گروه سیاسی: دادستان تهران علیه شرکت دیجی کالا اعلام جرم کرد. این اقدام با واکنش های متفاوت کاربران در فضای مجازی رو به رو شد. دادستانی معتقد است که این شرکت اقدام به فروش برخی کالاهایی که بر روی آنها عباراتی نوشته شد که توهین به مقدسات است. در همین راستا مدیرعامل دیجی کالا بازداشت شد و با قرار وثیقه بلافاصله آزاد شد. گروهی از افراد ناشناخته نیز با حضور در محل ساختمان دیجی کالا اقدام به نوشتن شعار روی ساختمان این شرکت کردند. در این شعارها خطاب به کارمندان دیجی کالا نوشته شده بود: «به سراغ تک تک شما خواهیم آمد». در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفت و گویی با کامبیز نورزی حقوقدان انجام داده که در ادامه میخوانید:
*به نظر شما از لحاظ حقوقی مسئولیت هر کالا در یک فروشگاه آنلاین با کاربرا است یا پلتفرم؟
لازم است ابتدا عرض کنم که این مشکل به گردن مدیران کشور است چراکه نظام حقوقی محیط دیجیتال در ایران ابهامات بسیاری دارد. مثلاً درمورد مطبوعات، قانون مشخص کرده است که مدیر مسئول در قبال مطالب مسئولیت کیفری دارد اما در محیط دیجیتال، به خصوص با وسعت گستردهای که اکنون در جامعه دارد، قانون مشخص نکرده که کاربر مسئول است یا مدیر بخش یا مدیرعامل. این موضوع باعث میشود تفسیر سلیقهای از قانون صورت گیرد. زیرا قانون نظر منفعل نسبت به یک امر یا فعل دارد.
فروشگاه دیجیکالا روزانه هزاران کالا را برای فروش قرار میدهد و بده بستان تجاری زیادی دارد بنابراین نمیتوان از مدیر عامل انتظار داشت که از تمام کالاها و نوشتاری که روی آن قرار گرفته شده اطلاع داشته باشد. فعالیت اقتصادی در فضای مجازی سیستم پیچیدهای است که نظام حقوقی ما در این مورد دقیق و گویا نیست و صراحت قانونی ندارد.
*آیا نام نهادن یک نام مذهبی بر یک محصول میتواند مصداق توهین به مقدسات تلقی شود؟
پرسش شما مستلزم یک قضاوت است که توهین به مقدسات بوده یا نه ولی برخی اسامی و الفاظ در جامعه ما یک حرمت خاص دارد و به همین دلیل بیشتر مورد حساسیت قرار میگیرد. قانونگذار هم در این مورد سختگیری کرده و دستگاه قضایی هم سختگیریهایش را بیشتر کرده است. باورم براین است که احتمالاً سازنده یا شرکتی که این محصول را ارائه میکند، نیت مجرمانهای نداشته و ناشی از غفلت بوده است.
*اگر نامی مقدس است و قداست دارد آیا درست است که روی برخی افراد گذاشته میشود که ممکن است دچار بذهکاری شوند؟
این نکته را باید دقیقتر نگاه کرد. اسامی هستند که زیاد در جامعه وجود دارد اما وقتی با اسامی دیگری ترکیب میشوند بیشتر یک دلالت خاصی را به ذهن متبادر میکند.
در پرونده اخیر هم اسمی که به کار رفته (فاطمه زهرا) در عین حال که در جامعه هم زنانی هستند که چنین نامی را دارند ولی با یکی از اسامی که در جامعه ایران حرمتی دارد، دلالیت پیدا میکند. اما قرائن نشان میدهد کسانی که این کالا را ارائه میکنند سو نیت خاص یا نیت مجرمانه نداشتهاند بلکه بیشتر یک غفلت یا بیاحتیاطی بوده است.
*نظر شما درباره شعار نویسی روی ساختمان این شرکت چیست؟ آیا ممکن است این شعار نویسی مسائلی دیگری را دنبال کند؟
بعید و دور از ذهن نیست که دغدغه شعار نویسان مسائل دینی و مذهبی نباشد بلکه اهداف دیگری را دنبال میکنند. هم در رقابتهای تجاری این اتفاقات میافتد و هم اینکه در جامعه ما فشارهای سیاسی وجود دارد. اینکه عوامل دیگری دخیل باشد، ناممکن نیست. ضمن اینکه اساساً تهدید یک عمل مجرمانه است و باید دید چه گروههایی پشت این قضیه بودهاند.