کشاورزی یکی از ارکان اساسی اقتصاد ایران به شمار می‌آید و در استان خراسان جنوبی، این بخش با چالش‌های خاصی مواجه است. خشکسالی‌های متوالی و محدودیت منابع آبی، تولید محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و نیاز به راهکارهای نوین و پایدار را بیش از پیش نمایان کرده است.
در این راستا، خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک به عنوان هدفی کلیدی مطرح می‌شود که می‌تواند به بهبود امنیت غذایی و افزایش درآمد کشاورزان کمک کند.
حسین اکبری، سرپرست جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، در گفت‌وگو با ایسنا به بیان نکات مهمی درباره وضعیت کشاورزی در استان پرداخت و در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر کدام محصولات کشاورزی در خراسان جنوبی به خودکفایی رسیده‌اند، گفت: در حال حاضر با توجه به خشکسالی شدید و محدودیت منابع آبی، برنامه استان در تولید محصولات زراعی براساس مزیت‌های نسبی و سیاست خوداتکایی در تولید محصولات استراتژیک است که در بیشتر محصولات زراعی، استان از خوداتکایی نسبی برخوردار است.
اکبری در ادامه به عواملی که باعث خودکفایی در این محصولات شده است، اشاره کرد و گفت: استفاده از بذور اصلاح شده، تغذیه کودی متعادل و سازگاری این محصولات با شرایط اقلیمی استان از جمله این عوامل هستند.
سرپرست سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه در زمینه تولید محصولات دامی در استان خودکفا هستیم، اظهار کرد: در حال حاضر با توجه به محدودیت منابع آبی، افزایش سطح زیر کشت در دستور کار این سازمان نمی‌باشد و برنامه استان متمرکز بر افزایش عملکرد در واحد سطح و افزایش بهره‌وری آب در محصولات زراعی است.
اکبری به اقداماتی که برای بهبود کیفیت محصولات کشاورزی در استان انجام شده است، اشاره کرد و گفت: تغذیه متعادل محصولات زراعی، استفاده کمتر از سموم کشاورزی و شناسنامه‌دار کردن محصولات تولیدی استان از جمله این اقدامات است.
وی در زمینه صادرات محصولات خودکفا نیز گفت: در حال حاضر با توجه به خشکسالی شدید و محدودیت منابع آبی، برنامه استان در تولید محصولات زراعی بر اساس خوداتکایی در تولید است که در بیشتر محصولات زراعی، استان از خوداتکایی نسبی برخوردار است.
اکبری به چالش‌هایی که در مسیر خودکفایی محصولات کشاورزی در خراسان جنوبی وجود دارد، اشاره کرد و گفت: تغییر اقلیم و محدودیت منابع آبی به همراه خشکسالی چندین ساله و از طرف دیگر شور شدن اراضی کشاورزی از جمله این چالش‌ها هستند.
سرپرست سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی در پاسخ به این سؤال که آیا حمایت‌های دولتی برای کشاورزان در راستای خودکفایی محصولات کافی بوده است، گفت: در حال حاضر دولت از محصولات اساسی از قبیل گندم، جو، چغندرقند و دانه‌های روغنی در قالب تأمین کودهای یارانه‌ای و خرید تضمینی حمایت می‌کند که نیازمند حمایت بیشتر دولت در این خصوص است.
اکبری درخصوص تنوع تکنولوژی‌ها و نوآوری‌هایی که در تولید محصولات کشاورزی در استان نیز گفت: انجام کشاورزی حفاظتی، تغییر آرایش کشت و به کارگیری دستگاه‌های نوین کشت و همچنین استفاده از ارقام جدید و سازگار با شرایط اقلیمی استان از جمله این تکنولوژی‌ها هستند.
وی در ادامه به برنامه‌های آموزشی برای کشاورزان در زمینه بهبود روش‌های کشت و تولید اشاره کرد و گفت: برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برنامه روز مزرعه و همچنین کلاس‌های آموزشی به منظور آموزش کشاورزان به طور مداوم و مستمر برای هر محصول در حال انجام است.
سرپرست سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی در زمینه تأمین آب برای کشاورزی نیز گفت: یکی از مشکلات اساسی در استان عدم دسترسی بخش کشاورزی به آب با کیفیت و به میزان لازم است که راهکارهایی از قبیل کاهش سطح زیر کشت و تمرکز بر افزایش عملکرد در واحد سطح از طریق رعایت اصول به‌زراعی و به‌نژادی، محدودیت کشت محصولات آب‌بر و تغییر الگوی کشت به سمت محصولات مقاوم به تنش خشکی مثل جو، سورگوم، گلرنگ و...، استفاده از آب‌های نامتعارف را شامل می‌شود.
وی در ادامه به نقش تشکل‌های کشاورزی در راستای خودکفایی محصولات در استان اشاره کرد و گفت: پشتیبانی از کشاورزان در قالب تأمین نهاده‌های کشاورزی مورد نیاز و سایر خدمات از قبیل ماشین‌آلات و خرید محصولات تولیدی کشاورزان و بازاریابی محصولات و توسعه کشاورزی قراردادی و تکمیل زنجیره‌های تولید با هدف ایجاد ارزش افزوده بیشتر؛ نقش مهم تشکل‌های کشاورزی در خودکفایی محصولات کشاورزی است.
اکبری درخصوص برنامه‌های توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در استان یادآورشد: در نهایت، با توجه به محدودیت‌های اقلیمی از قبیل کاهش بیش از ۴۰ درصد میانگین بارندگی نسبت به سال گذشته و از طرفی خشکسالی چندین ساله و محدودیت منابع آب زیرزمینی، تمرکز بر حفظ تولید و پایداری تولید در محصولات زراعی و توجه بیشتر به بهره‌وری آب از طریق افزایش عملکرد در واحد سطح است.