بانک سلطنتی معبدی در شوش
در دوره داریوش بزرگ، خزانه‌ای بزرگ در پایتخت امپراتوری یعنی شوش وجود داشت که عملکردی شبیه بانک مرکزی امروزی داشت. در آنجا:
-
مالیات‌ها به صورت طلا و نقره جمع‌آوری می‌شد
-
به بازرگانان و والیان وام داده می‌شد
-
ذخایر معابد نگهداری می‌شد
-
و مهم‌تر از همه، سکه‌هایی به نام «دریک» ضرب می‌شد که ارزش آن تحت نظارت دقیق قرار داشت
داریوش با ضرب سکه‌های دریک و تنظیم وزن و خلوص آن‌ها، عملاً اولین "سیاست پولی" تاریخ را پایه‌گذاری کرد.
مدیریت امپراتوری با حسابداری دقیق
هخامنشیان سیستم حسابداری بسیار پیشرفته‌ای داشتند. لوح‌های گلی به خط ایلامی و اکدی که در تخت‌جمشید کشف شده، نشان می‌دهد پرداخت حقوق، انبارداری غلات و توزیع آذوقه بر پایه سیستم عددی دقیق انجام می‌شده. این اسناد امروز در موزه دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شوند.
درسی برای امروز
در دورانی که اینترنت، بلاک‌چین و رمزارزها دنیای مالی را متحول کرده، نگاه به این ساختار کهن ایرانی نشان می‌دهد که ایرانیان هزاران سال پیش نیز درک عمیقی از اقتصاد، نظم مالی و اعتمادسازی در سطح ملی داشته‌اند.