من بیست دقیقۀ دیگه میرسم
الهه حسیننژاد، شهروند ۲۴ ساله اهل اسلامشهر و دانشآموخته رشته حسابداری، روز جمعه ۴ خرداد ۱۴۰۴ پس از پایان کار روزانهاش در یک سالن زیبایی واقع در سعادتآباد تهران ناپدید شد. طبق بررسی دوربینهای مداربسته، حوالی ساعت ۱۹:۳۵ از محل کار خارج و سوار یک خودروی سمند نقرهای عبوری شد. آخرین پیام ثبتشده در گوشی تلفن همراه الهه، پیامی خطاب به مادرش بود:«من بیست دقیقه دیگه می رسم»اما الهه هیچگاه به خانه نرسید.پس از گذشت یازده روز بیخبری و جستوجوی خانواده، پلیس و رسانهها، روز ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ دادستان تهران خبر از کشف پیکر بیجان الهه در بیابانهای اطراف تهران داد. قاتل بهمن فرزانه، راننده مسافرکش اینترنتی بود و بازداشت شده است.
طبق گزارش پلیس، انگیزه اولیه این جنایت، سرقت گوشی گرانقیمت مقتول اعلام شده است. آنکه الهه در برابر سرقت مقاومت میکند و قاتل با وارد آوردن ۳ تا ۴ ضربه چاقو، او را به قتل میرساند و جسد را در حوالی بیابانهای اطراف فرودگاه مهرآباد رها میکند. بهمن فرزانه انگیزه قتل را صرفاً سرقت عنوان کرده بود، اما با گذشت زمان، برخی منابع از درگیری فیزیکی، خشونت سخن گفتند.
پیشگیری از بزهکاری
جرمشناسی و تلاش برای شناسایی ریشههای پدیدههای مجرمانه موجب شد تا اندیشمندان این حوزه همواره بکوشند تا چرایی وقوع جرم را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهند و راهکارهایی برای پیشگیری از آن ارائه کنند. هدف مشترک این تلاشها، یافتن پاسخی به یک پرسش بنیادین است: «چگونه میتوان از ارتکاب جرم پیشگیری کرد؟ با این حال، نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت که جرم، بهعنوان پدیدهای اجتماعی، همواره وجود داشته و خواهد داشت. هیچ جامعهای با بیشترین تدابیر پیشگیرانه نمیتواند به صفر برسد. آنچه امکانپذیر است، کاهش نرخ بزهکاری از طریق راهبردهای علمی، قانونی و فرهنگی است. در این مسیر، بخشی از راهکارها از سوی جرمشناسان به قانونگذاران پیشنهاد میشود تا از طریق سیاستگذاری و تدوین قوانین، پیشگیری در سطح کلان محقق شود. اما در دنیای امروز، با پیچیدهتر شدن روابط اجتماعی، رشد سریع کلانشهرها، و نارساییهای نظارتی و امنیتی در برخی مناطق، نقش شهروندان در حفظ امنیت شخصیشان پررنگتر از گذشته شده است. اکنون بیش از هر زمان دیگری ضروریاست که هر فرد با افزایش آگاهی خود در حوزه پیشگیری از بزهدیدگی، گامی مؤثر در حفظ امنیت فردی و اجتماعی بردارد. این آگاهی میتواند شامل شناخت موقعیتهای پرخطر، استفاده از ابزارهای حفاظتی، یا حتی رعایت نکات ساده رفتاری در فضای شهری باشد. البته این تأکید بر مسئولیت فردی، به معنای نفی وظایف حاکمیت در تأمین امنیت عمومی نیست، بلکه رویکردی تکمیلی و مکمل در کنار وظایف دولت محسوب میشود. امنیت پایدار، زمانی حاصل میشود که هم نهادهای رسمی و هم افراد جامعه، نقش خود را در این مسیر بهدرستی ایفا کنند.
یازده توصیه پیشگیرانه
افزایش نگرانی در خصوص امنیت زنان در فضاهای شهری و استفاده از وسایل حملونقل عمومی، رعایت نکات ساده اما کلیدی میتواند تا حد زیادی از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند. در ادامه، به مجموعهای از توصیههای کاربردی برای بانوان اشاره میشود:
۱. خودداری از سوار شدن به خودروهای عبوری، رانندگان متفرقه یا خودروهایی که خارج از پلتفرمهایی مانند اسنپ و تپسی فعالیت میکنند
۲. پیش از سوار شدن، حتماً پلاک خودرو، مدل ماشین و عکس راننده را با اطلاعات ثبتشده در اپلیکیشن تطبیق دهید. در صورت عدم تطابق، سفر را لغو کنید.
۳. در طول مسیر، موقعیت مکانی زندهتان را برای یکی از اعضای خانواده یا دوستان ارسال و آنها را در جریان قرار دهید.
۴. سفر تکنفره بهویژه در ساعات شب، صندلی عقب بنشینید تا فاصله فیزیکی و روانی با راننده حفظ شود.
۵. در صورت اجبار به تردد در شب، تلاش کنید با شخصی مطمئن همراه شوید یا در مسیرهای پرنور و پررفتوآمد حرکت نمایید.
۶. هنگام انتظار برای خودرو یا پیادهروی در مسیر، از استفاده از هدفون، خیره شدن به گوشی یا هرگونه حواسپرتی بپرهیزید. هوشیاری، کلید پیشگیری است.
۷. میتوان با رعایت موازین قانونی، اسپری فلفل، سوت نجات یا اپلیکیشنهای هشدار اضطراری را همراه داشته باشید.
۸. اگر راننده مسیر را بهطور غیرمنتظره تغییر داد یا رفتاری مشکوک از او مشاهده کردید، بلافاصله با شماره اضطراری ۱۱۰ تماس بگیرید یا درخواست توقف نمایید.
۹. مواجهه با هر نوع تهدید یا تجربه خطر، موضوع را به پلیس یا پلتفرم تاکسی اینترنتی اطلاع دهید. سامانه پیامکی ۱۱۰۱۱۰ امکان نقطهزنی و امدادرسانی سریع را فراهم میکند.
۱۰. ایستگاهها و وسایل نقلیه در فضاهای عمومی از گفتوگو با افراد غریبه خودداری کنید. ارتباط غیرضروری میتواند زمینهساز سوءاستفاده شود.
۱۱. از خودداری حمل و نمایش علنی طلا، گوشیهای گرانقیمت، پول نقد یا سایر اشیای قیمتی در مکانهای عمومی یا وسایل حملونقل