نگاه به عدالت علی
حضرت علی در نامه به مالک اشتر خدا و مردم را در یک‌طرف قرار می‌دهد. در این نامه حضرت علی به مالک می‌گوید: «مِنْ نَفْسِکَ، وَ مِنْ خَاصَّةِ أَهْلِکَ، وَ مَنْ لَکَ فِیهِ هَوًی مِنْ رَعِیَّتِکَ» (یعنی هر آنچه را که برای قوم‌وخویش یا جریان و حزب خود می‌خواهید برای خدا و مردم هم همان را بخواهید). زمانی که وزیر بهداشت و درمان بودم بحثمان این بود که دولت، مجلس و قوه قضائیه برای خودشان سفره‌ای پهن کرده‌اند ولی به مردم می‌گویند «ندارم»، اگر ندارند، خودشان هم سر همان سفره نداشته بنشینید.
حضرت علی می‌فرماید: «فَإِنَّکَ إِلاَّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ» (یعنی اگر چنین رفتار نکنی، مرتکب ظلم شده‌ای). «وَ مَنْ ظَلَمَ عِبَادَ اللهِ کَانَ اللهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبَادِهِ» هر کس به بندگان خدا ظلم کند، علاوه بر اینکه بندگان خدا با او دشمن می‌شوند، خداوند هم با آن‌ها دشمن می‌شود). در ادامه این نامه آمده است: «وَ لَیْسَ شَیْءٌ أَدْعَی إِلَی تَغْیِیرِ نِعْمَةِ اللهِ وَ تَعْجِیلِ نِقْمَتِهِ مِنْ إِقَامَة عَلَی ظُلْم» (یعنی هیچ مسئله‌ای باعث نمی‌شود که عذاب خداوند به‌سرعت نازل شود مگر اینکه جامعه، حکومت یا مردمی بر ظلم بایستند).
عدالت در حوزه بهداشت
من آن زمان گفتم که این موضوعات در رابطه با حوزه بهداشت و درمان که دولت مرتکب خلاف می‌شود. مجلس و قوه قضائیه هم خلاف می‌کنند. سلامت حق مردم است. حق افراد بی‌پول و فقیر را باید داد. آیا حاکمیت نباید مشکل فردی که پول ندارد و در خیابان تصادف کرده یا مادری که پول ندارد اما فرزندش روی دستانش در حال مرگ است را رفع کند؟ حاکم باید مشکلات افراد را حل کند. کاری ندارم که حاکمیت پول دارد یا نه؛ اما اگر ندارد، نه برای خودش داشته باشد و نه برای مردم. اگر هم پول دارد باید برای همه داشته باشد. باید بر اساس عدالت اقدام کرد. آموزش حق همه مردم است. چرا کیفیت مدارس دولتی و افراد فقیر است را افزایش نمی‌دهند؟
آموزش برای پولدارها
چرا اصلاحات لازم را در این مدارس انجام نمی‌دهند این موارد که در اختیار دولت است. در کشور هرکس که پول و ارتباط دارد، فرزندان خود را به مدارس آن‌چنانی می‌برد. 70 درصد از دانش‌آموزانی که در مدارس عادی درس می‌خوانند پایشان به دانشگاه نمی‌رسد؛ زیرا این مدارس فاقد امکانات هستند. چرا برای چنین مدارسی امکانات لازم فراهم نمی‌شود؟ این به معنای بی‌عدالتی است. این مسئله درباره مشاغل و استخدام‌ها و به‌کارگیری نیروها در دولت و دستگاه‌های مختلف هم صدق می‌کند. به این معنا که من دوست، قوم یا اعضای حزب خود را استخدام می‌کنم، اما دیگران را استخدام نمی‌کنم. همه این‌ها مصادیق بی‌عدالتی است.
نزاع بر سر عدالت
همه دعوا بر سر دو واژه «عدالت» و «حق» است. اعتراضات از بی‌عدالتی شکل می‌گیرد. وقتی حق افراد خورده شود، معترض می‌شوند. نمی‌توان حق فردی را خورد و به او گفت سکوت کن. اگر این موضوع را متوجه شویم و در جامعه پیاده کنیم، می‌توانیم مشکلات را جمع کنیم.
