ستاره صبح، مریم اسدی برون: اقتصاد کشور های جنگ زده درگیر بحران می‌شود. اقتصاد ایران پس از تحمل جنگ 8 ساله، هزینه سنگین جنگی اقتصادی را پرداخته است. انتظار می‌رود پس از جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل توجه به مؤلفه های اقتصادی ضرورتی دو چندان پیدا کند، چرا که از این پس اقتصاد در کنار حوزه دفاعی و نظامی می‌ایستد و وظیفه سنگینی بر دوش خواهد داشت.
ستاره صبح در گفت‌وگو با آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان به بررسی شرایط موجود پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
آلبرت بغزیان در ابتدای گفت‌وگو با تشریح بیماری تورم در ایران گفت: تورم بیماری مزمن اقتصاد ایران است که ریشه اش صرفا پولی نیست، بلکه عواملی ساختاری، نهادی و بین المللی در ایجاد و تشدید تورم نقش دارند. بدون کنترل تورم نمی‌توان به چرخ اقتصاد سرعت بخشید. وی گفت: اقتصاد با چالش ارز چند نرخی و مداخلات دولت در سیاست پولی، کسری بودجه و وابستگی دولت به منابع بانکی مواجه است. دولت ها برای تأمین مالی به منابع بانک مرکزی متوسل شدند که به افزایش نقدینگی و تشدید تورم منجر شد.
این استاد اقتصاد با یادآوری لزوم استقلال بانک مرکزی تاکید کرد: در شرایطی که دست دولت در جیب شبکه بانکی کشور است، امکان اجرای مستقل و شفاف سیاست های پولی فراهم نیست. این مشکل از آن جا ناشی می‌شود که بانک مرکزی مستقل نیست و ابزار های سیاست گذاری را در اختیار ندارد. وقتی شبکه بانکی به حیاط خلوت دولت‌ها تبدیل شود اجرای سیاست های درست بانکداری ممکن نخواهد بود.
وی در این رابطه اظهار داشت: محدودیت ساختار بانکی کشور خود منجر به بروز تورم می‌شود. تورم تنها ناشی از رشد نقدینگی نیست. عواملی مانند وابستگی تولید داخلی به واردات، اختلال در نظام توزیع و شبکه تأمین کالا، قیمت گذاری دستوری و فشار های ارزی بر واردات کالا های اساسی، از عوامل چسبندگی تورم به اقتصاد ایران است.
این اقتصاددان ضمن یادآوری وعده شفافیت رئیس کل بانک مرکزی گفت: یکی از مهم ترین اقداماتی که بانک مرکزی می‌‌تواند در پیش بگیرد، شفاف سازی سیاست های ارزی است. به این معنی که حذف تدریجی تخصیص ارز ترجیحی برای واردات کالا‌ها و حرکت به سمت ارز تک نرخی توسط بانک مرکزی صورت بگیرد.
وی در همین رابطه افزود: این حرکت مهم بدون پشتوانه سیاسی و گشایش در روابط خارجی، امکان اجرای موفق ندارد. درآمد های ارزی کشور محدود است و وابستگی درآمدی دولت به نفت و نقش آن در پوشش کسری بودجه یک عامل تعیین کننده در ادامه داشتن عدم استقلال نظام بانکی کشور است.
این کارشناس ارشد علوم اقتصادی با اشاره به تأثیر نرخ ارز بر اقتصاد یادآور شد: نرخ ارز در اقتصاد ما نقشی دوگانه بازی می‌کند. در زمان وفور منابع نفتی دولت ها از سرکوب نرخ ارز به عنوان ابزاری برای کنترل تورم استفاده می‌کردند، که به افزایش پایه پولی و خلق نقدینگی منجر شد. در دوره‌هایی که درآمد ارزی کاهش پیدا می‌کرد هم با تضعیف نقش بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز، شاهد جهش قیمت ارز رشد قیمت‌‌ها بودیم.
آلبرت بغزیان در پایان گفت‌وگو متذکر شد: اقتصاد ما به طرح های اختصاصی نیاز دارد، نمی‌توان برای اقتصاد ایران یک نسخه واحد تجویز کرد. ساختار اقتصاد ایران دولتی است و مداخله دولت در بخش های اقتصادی بسیار بالا است. 80 درصد اقتصاد در دست دولت و شرکت های نیمه دولتی است. شوک های سیاسی نیز در افت و خیز فضای اقتصادی کشور تأثیر بالایی دارند.