در ویرایشهای بعدی تکمیل گردد.