ستاره صبح- اعظم طاهری: پذیرفتنی نیست که ایران با این همه ظرفیت در برخی از ماه‌های سال با کمبود آب، برق و گاز روبه‌رو است. درحالیکه دارنده دومین مخازن گازی جهان است، به وارد کننده گاز تبدیل می‌شود. در خوشبینانه ترین حالت ماجرا شاید بحران ناترازی انرژی، فرصتی برای تحول در صنعت برق، استقبال از بخش خصوصی و ارتقای مشارکت اجتماعی باشد چرا که به عقیده بسیاری از کارشناسان این سه نقص از جمله عوامل ناترازی انرژی هستند. ستاره صبح در گفت‌وگو با مجید گودرزی، کارشناس اقتصادی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
مجید گودرزی در رابطه با دلایل ناترازی انرژی گفت: ناترازی انرژی دو جنبه مثبت و منفی دارد. نمودارها در سال 99 نشان می‌دادند که در حوزه برق 3000 مگاوات به کمبود کشور اضافه خواهد شد ولی در پایان سال با کمبود روبه‌رو نشدیم که موجب تعجب کارشناسان بود. وقتی این اتفاق بررسی شد متوجه تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی شدند که مصرف را کاهش داده بود.
وی افزود: در دولت سیزدهم یک اقدام خوب انجام شد و آن بازگشت بیش از 8000 واحد تولیدی به چرخه تولید بود. اما این واحدها گاز و برق می‌خواستند که امروز سهم خود در ماجرای کمبود انرژی کشور را به نمایش گذاشته‌اند.
این کارشناس اقتصادی در تشریح وضعیت صنعت برق اضافه کرد: ناترازی انرژی جنبه‌های منفی بسیار دارد. در دهه‌های گذشته با وزارت نیرو، سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی خوب تا نشد. بودجه‌های وزارت نیرو به موقع و به اندازه تخصیص داده نمی‌شد.
وی در این رابطه افزود: آقای چیت چیان، وزیر نیرو در روزهای منتهی به بازنشستگی خود اعلام کرد: "بیست هزار میلیارد تومان بودجه داریم، ولی دویست وپنجاه میلیارد تومان به ما بودجه داده‌اند." عدم توجه به مأموریت وزارت نیرو و عدم همراهی با این مجموعه می‌تواند منجر به فاجعه شود که تا اندازه‌ای شاهد اش هستیم.
این کارشناس اقتصادی گفت: صورت وضعیت برخی از سرمایه‌گذاران تا دو سال پرداخت نمی‌شد تا جاییکه سرمایه‌گذار ورشکست می‌شد. برخی از سرمایه‌گذاران تنها اجازه تولید در پنج ماه گرم سال را گرفتند و در باقی سال از آنها خرید نمی‌کردند. قیمت خرید تضمینی کمتر از بهای تمام شده برق در نظر گرفته شده بود، تنها همین مورد می‌تواند هر مجموعه‌ای را دچار مشکل کند.
وی عنوان کرد: برای جلوگیری از نارضایتی و اعتراض مردم قیمت برق واقعی نمی‌شود. از صنعت برق صرفه زدایی شده است. تولید برق برای تولید کننده صرفه اقتصادی ندارد. این موضوع بارها و بارها مورد اعتراض واقع شد، ولی فکری به حال سرمایه‌گذار و تولید کننده نشد و زیان دهی آنها را وادار به کنار کشیدن از صنعت کرد. به تولید کننده اجازه ترانزیت برق داده نمی‌شد. انتقال برق بحثی حاکمیتی است و بخش خصوصی نمی‌تواند در انتقال سرمایه‌گذاری کند.
گودرزی با اشاره به جایگاه علمی وزارت نیرو یادآور شد: آقای فتاح، وزیر پیشین نیرو تعریف خوبی از وزارت نیرو دارد او می‌گفت: "وزارت نیرو دارای بیشترین تعداد مهندس است و در 24 ساعت شبانه روز از 365 روز سال در آماده باش کامل هستند." این سخنان نشان دهنده وزن علمی، کارشناسی و حرفه‌ای این وزارتخانه است. واگذاری‌ها در صنعت برق همچون دیگر واگذاری‌ها چالش ایجاد کردند و بر مشکلات صنعت افزودند. وی گفت: شبکه سازی برخی سیاسیون در صنعت حساس و زیر بنایی برق به این بخش آسیب زد. بخش بزرگی از نیروهای متخصص این صنعت حتی با داشتن مدرک دکتری با ردیف سازمانی کاردانی استخدام شدند و حتی اجازه پرداخت مطالبات آنها داده نشد. این ماجرا به خروج بخش بزرگی از نیروهای توانمند وزارت نیرو از این مجموعه و حتی مهاجرت آنها انجامید.
گودرزی ادامه داد: منابع انسانی وزارت نیرو از سیاسی کاری آسیب دیده است. سیاسیون ورشکسته این وزارت را از بعد اجرایی و صنعتی خارج کردند و به محلی برای گعده سیاسی هم حزبی‌های خود و مرکزی برای رفتارهای سیاسی و غیر تولیدی تبدیل کردند.
وی متذکر شد: علیه پرسنل این وزارتخانه اقداماتی ناجوانمردانه صورت گرفت. در دوره‌ای به استاد دانشگاهی که در استخدام وزارت نیرو بود شغل تایپیست داده بودند. دانشی که در وزارت نیرو انباشته شده بود در نوع خود بی نظیر است. امروز نیروهای این وزارتخانه جزو کارکنان ناراضی دولت هستند. این نیرو انگیزه و روحیه لازم برای خدمت را نخواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به نقش تحریم‌ها در مشکلات صنعت برق گفت: تحریم‌ها در ناترازی‌ها سهم داشته‌اند برخی از دستگاه‌ها از جمله مولدهای تولید پراکنده برای ورود به ایران باید از چند کشور رد می‌شدند که تحریم هزینه و ریسک این انتقال را بالا برد.
مجید گودرزی در پایان سخنان خود تصریح کرد: وام‌های ارزی که از صندوق توسعه ملی به تولید کنندگان صنعت برق داده می‌شود با ارز 4200 تومانی تحویل داده شد ولی با ارز 33 هزار تومان و حتی بیشتر بازپس گرفته شد. بسیاری از سرمایه‌گذاران از این جهت با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدند.