ستاره صبح- آنچه واقعیت دارد اینکه چند سال است اقتصاد کشور تورم 40 درصدی را تجربه می‌کند. عبد الناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در دولت دوازدهم و رضا رمضانی خورشیددوست، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امیرکبیر و پژوهشگر عوامل ایجاد تورم را بررسی کردند که در ادامه گزیده آن را به نقل از خبر آنلاین می‌خوانید.
تورم فرودین سال گذشته 63 درصد!
رئیس‌کل بانک مرکزی در دولت دوازدهم نسبت به آخرین تورم اعلامی بانک مرکزی واکنش نشان داد. عبدالناصر همتی در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: «تورم نقطه به نقطه در ماه فروردین سال ۱۴۰۳، نسبت به فرودین سال ۱۴۰۲، به میزان ۲۷.۷ واحد درصد کاهش پیدا کرده و به کمتر از میانه کانال ۳۰ درصد رسیده است. البته مناسب بود که بانک مرکزی تورم سالانه در پایان سال ۱۴۰۲ و فروردین ۱۴۰۳ را هم اعلام می‌کردند. این اعلام، به معنای این است که تورم فروردین ۱۴۰۲، به میزان «۶۳ درصد» بوده است! این تورم اعلام نشده، نتیجه رکورد رشد ۴۳ درصدی چاپ پول در سال ۱۴۰۱ و دلیل عمده فشار به نرخ ارز در ۱۴۰۲ بود.»
ویژگی های تورم از دیدگاه سیستم
رضا رمضانی خورشیددوست، عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر در یادداشتی در ستاره صبح نوشت: لازم است برای مهار تورم ویژگی های تورم را در کشور از دیدگاه سیستمی بشناسیم:
- تورم موضوعی «کلان مقیاس» است. عوامل بسیاری در ایجاد تورم، دخالت دارند. برخی از این عوامل، «اَبرعامل» هستند، یعنی در درون خود عوامل پایین دست عدیده دارند. در ادامه به برخی از «اَبَرعامل»ها مربوط به تورم اشاره می‌شود:
- سیاست گزاری، تصمیمات و اقدامات داخلی و خارجی حکومت بر تورم اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد. مثلاً ممکن است تصویب یک قانون جدید، اعلان جنگ و صلح، حتی قهر و آشتی بین یک حکومت با حکومت دیگر موجب افزایش یا کاهش تورم شود.
- دخالت عوامل انسانی بر تورم اثر می‌گذارد. از یک سو دخالت گروه های دارای قدرت و ثروت است که با ثروت اندوزی و با کسب رانت (مانند چای دبش) موجب تورم می‌شوند. از سوی دیگر دغدغه ها، رفتارها و بازتاب‌های مردم عادی و محرومان از ثروت و قدرت که نگران سرپناه و نان شب هستند با روی آوردن به انواع روش های حفظ خویش در برابر فقر موجب افزایش تورم می‌شود. یعنی بازتاب روانی و انتظارات تورمی مردم بر تورم مؤثر است.
- زیرساخت های کلان کشور بر تورم اثر می‌گذارد. برای نمونه، نسبت هزینه های جاری به عمرانی دولت، حدود ۹ بر یک است. به زبان ساده، اگر دولت یک دیوار آجری به طول یک متر در جایی بسازد که هزینه تمام شده آن ۱۰۰ واحد پولی باشد، ۱۰ برای قیمت زمین و آجر و ۹۰ واحد پولی برای دستمزد، مدیریت، رفت و آمد و غیره هزینه می‌کند. نمونه دیگر، سیاست های مالیاتی است که بر تورم اثر می‌گذارد. در حدود نیمی از درآمدآفرینان یا از پرداخت مالیات معافند یا مشمول مالیات نیستند، دولت اگر همین درآمدهای مالیاتی را می‌داشت، می‌توانست کمتر پول چاپ کند.
- وضعیت کشور دچار تغییر و تحول مستمر است یعنی متغیر و دینامیک است. این موضوع را می‌توان از خبرساز بودن کشور در مقایسه با ۱۹۴ کشور دیگر مثل مالزی، هلند، اندونزی و ... دریافت. خبرساز بودن، نماد ثبات و توسعه کشورها نیست، بلکه به عنوان ناپایداری درون و بیرون کشور به شمار می‌رود که اثر نامطلوب بر تورم می‌گذارد.