ستاره صبح آنلاین/پیام فیض: تورم در خردادماه سال جاری طبق آمار رسمی بانک مرکز 59.9 درصد اعلام شد. روند افزایشی نرخ تورم از زمانی که دولت باهدف مبارزه بارانت و قاچاق ارز ترجیحی 4200 تومانی را حذف کرد آغاز شد و ادامه دارد. دولت مدعی بود که حذف ارز ترجیحی یک جراحی اقتصادی است که برای تأمین کالا و برابری عرضه و تقاضا انجام می‌شود. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفت‌وگویی با مهدی پازوکی اقتصاددان انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما نتیجه حذف ارز ترجیحی برای اقتصاد چه شده است؟
سیاست حذف ارز ترجیحی به اهدافش نرسیده است. وقتی با مشکلات اقتصادی برخورد علمی و کارشناسی نشود. وقتی مخارج دولت افزایش پیدا کند و درآمد پاسخگوی هزینه‌ها نباشد، کسری بودجه اتفاق می‌افتد. همین باعث رشد نقدینگی و تورم می‌شود.
برای نمونه عراق سال گذشته 120 میلیارد نفت فروخت درحالی‌که ما یک‌چهارم آن‌هم فروش نفت نداشتیم و پول همان مقدار هم در دسترسمان نیست علت چیست؟ اگر سیاست تنش‌زدایی با غرب را در پیش نگیریم دچار مشکلات خواهیم شد. در صنعت نفت کشورهای رقیب مانند قطر که یک‌سوم استان هرمزگان ما است سال گذشته بالغ‌بر 11 میلیارد دلار گاز آلان جی صادر کرد؛ درحالی‌که ما نتوانستیم گاز صادر کنیم. تکنولوژی پیشرفته نفتی در اختیار کشورهای غربی است که ما به آن دسترسی نداریم. اگر روسیه در صنعت نفت دومین صادرکننده جهان شد به این خاطر بود که تکنولوژی شرکت‌های غربی را به کار گرفت. این شرکت‌ها بعد از جنگ اوکراین روسیه را ترک کردند و قطعاً روسیه در آینده نه‌چندان دور در صنعت نفت و گاز خود دچار مشکل خواهد شد. همه این‌ها گواهی نیاز ما به تکنولوژی است.
به نظر شما چرا رشد 8 درصدی در کشور به‌صورت پایدار اتفاق نمی‌افتد؟
برنامه چهارم، پنجم و ششم هرکدام رشد 8 درصدی را هدف‌گذاری کرده بودند که تحقق پیدا نکرد؛ در لایحه برنامه هفتم هم پیشنهاد دولت بر رشد 8 درصدی است. نرخ رشد با دستور و فرمان افزایش پیدا نمی‌کند و نیاز به سرمایه‌گذاری و تکنولوژی دارد؛ نظام تدبیر اقتصادی دچار مشکل شده است؛ برادرانی که امروز بر سرکار آمده‌اند تخصص کمتری نسبت به قبلی‌ها دارند. مثلاً رئیس سازمان امور اداری را نگاه کنیم. این فرد از دانشگاه امام صادق آمده است که بیشتر دروس آن معارف اسلامی تا اقتصاد، مدیریت و سیاست است.
متأسفانه پیش می‌آید که یک وظیفه را دو دستگاه انجام می‌دهد. فلسفه وزارت رفاه یکی شدن کمیته امداد و بهزیستی بود و سازمان امور اداری باید مسئول اداره امور کشور باشد. بی‌انضباطی سیستم اداری کشور را دچار مشکل کرده است. ما بی‌انضباطی پولی در نظام بانکی و بی‌انضباطی مالی در سند بودجه داریم؛ یعنی به نهادهایی بودجه داده می‌شود که نباید داد هزینه‌ها باید کاهش یابد.
به نظر شما روند افزایش تورم به چه شکل خواهد بود؟
گرانی نارضایتی مردم را افزایش می‌دهد. این دولت که به دولت قبل ایراد می‌گرفت خودش بدتر عمل کرده است. قیمت برنج درجه‌یک ایرانی کیلویی 35 هزار تومان بود همان برنج امروز 130 هزار تومن خریده می‌شود. روغن 5 کیلویی 90 هزار تومان بود و حالا بالای 300 هزارتویمان به فروش می‌رسد. همه این‌ها در همین دولت اتفاق می‌افتد. اگر همان‌قدر که سالانه حقوق کارمندان و کرایه تاکسی افزایش پیدا می‌کند قیمت نهادهای انرژی هم‌تغییر می‌کرد و پول می‌داد که شیر در کشور رایگان کند بهتر بود. هوای تهران در فصل زمستان تنفس را مشکل می‌کند. افرادی هستند که از شدت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. کشور گران اداره می‌شود، اداره کشور به تعقل و برنامه نیاز دارد. اقتصاد با دستور و فرمان جلو نمی‌رود. جامعه ایران امروز دچار یک جهالت و نادانی اقتصادی شده است. باید ببینیم کشورهای دیگر چگونه اداره می‌شوند. ژاپن نفت ندارد اما نسبت قیمت خودرو از قیمت‌های متری در اقتصاد تبعیت می‌کند. با پول یک لیتر بنزین در ژاپن می‌شود سه پرس غذای شیک خورد. نسبت بنزین به غذا یک‌به‌سه است در ایران عکس این است. ما درست با مسائل اقتصادی برخورد نمی‌کنیم. در اقتصادی که تورم دارد قیمت ارز باید با تورم تعدیل بشود وقتی این اتفاق نمی‌افتد و درآمد ارزی کاهش پیدا می‌کند این فنر درمی رود و اقتصاد دچار شوک می‌شود. دلیل موفقیت دولت اصلاحات یکسان‌سازی نرخ ارز بود؛ کسانی که مشاور دولت بودند دانش لازم اقتصادی را داشتند. در چهل سال گذشته موفق‌ترین برنامه، برنامه سوم بود که 70 درصد اهداف آن محقق شد. برنامه چهارم یکی از بهترین برنامه‌ها است اما روی کاغذ چون محقق نشد؛ احمدی‌نژاد اصلاً اعتقادی به برنامه نداشت. با دو سال تأخیر هم برنامه پنجم را نوشتند که یکی از ضعیف‌ترین برنامه‌ها در هفتادسال گذشته بود. نگرانم که در برنامه هفتم همان تفکر برنامه پنجم حاکم شود.