ستاره صبح آنلاین/پیام فیض: وزیر امور خارجه با بیان این که طالبان را به رسمیت نمی‌شناسیم گفت: «ما از این که در افغانستان دولت فراگیر تشکیل نشده ناخرسندیم و این موضوع را به حاکمان کنونی افغانستان نیز اعلام کرده‌ایم».سخنان امیر عبداللهیان در حالی مطرح می شود که بعد از هشدار سید ابراهیم رئیسی به طالبان درباره حقابه هیرمند تنش لفظی بین دو کشور بالا گرفته است.طالبان به رغم اینکه بارها اعلام کرده که به توافقنامه های بین المللی پایبند است اما نه تنها حقابه ایران را از هیرمند نمی دهد بلکه ادعا می کند آبی در هیرمند وجود ندارد و به خواست ایران برای بازدید کارشناسان هم پاسخ نمی دهد.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح با علی اکبر میرلوحی دبیر اول پیشین سفارت ایران در پاکستان گفتگویی انجام داده که در ادامه می خوانید:
ارزیابی شما از دیپلماسی ایران در مقابل طالبان چیست؟آیا شما این نوع از دیپلماسی را کارآمد می دانید یا خیر؟
حقیقت این است که در دنیای سیاست، وجود طالبان یک امر واقعی است و متاسفانه نفوذ و تسلطش در جامعه افغانستان به ویژه در قوم پشتون زیاد است.
از طرفی اشتباهات دستگاه دیپلماسی یا رویکرد دولت ها در قبال این واقعیت قابل تامل است.اشتباهی که درباره طالبان صورت گرفته این است که سوابق تروریستی آنها و کشتاری که این افراد انجام دادند و البته سوابقی که در شکل گیری یک حکومت فراگیر در افغانستان در طول تاریخ داشته اند نادیده گرفته شد.حتی برخی افراد از طالبان به عنوان جنبش اصیل منطقه یاد کردند.اشتباه استراتژیک دولت ها این بود که نتوانستند ماهیت طالبان را به درستی بشناسند.
ایران باید به عنوان یک واقعیت در همسایگی با طالبان تعامل می کرد،وقتی این گروه در افغانستان مسلط شده دیگر نمی توان از باب جنگ با آنها وارد شد اما عقد اخوتی هم با هیچ کشور و حکومتی در دنیا نباید بست. وقتی جنگ و اقتدار نظامی امکان پذیر نیست نباید دربرابر طالبان منفعلانه عمل کرد.
هر عقل سلیمی می داند که رفتن آمریکا از افغانستان بی برنامه نبوده است.نمی توان گفت که آمریکا به صورت اتفاقی از افغانستان خارج شد.
آمریکا حساب شده از افغانستان رفت و بسیاری از امکانات و ادوات نظامی را برای گروهی که قبلا پناهگاه القاعده بود،به میراث گذاشت.به نوعی می توان گفت طالبان و القاعده خواستگاه بدترین نوع تروریست یعنی داعش است.
سابقه طالبان در تروریست،آدم کشی و بهم زدن نظم جامعه جهانی از تمام گروه های تروریستی بیشتر است.کسانی که تصور می کردند می توان جمهوری اسلامی را با طالبان هم راستا و هم هدف دانست اشتباه کرده و می کنند. اغلب کشورهای دنیا نه تنها طالبان را به رسمیت نشناخته اند بلکه حاضر نشدند سفارت خانه ها را در اختیار این گروه قرار بدهند.اما متاسفانه ایران سفارت خانه افغانستان را در اختیار طالبان قرار داد،بهترین قوم و افراد افغانستان که با ایران سوابق تاریخی،فرهنگی و سیاسی داشتند مانند تاجیک ها و وابستگان احمد شاه مسعود،برهان الدین ربانی و .. را به گروه طالبان فروخت.اعتبار ایران در چشم حامیان ایران در افغانستان به واسطه همکاری با طالبان خدشه دار شد.
طالبان وابسته به امریکاست.سلاح های آمریکا در دست طالبان برای روزهای درگیری انبار شده است.
قرارداد شفیق و هویدا در سال 1351 درباره حقابه ایران یک مسئله واضح و قانونی است که در آن حقابه ایران به صراحت مطرح شده است.
اگر طالبان مدعی است خشکسالی شده از 820 میلیون مترمکعب که سهم ایران است باید 400 تا 500 میلیون مترمکعب به ایران بدهند اما آنها 20 میلیون مترمکعب هم تحویل ندادند.
بنده سال ها در استان سیستان و بلوچستان مسئولیت داشته ام و آن منطقه را به خوبی می شناسم.زندگی،معاش و یا حتی نفس مردم سیستان و بلوچستان وابسته به آب هیرمند است. ما در زمان های قدیم با هلکوپتر از هامون بازدید می کردیم اما امروز به یک کویر تبدیل شده است.ادعای طالبان مبنی بر خشکسالی دروغ محض است.اگر اینطور است اجازه دهند کارشناسان ایرانی از آب هیرمند بازدید کنند.بنده مطمعنم که طالبان چنین اجازه ای نخواهد داد.
طالبان به هیچ قانون،معاهده یا توافقنامه ای پایبند نیست.بنده نگرانم، زیرا طالبان در درون خود افرادی دارد که به ایران با چشم خصومت نگاه می کنند.بنده حدس میزنم عده ای در این گروه در پی درگیری با ایران هستند.برخی سازمان های بین المللی هم به دنبال مسائلی هستند که ایران را درگیر مرزهای خودش در جنگ های فرسایشی کند.
لازم است در برابر طالبان قاطعیت داشت و از ابزارهایی که وجود دارد علیه آنها استفاده کرد تا حقابه ایران را ادا کنند.
شما نقش پاکستان را در قدرتگیری طالبان در افغانستان چگونه می دانید؟
خواستگاه اصلی طالبان از مدارس حقانی در پیشاور پاکستان شروع شد و از پاکستان به افغانستان مهاجرت کردند.
پاکستان به عنوان یک حلقه واسط است.از نظر سیاسی آنچه که مهم است ارتباط طالبان با آمریکاست.از سوی دیگر ارتباط طالبان با اعراب خلیج فارس از منظر مالی و اقتصادی است.
قطر نفوذ زیادی بر طالبان دارد.قطر می تواند در رابطه با حقابه هیرمند واسطه گری کند.پرسش این است که آیا قطر،عربستان و سایر کشورهای عربی حاضر به واسطه گری برای حل مشکلات ایران هستند؟نیاز طالبان از جنبه مالی و اقتصادی به اعراب منطقه و از نظر امنیتی و سیاسی به آی اس آی و ارتش پاکستان وابسته است.
همانطور که ایران از چین خواست که بین تهران-ریاض میانجیگری کند می تواند از قطر هم بخواهد که بین طالبان و ایران واسطه گری کند.
بنابراین ایران باید از نفوذ سایر کشورهای همسایه و منطقه استفاده کند و قبل از اینکه دیر بشود مشکلات فی مابین با طالبان را حل کند.
ایران علاوه بر طالبان با آذربایجان هم مشکل دارد.بعد از انتخابات ترکیه هم مشخص می شود که رویکرد ترکیه در قبال ایران چه خواهد شد.به رغم اینکه اردوغان با ایران ادعای دوستی دارد اما ریشه اختلافات تهران-باکو را اردوغان پی ریزی کرده است.زیرا ترکیه حامی بزرگ آذربایجان است.