به گزارش ستاره صبح آنلاین سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور که برای شرکت در مراسم تحلیف و سوگند لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل به این کشور رفته است در حاشیه این مراسم با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان دیدار و گفت‌وگو کرد.البته دیدار با وزیر خارجه عربستان تنها دیدار در حاشیه مراسم رئیس جمهور برزیل نبود. وی با با مقامات کشورهای مختلف اعم از آلمان، کوبا، عربستان، ترکیه و فلسطین دیدار و گفتگو کرد.اما می توان مهمترین گفتگو را با فیصل بن فرحان دانست.
جزئیات دیدار با بن فرحان
حسینی در دیدار با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان ضرورت ادامه گفت‌وگوهایی که به واسطه عراق آغاز شده بود را یادآوری کرد.
فیصل بن فرحان هم بر این نکته تاکید داشت که مصمم هستیم شرایط و نگرانی های موجود را یک به یک مورد بحث قرار داده تا بتوان به نتیجه رسید. وی تصریح کرد: نوع روابط دو کشور بر منطقه تاثیر گذار است.
رقابت منطقه ای
رقابت ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه در دوران حکومت پهلوی آغاز شد, اما پس از انقلاب اسلامی ابعاد این رقابت با توجه به تغییر نظام سیاسی در ایران و شیعه محور شدن آن اشکال تازه ای به خود گرفته است. رقابت و البته روابط آنها همواره تحت تأثیر عوامل داخلی و محیطی, فراز و نشیب های زیادی را طی کرده است و بسته به نوع سیاست خارجی دو کشور, رویکرد آنها رقابتی, تهاجمی و گاه همکاری جویانه بوده است. از سال 2015 نیز تحولاتی در محیط داخلی و خارجی دو کشور اتفاق افتاده است که بی شک بر رقابت های دو کشور در خاورمیانه تأثیر گذار بوده است. از این نظر, سؤال پژوهش این است که دلایل رقابت های منطقه ای ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه در دوره سالهای 2015 تا 2017 چیست؟ فرضیه نیز چنین است که؛ تحولات داخلی و منطقه ای موجب تثبیت رویکرد «سیاست خارجی همراهی» در دو کشور شده و همراه سازی کشورهای منطقه با سیاست های خود, در صدر اولویت اهداف سیاست خارجی قرار گرفته است. با عنایت به نظریه موازنه منافع راندل شوئلر, این فرضیه مورد آزمون قرار می گیرد که بر اساس آن و به عنوان برآیند مقاله, رقابت دو کشور برای همراهی کشورهای خاورمیانه با سیاست های خود, به ویژه قطر و عراق شکل تازه ای از رقابت دو کشور در منطقه است. ایران توانسته است همراهی ترکیه, قطر, سوریه و عراق را در این مقطع به دست آورد و عربستان نیز همراهی مصر, امارات و بحرین را کسب کرده است, ضمن آنکه کانون رقابت رفته رفته به سمت عراق کشانده می شود.
عراق کشور میانجی
در کشورهای حوزه خلیج فارس عراق تنها کشوری است که می تواند نقش میانجی را بین ایران و عربستان بازی کند.برای ایفای این نقش لازم است که کشور میانجی با هر دو طرف روابط خوب و مسالمت آمیزی داشته باشد.نقشی که سایر کشورهای خاورمیانه از آن برخوردار نیستند.به طور مثال اردن،عمان،امارات،ترکیه و .. هیچکدام نمی توانند به عنوان یک میل تعادل نقش ایفا کنند.کشوری مانند عمان شاید روابط خوبی با ایران داشته باشد و همواره میانجی بین ایران و آمریکا بوده اما نمی تواند این نقش را بین تهران با ریاض بازی کند و یا امارات که همکاری بسیار نزدیکی با ریاض دارد اما روابط این کشور با تهران مثبت ارزیابی نمی شود.
عراق به دنبال صلح و ثبات بین تهران-ریاض
همانطور که گفته شد عراق از پتانسیل لازم برای میانجیگری بین تهران-ریاض برخوردار است.این تلاش ها در زمان مصطفی الکاظمی شدت گرفت باعث شد 5دور گفتگو بین ایران و عربستان شکل گیرد.مذاکراتی که شنیده شد در آن مسائل امنیتی حل شده و قرار است به سمت مسائل دیپلماتیک رود.البته این موضوع بعدا تکذیب شد اما نشست بغداد 2 و گفتگوی امیر عبداللهیان با فیصل بن برحان در حاشیه بغداد2 نشان داد که هر دو کشور آمادگی و جدیت لازم را برای آغاز مجدد گفتگوها دارند.حسن بهشتی پور کارشناس مسائل خاورمیانه پیشتر در گفتگو با ستاره صبح گفته بود که نشست بغداد 2 شاید در ظاهر برای صلح و ثبات و توسعه عراق باشد اما رویکرد و محورهای اصلی این نشست برای مانجیگری بین ایران و عربستان است.عراق می داند اگر تنش بین تهران و ریاض پایان یابد فواید اقتصادی و سیاسی صلح بیش از همه به عراق خواهد رسید و هر دو سه ملت می توانند از آن بهرمنده شوند.حتی مسئله یمن که چندین سال است که صحنه درگیری بین ایران و عربستان شده به صلح می رسد و جنگ در آن منطقه پایان می یابد.
نتیجه گیری
دو دیدار بین مقامات تهران و ریاض طی یک ماه نشان می دهد هر دو کشور برای از سرگیری مذاکرات جدیت لازم را دارند.بنابراین اگر تهران و ریاض تلاش کنند تا مذاکرات را مجدد آغاز کنند و بدون واسطه در ارتباط با مسائل دیپلماتیک و نه امنیتی به توافق برسند بسیاری از مشکلات آنها قابل حل و صلح است.رویکرد جمهوری اسلامی در دولت سیزدهم ارتباط سازنده با کشورهای همسایه است و از آنجا که عربستان نفوذ بسیاری در اتحادیه عرب،کشورهای منطقه و سایر کشورهای خاورمیانه دارد ارتباط با این کشور می تواند نه تنها روابط تهران با کشورها را بهبود بخشد بلکه مانع عادی سازی روابط ریاض با تل آویو گردد.