بانک‌ها برای افرادی که حساب خود را وکالتی کنند و ۲۳۰ میلیون تومان در آن بلوکه کنند، تسهیلات قرض‌الحسنه در نظر گرفته‌اند. بانک‌ها مبالغ ۸۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان به عنوان تسهیلات قرض‌الحسنه برای بلوکه شدن پول‌ها در نظر گرفته‌اند. متقاضی با ۱۰۰ میلیون تومان موجودی می‌تواند به پیشخوان این بانک مراجعه کرده و برای استفاده از این تسهیلات و وکالتی کردن حساب خود اقدام کند. وکالتی کردن حساب به این معناست که صاحب حساب به شخص یا سازمان و شرکتی اجازه برداشت پول از حساب خود بدون نیاز به تأیید او را می‌دهد. طبق اعلام رسانه‌ها تعداد خودرو‌های قابل پیش‌فروش ایران‌خودرو حدود ۱۲۰ هزار دستگاه است، اما حدود ۲ میلیون نفر از ۲۴ مرداد تاکنون ثبت‌نام کرده‌اند همچنین تا پایان دیروز فرصت برای وکالتی کردن حساب وجود دارد.
متقاضیان خودرو ۱۲.۵ برابر تعداد خودرو‌ها
متقاضیانی که برای خرید خودرو ثبت‌نام کرده‌اند تاکنون ۱۲.۵ برابر تعداد خودرو‌های عرضه‌شده توسط ایران‌خودرو است. قیمت خودرو‌های موجود در بازار به همت سبد گردان‌های خودروسازان داخل ۳۰ تا ۴۰ درصد با قیمت کارخانه‌ای اختلاف دارد، همین عامل موجب شده است که بخش زیادی از افراد باانگیزه دلالی وارد این فرایند شوند و تقاضای واقعی ثبت نشود؛ بنابراین اقدام بانک‌ها در تبلیغ ثبت‌نام وام خودرو و پرداخت تسهیلات به آن، نوعی تبلیغ سرمایه‌داری و دلالی است.
پول بلوکه‌شده در بانک‌ها به‌اندازه یک سال مالیات
یک کارشناس حوزه پولی و بانکی دراین‌باره می‌گوید: به نظر می‌رسد ایران‌خودرو در رایزنی با بانک‌ها به دنبال یک معامله برد - برد هستند، زیرا با بلوکه شدن ۲۳۰ میلیون تومان از هر متقاضی حجم زیادی پول در بانک‌ها در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد که می‌توانند سود کلانی از آن به دست آورند.
علاوه بر این کارمزد دریافت شده از متقاضیان نیز منبع درآمد دیگری برای بانک‌ها خواهد شد که با افزایش تعداد متقاضیان وام، به آن هم اضافه می‌شود. به‌عنوان‌مثال اگر فقط یک‌میلیون نفر ۲۳۰ میلیون تومان در حساب خود بلوکه کنند ۲۳۰ هزار میلیارد تومان در بانک‌ها بلوکه می‌شود. این عدد بیشتر از کل مالیات وصول‌شده کشور در بهار امسال است که رقم آن ۱۹۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
تأمین اعتبار آسان و بی هزینه
هفته گذشته بانک‌ها در عملیات بازار باز ۱۷.۴ هزار میلیارد تومان با نرخ سود ۲۳ درصد و با سررسید ۷ روزه تأمین اعتبار کردند. در شرایطی که بانک‌ها فقط برای تأمین ۱۷ هزار میلیارد تومان و برای یک هفته در عملیات بازار باز شرکت کرده و در قبال آن هم ۲۳ درصد سود پرداخت کرده‌اند، طبیعتاً بلوکه شدن دوهفته‌ای پول مردم با حجم حداقل ۲۳۰ هزار میلیارد تومان جذابیت مالی زیادی برای آن‌ها خواهد داشت بدون اینکه بخواهند سودی در قبال آن پرداخت کنند. بانک‌ها برای جذب سپرده و بلوکه کردن این حجم پول از حربه پرداخت وام قرض‌الحسنه استفاده کرده‌اند که البته این موضوع هم تخلف است.
بانک مرکزی اعلام کرده است اولویت تسهیلات قرض‌الحسنه با متقاضیان وام ازدواج، فرزند آوری و وام مسکن است و اعطای تسهیلات بدون رعایت اولویت‌ها را نمی‌پذیرد و با بانک‌ها برخورد می‌کند.
منافع ایران‌خودرو
بانک‌ها پیش از این عدم توان خود در پرداخت وام ازدواج و فرزند آوری را بار‌ها اعلام کرده‌اند و حدود ۳۰۰ هزار نفر را در صف وام ازدواج نگه داشته‌اند، با این حال برای وکالتی کردن حساب، تسهیلات قرض‌الحسنه تا ۱۳۰ میلیون تومان را به مشتریان ایران‌خودرو پیشنهاد می‌دهند. تحریک تقاضا با حربه ارائه تسهیلات از سوی بانک‌ها به نفع ایران‌خودرو نیز هست، زیرا با افزایش متقاضیان، قدرت چانه‌زنی ایران‌خودرو برای گران‌تر کردن محصولات خود پیش متولیان آن هم در بازاری انحصاری، بالا می‌رود و همین موضوع می‌تواند دستاویزی برای گرانی خودرو توسط این خودروساز باشد. به نظر می‌رسد این اقدام منسجم و هماهنگ بانک‌ها با همکاری ایران‌خودرو برای کسب سود دوطرفه اتفاق افتاده تا هر دو به خواسته‌های خود در این حوزه برسند.
هشدار بانک مرکزی به بانک‌ها
روز گذشته بانک مرکزی اعلام کرد که اولویت در پرداخت تسهیلات بانکی با تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزند آوری است و با بانک‌هایی که بدون در نظر گرفتن این اولویت‌ها تسهیلات داده‌اند، برخورد انضباطی می‌شود.