ستاره صبح آنلاین/مصطفی فروغی: اتحادیه اروپا در ادامه مواضع خصمانه علیه ایران تحریم‌های جدیدی را به بهانه مسائل حقوق بشری و ادعای قرار گرفتن ایران در کنار روسیه در جنگ وضع کرد. همچنین آلمان،انگلیس و نیوزیلند هم تحریم هایی را علیه برخی افراد و نهادهای ایرانی وضع کرده اند. همچنین غرب در تازه ترین اقدام شامگاه پنجشنبه تلاش کرد تا ایران را از شورای مقام زن اخراج کند. قطعنامه حذف ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل با ۲۹ رأی موافق، ۸ رأی مخالف و ۱۶ رأی ممتنع به تصویب رسید. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفتگویی با دکتر اسماعیل مختاری تحلیلگر روابط بین الملل انجام داده که در ادامه می خوانید:
-به نظر شما ریشه موضع گیری های بین المللی اخیر علیه ایران چیست؟
اگر بخواهیم تخاصم و تنش ایران با غرب را که سال هاست در جریان است و جریان دارد را کنار بگذاریم می توان فشارهای اخیر کشورهای اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگر که علیه ایران تحریم وضع کرده اند را می توان به دو قسمت تقسیم کرد.ابتدا ادعای شراکت ایران در جنگ اوکراین است.
متاسفانه روسیه با عملکرد خود در جنگ علیه اوکراین پای ایران را به زمینی باز کرد که نفعی برایش وجود ندارد و هزینه جنگ به تهران تحمیل می شود. اظهار نظر مسکو درباره کیفیت پهپادهای ایرانی آغاز کننده ادعای ارسال سلاح از ایران به روسیه شد.روسیه تلاش کرد تا با کشاندن ایران به جنگ اوکراین فشار بین المللی را از روی خود کم کند. غرب بر این تصور هستند که جمهوری اسلامی در این جنگ، شریک روسیه علیه اوکراین شده است چون به آنها پهپاد داده و مدعی وجود مستشار برای آموزش به مسکو شده است. این اخبار را دارند منتشر می‌کنند و بر اساس آن موضع‌گیری کرده و می کنند و تحریم ها را علیه جمهوری اسلامی انجام می‌دهند.
ادعای ارسال موشک و مستشار ایرانی به روسیه باعث شده تا زلنسکی با حمله به سیاست های ایران در قبال جنگ از غرب کمک بگیرد. در حقیقت زلنسکی ایران را محکوم می کند تا بتواند کمک های کشورهای اروپایی به کی یف قطع نشود.
علت دوم فشارعلیه ایران مربوط به حقوق بشر است. اعتراضات اخیر باعث شد که نه تنها بحث برجام به حاشیه رود بلکه زمینه دخالت برخی کشورها در امور داخلی ایران نیز فراهم شود.
-به نظر شما تحریم ها و قطعنامه های وضع شده علیه ایران به کدام سمت و سو می رود؟
دو قطعنامه وضع شده علیه ایران در شورای حکام به دلیل عدم همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی است. تحریم ها و بیانیه های شورای حقوق بشر سازمان ملل و اتحادیه اروپا به دلیل مسائل حقوق بشری و ادعای دخالت ایران در جنگ اوکراین است.
به نظر می رسد با توجه به فشارهای غرب اتحادیه اروپا در کنار آمریکا تلاش می کند تا پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ببرد.
تحریم ها و قطعنامه ها می توانند زمینه محکومیت ایران در شورای امنیت را فراهم کنند و مکانیسم ماشه یا اسنپ بک علیه ایران فعال شود. در این صورت نه تنها آمریکا و اروپا بلکه تمام کشورهای دنیا دیگر اجازه تجارت و مراودات اقتصادی و سیاسی با ایران را نخواهند داشت. فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای مرگ برجام تلقی می شود.
به نظر شما تحریم ها و فشار های اخیر چه تاثیری بر اقتصاد کشور می گذارد؟
قطعنامه های شورای حکام و بیانیه شورای حقوق بشر جنبه عملیاتی ندارد.اما انتشار آنها می تواند ادعاهای کشورهای غربی علیه ایران را مستند سازی کند.به طور مثال وقتی یک کشور اروپایی مدعی می شود ایران با آژانس همکاری نکرده این مسئله یک ادعاست اما اگر شورای حکام قطعنامه ای صادر کند این قطعنامه می تواند استناد آن ادعا شود. بنابراین صدور قطعنامه های شورای احکام شاید ابتدا جنبه عملیاتی نداشته باشد اما بستر ساز اقدامات بعدی علیه ایران می شود.
نکته دوم تحریم هایی است که علیه برخی افراد و نهاد ها وضع می شود.در نگاه ابتدایی این تحریم ها تاثیری در اقتصادی کلان و حجم مبادلات تجاری بین المللی نمی گذارد.اما اتفاقی که می افتد این است،زمانی که میزان تحریم های افراد و نهادهای یک کشور بالا می رود ریسک پذیری آن کشور در تجارت نیز بالا رفته و شرکت های بزرگ دنیا برای ورد به آن کشور تمایل و رغبتی پیدا نمی کنند. افزایش تحریم ها در مجموع سرمایه گذاری درکشور را به حاشیه می راند.
در مجموع موضع‌گیری‌هایی که در ارتباط با برجام، اوکراین و روسیه و مسائل داخلی ایران پیش آمده، باعث شده تا غربی‌ها با تحلیل شرایط ایران، موضع جدی علیه ایران اتخاذ کنند و همچنین چین که فکر می‌کردیم با تفاهم‌نامه 25 ساله، سمت ایران باقی خواهد ماند، می‌بینم در اجلاسی که رقیب منطقه‌ای ایران یعنی عربستان، تدارک دیده بود و تعدادی از کشورهای عربی منطقه را هم جمع کرده بود و نمایش قدرت خود را به چین نشان داد ایران را کنار زد.
چین آنچه امارات و عربستان درباره سه جزیره و برجام می‌خواستند را امضا، تایید و اعلام کرد. این موارد نشان می‌دهد که ما خیلی نباید روی تصورات خود حساب باز کنیم.