هر چه به پایان سال 1402 نزدیک می‌شویم دلار نیز به سمت کانال 60 هزار تومان پیش می‌رود، نرخی که در اواخر سال گذشته نیز تجربه شده بود،اما با توجه به مسائل منطقه بیم آن می‌رود که چسبندگی دلار به نرخ 60 هزار تومان قدرتمندتر از سال پیش باشد. کنترل نرخ ارز با فراهم آمدن مجموعه‌ای از عوامل ممکن است که قطعاً مهمترین آن‌ها در بازه زمانی کنونی، حل و فصل شدن مسایلی است که ایران را ناخواسته در تنش‌های اخیر منطقه وارد کرده است. در نقطه مقابل اگر تنش در خاورمیانه فروکش نکند و دامنه جنگ میان حماس و اسرائیل از باریکه غزه فراتر رود، این احتمال وجود دارد که نرخ برابری دلار و ریال تحت تأثیر این ناآرامی‌ها سقف قبلی خود را رد کند.
پیش بینی آزاد شدن فنر نرخ ارز در اواخر سال جاری و روزهایی که پیش رو است، قبلاً نیز شنیده می‌شد و گفته شده بود که دلار از لحاظ قیمت رکورد جدیدی را تجربه خواهد کرد، اما این اتفاق به صورتی که با تنش و جنگ در خاورمیانه رخ دهد، پیش بینی نشده بود.
نوسانهای ارزی و تعیین قیمت دلار، تابعی از عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است و برای بررسی ابعاد مختلف این موضوع، نباید فقط یک متغیر را مورد بررسی قرار داد.
قیمت دلار در بازار با اتفاقات سیاسی اخیر در منطقه ارتباط دارد، اما مسائل و مشکلات اقتصادی کشور مربوط به شرایط قبلی کشور هم هست. پیکر اقتصاد زخم‌های کهنه دارد که که باعث التهاب در بازار شده است.وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می کند، مستقیم و غیر مستقیم روی قیمت بسیاری از کالاها اثر می گذارد.
در شرایط فعلی حتی شایعه افزایش نرخ ارز به منظور جبران کسری بودجه از سوی دولت مطرح می‌شود که نگارنده به عنوان یک معلم اقتصاد عقیده دارم جبران کسری بودجه از طریق افزایش نرخ ارز، پیامدهای منفی زیادی برای دولت دارد که جبران آن‌ها برایش هزینه مضاعفی دارد. از این رو سیاست جبران کسری بودجه از طریق افزایش نرخ ارز از نظر من منتفی است.
افزایش نرخ ارز تورم زا است. بانک مرکزی با توجه به این نکته در ماه‌های اخیر سعی داشت همواره نرخ ارز را ثابت نگه دارد. در حقیقت نرخ واقعی برابری دلار و ریالان چیزی نبود که در ماه‌های گذشته معامله می‌شد.
دولت و بانک مرکزی با اعمال سیاست‌های ارزی نرخ را در سطحی ثابت نگه داشته و به تعبیر رایج این فنر را فشرده بودند. امروز هم دولت باید بر بازار غیر رسمی ارز نظارت مستمر داشته باشد و رابطه پراهمیت بین ریال و دلار را که تعیین کننده ارزش پول ملی است به طمع دلالان و سودجویان بسپارد.
با وجود اینکه وظیفه بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است، اما تا سیاست خارجی و نظامیان تنش‌های موجود را فروننشانند، چالش‌های سیاسی، اقتصاد را در گرو خود گرفته و التهاب در بازارها ادامه خواهد داشت.
امروز نوسانهای نرخ ارز متأثر از عوامل منطقه‌ای و سیاسی است. اگر چه شرایط منطقه پیوسته در حال تغییر است ولی ماهیتی موقتی برای این التهابات پیش بینی می‌شود.
کنترل یا کاهش نرخ ارز در بازار داخل به این بستگی دارد که تنش‌های منطقه‌ای چه زمانی فروکش می‌کند. اگر جنگ غزه به سرعت خاتمه پیدا کند و آتش بسی میان اسرائیل و گروه‌های مقاومت در منطقه برقرار شود، سقوط دلار حتمی است.