توصیه به رسانه‌ها
معتقدم شما به‌عنوان رسانه باید حق‌وحقوق انسان‌ها، طبقات و جامعه را موردتوجه قرار دهید. این مردم همان‌هایی هستند که 98 درصدشان به جمهوری اسلامی رأی داده‌اند. چرا امروز شرایط چنین شده است؟ زیرا نامردی‌ها، حق‌کشی‌ها، خوردن‌ها و بردن‌ها را دیده‌اند. امروز برخی همه اطرافیان خود را استخدام کرده‌اند، اما وقتی به دیگران می‌رسند می‌گویند این‌ها خورده‌اند و برده‌اند و فریاد می‌زنند که مسلمانی نیست. رسالت رسانه‌ها و ما این است که از حق مردم دفاع و مدافع مردم باشیم.
مقصر کیست؟
به خاطر اینکه پوشش او مطابق آنچه ما می‌گوییم نیست، با او برخورد می‌شود. ما مقصر بودیم که آن‌ها را درست آموزش نداده‌ایم یا آن‌ها مقصرند؟ به‌جای اینکه خودمان را بزنیم، آن‌ها را می‌زنیم. صداوسیما، مسجد، مدرسه، محله و... همه در وضعیت امروز زنان و جوانان نقش داشته‌اند. مقصر ما هستیم؛ درنتیجه باید مشکل خودمان را حل کنیم. مشکل آن‌ها ما هستیم. اگر ما را قبول ندارند، حق با آن‌هاست؛ زیرا نتوانسته‌ایم مشکلشان را حل کنیم و باور، اعتقاد و منطقی را که وجود دارد، به آن‌ها منتقل کنیم. در عرصه بازار و اقتصاد هم این مسئله صادق است. اینکه یکی رانت اطلاعاتی دارد و دیگری فاقد چنین رانتی است، به معنای بی‌عدالتی است. اطلاعات باید شفاف و آزاد باشد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند. بی‌عدالتی را در حوزه اقتصاد، فرهنگ، صنعت، قومیت‌ها، زنان و... شاهدیم. دعوا بر سر ضایع کردن حقوق افراد است. باید جلوی افرادی که حقوق سایرین را ضایع می‌کنند، گرفته شود.
دفاع از قومیت
پزشکیان: سخنان حضرت علی درباره عدالت در خصوص قومیت‌ها هم مصداق دارد. ایران برای همه اقوام است، متعلق به یک قوم، دسته، گروه یا جناح نیست. ما اگر از قومیت دفاع می‌کنیم، این قومیت‌ها ایرانی هستند. آیا امروز به یک فرد بلوچ پستی داده می‌شود؟ طبیعی است که چنین فردی با ما تعارض پیدا می‌کند. تقصیر او نیست، تقصیر من است که حقش را نداده‌ام. می‌گویند این افراد قوم‌گرا هستند درحالی‌که آن‌ها حق خود را می‌خواهند و ما هم باید حقشان را بدهیم. آیا می‌دانید چرا برخی به پان‌عربیسم، پان‌ترکیسم و پان‌کردیسم روی می‌آورند؟ زیرا مشاهده می‌کنند که حقشان داده نمی‌شود. باید حق همه مردم و همه ایرانیان را باید داد.
به وعده‌ها عمل نکردند
حق سه نوع است، شامل حق اجتماعی، حق علمی و حق بر اعتقاد و باور. آقایانی که امروز دولت و همه بخش‌ها را در اختیاردارند، به کدام‌یک از وعده‌های خود عمل کرده‌اند. سال‌هاست به مردم دروغ می‌گوییم. اینکه برخی گفته‌اند مسکن درست می‌کنیم، زندگی مردم را درست می‌کنیم دروغ بوده است. این بحث مدیریتی است. دوره‌ای شعار من قانون بود. بعد متوجه شدم عده‌ای ممکن است قانون بنویسند و بر مبنای آن حقوق دیگران را نادیده بگیرند. درنتیجه متوجه شدم که اول باید حق مردم داده شود. پزشکیان در این جلسه خطاب حضور گفت: آقای صالح‌آبادی که باهم در دانشگاه تبریز بودیم می‌دانند که مواضع من در دفاع از انقلاب و ایستادگی در برابر مخالفان سنجیده و محکم بود.