بی تردید اگر شهروندانی سخت گیر نداشته باشیم، مدیران شهری بلند مرتبه و پاسخگو نخواهیم داشت، برای جلب مشارکت مؤثر مردمی در شهرها، لازم است حقوق شهروندی رعایت شود. کیفیت زندگی، آسایش و سلامت روانی شهروندان منوط به رعایت حقوق شهروندی آنهاست.
برابری شهروندی، به معنی برخورداری برابر در استانداردهای خدماترسانی است. شهر برای مردم است و مردم هستند که اهمیت درجه یک را در شهرها دارند. در دنیای امروز در تعریف حقوق شهروندی، هر شهروند که یک متر مالکیت خصوصی در شهر داشته باشد دست کم باید ۲۵ متر فضای سبز و ۷ متر فضای خدمات شهری مالکیت مشاعی داشته باشند. شهروندی که حقوقش پاس داشته میشود و مورد احترام و تکریم است از آسیب مصون و فعال است.
فروش تراکم مازاد و بیحساب، ضربۀ سنگینی به حیات پایتخت و شهروندان برخوردار از دایرة المعارف حق کشیها از جانب شهردار و ساختوسازان سوداگر، زده است. افت کیفیت زندگی، سلب آسایش، افزایش جرم و تخلف و آسیب و اخلاقیات صدمه دیده و آشفتگیهای شهری از تبعات فروش تراکم مازاد است.
شهرداریها و شوراهای شهر در طول دو دهۀ اخیر، کارنامۀ تأمل برانگیزی دارند! از جمله ساختوساز بیرویه مغایر با اصول شهرسازی، تفکیکهای غیر مجاز، تخریب اراضی کشاورزی و تغییر کاربری نامتوازن باغات و بدتر از همه فروش تراکم (یا به عبارتی بالا رفتن از دیوار حقوق شهروندی) بدون لحاظ نسبت خدمات و آمایش جمعیتی محلات و میزان سرانۀ فضای سبز و آموزشی و ورزشی و تردّدی و عبادتی و... و همچنین بدون رعایت حقوق شهروندان (چرا که سرانه مقدار زمینی است که از کاربریهای شهری سهیم هر یک از شهروندان میشود).
با بلند مرتبهسازیها و تخریب باغات کهنسال، ریههای تهران را بیرون کشیدهاند که بیشک دیگر سالم نخواهد شد، تهران سبز با برجها سیاه شد. این اقدامات و اتّفاقات زیانبار برای شهر و شهروندانش، به خاطر سوداگری افتاده و امروزه با چراغ خاموش، بازهم، با برخورداری از سیاستهای حمایتی بعضیها، در حرکت است. برخی از مدیران شهرداری به صراحت میگویند ۷۰ درصد درآمد شهرداری از فروش تراکم حاصل میگردد. همه اذهان دارند تهران را خیلی گران اداره میکنند. آنان که باب فروش تراکم مازاد بیحساب نامیمون یا بهتر است بگویم شهرفروشی را برای به دست آوردن درآمدهای نامشروع و غیرقانونی برای شهرداریها گشوده و زمینۀ سلب آسایش و حقوق و امنیت و سلامت شهروندان را فراهم آوردهاند، بایستی محاکمه و از عرصۀ مدیریت شهری برکنار شوند.
امروز تهران با چالشهای عدیده مواجه است و از همه مهمتر، چالش اختلال سلامت روان است (۳۷ درصد از شهروندان تهران اختلال سلامت روان دارند) که آن هم با تلطیف فضای روانی شهر، قابل علاج است و نصب بیلبوردهای هیجانی و جنگ افروزانه در خیابانهای پایتخت هیچ تناسبی با درمان آن ندارد.
برای ارتقای حقوق شهروندی، باید مسألۀ حقوق اجتماعی و وظایف شهروندی، توأمان، تعریف و مورد توجه و رسیدگی قرار گیرد، نمیتوان یکی از این دو رکن را به بهای رکن دیگر معطّل و وانهاد. حقوق شهروند باید پاس داشته شود تا بتوان از او انتظار تکلیف مداری داشت. با اعطای حقوق کامل شهروندان، حضور پررنگ و فراگیر شهروندان را در انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر و روستای پیشروی کلید بزنیم.